ΑΞΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Της Δέσποινας Συριοπούλου
Νέα Υόρκη
Έχει περάσει κάτι παραπάνω από ένας μήνας από την ημέρα που το Κόσοβο διακήρυξε την ανεξαρτησία του. Η 18η Φεβρουαρίου άνοιξε μια νέα σελίδα στην ιστορία της χερσονήσου του Αίμου, χωρίς ωστόσο να εξασφαλίσει τα εχέγγυα μιας ειρηνικής πορείας συνυφασμένης και εναρμονισμένης με το διεθνές δίκαιο, προοιωνίζοντας μάλλον εξελίξεις που θα επιφέρουν πολλές και μεγάλες αλλαγές. Το βαλκανικό τοπίο αλλάζει, το ίδιο πιθανά και να συμβεί μελλοντικά με τα σύνορα. Το κρατίδιο του Κοσόβου μπορεί και να αποδειχτεί η «λυδία λίθος» μιας σειράς αλλαγών, που σταδιακά θα ανατρέψουν την υπάρχουσα πραγματικότητα και το status quo, θα αλλάξουν τις ισορροπίες, θα δημιουργήσουν ίσως και άλλα κράτη δορυφόρους -με τον ίδιο ή με άλλο τρόπο-, μετατρέποντας την περιοχή σε μια ή και περισσότερες .. «offshore εταιρείες», εξυπηρετώντας αλλότριες δυνάμεις και τα συμφέροντά τους στην περιοχή ή και αλλού…
Ένα μήνα μετά την 18η Φεβρουαρίου, η εικόνα που δίνεται από συγκεκριμένες πηγές πληροφόρησης κάθε άλλο παρά ανησυχητική παρουσιάζεται. Και φυσικά όχι χωρίς λόγο. Η περιγράφη μιας ολοένα και αναπτυσσόμενης νεοσύστατης χώρας με όρους δημοκρατικούς και μεταρρυθμίσεις στο πρότυπο των δυτικών κοινωνιών προτάσσεται ως το κέντρο βάρος μιας πορείας που θα συντείνει -έστω και πλασματικά- στην ολοκλήρωση της εικόνας ενός σύγχρονου κράτους που δημιουργήθηκε ωστόσο…μέσα από τις στάχτες του 1992. Μια χρονίζουσα διαδικασία που έφτασε στο τέλος της, με την σφαγίδα και την υπογραφή των Ηνωμένων Πολιτειών. Μια διαδικασία που ενδεχομένως να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου για μια σειρά ανάλογες περιπτώσεις περιοχών που διεκδικούν την ανεξαρτησία τους. Και πόσα άλλα…
Ηνωμένες Πολιτείες και η πλειοψηφία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρέθηκαν εξ αρχής στο πλευρό του Κοσόβου. Μια σύμπλευση απόψεων που δεν έδωσε προτεραιότητα στην τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, αλλά προέταξε την ιδεατή εικόνα της επίσημης δημιουργίας ενός κρατιδίου, με το επίχρισμα της ανεξαρτησίας να καλύπτει όλα όσα μπορούν να κρύβονται κάτω από αυτό με απώτερο στόχο την εφαρμογή της μακροπρόθεσμης ή βραχυπρόθεσμης στρατηγικής των ή της υπερδύναμης. Η έκθεση του International Crisis Group, ενός αμερικανικού οργανισμού πριν λίγες μέρες για τον πρώτο μήνα της πορείας του νεοσύστατου κράτους παρουσίαζει μια εικόνα που κάθε άλλο παρά αρνητική μπορεί να χαρακτηριστεί. Η έκθεση κάνει λόγο για τα θετικά βήματα της κυβέρνησης, όχι μόνο στην εδραίωση των προϋποθέσεων σταθερότητας, αλλά κυρίως στην πρόθεση καλής αντιμετώπιση της σερβικής μειονότητας, προστατεύοντας την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά της. Τα διάφορα περιστατικά βίας που απειλούν την ομαλή πορεία και την πολυθρύλητη σταθερότητα του νέου κρατιδίου -υποκινούμενα από σερβικές ομάδες- , μπορούν, σύμφωνα με τις υποδείξεις του διεθνούς οργανισμού, να αντιμετωπιστούν με την πίεση της διεθνούς κοινότητας, ύστερα από την αναγνώριση της ανεξαρτησίας από ολοένα και περισσότερες χώρες, με τον συντονισμό κινήσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, αλλά κυρίως με το να γίνει σαφές εντός της Σερβίας -με ξεκάθαρα τα μηνύματα προς την Μόσχα- ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να επιτραπεί η διάσπαση του νεοσύστατου κράτους. Η έκθεση δίνει πολύ σημασία στο ρόλο που θα παίξει η διεθνής κοινότητα, κάνοντας λόγο ωστόσο για λεπτούς χειρισμούς προς την τοπική ηγεσία. Πολιτικοί παρατηρητές ωστόσο που γνωρίζουν πολύ καλά τα πραγματα και τις ισσοροπίες στην περιοχή μιλούν για μια νέα σερβική indifada στην καρδιά των Βαλκανίων. Άλλωστε με …πολύ λεπτούς χειρισμούς προήλθε και η διακήρυξης της ανεξαρτησίας. Η σφραγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών δεν υπήρξε μόνο καθόλη τη διάρκεια της πολύχρονης διαδικασίας. Η συνεργασία της κυβέρνησης Θάτσι και των αμερικανών αξιωματούχων υπήρξε ακόμα και στο κείμενο της διακήρυξης, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου γράφτηκε από το State Department. Το ίδιο συνέβη και με την σημαία του Κοσόβου. Αν και σχεδιάστηκε εντός της χώρας, η αμερικανική εμπλοκή, όπως σημειώνει το International Crisis Group ήταν μεγάλη, έστω και ήταν πίσω από κλειστές πόρτες…Η έκθεση τελειώνει με τα βασικά σημεία-κινήσεις που οφείλουν να γίνουν προκειμένου να ενισχυθεί το νεοσύστατο κράτος. Κινήσεις που προϋποθέτουν την συμπόρευση και την σύμπλευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ σε μια κοινή στρατηγική προς αντιμετώπιση των δυνάμεων που διαφωνούν. Ουσιαστικά μιλά για την δημιουργία μιας «τύποις» συμμαχίας που θα ορθώσει το ανάστημά της όχι τόσο στις αντιδράσεις της Σερβίας, αλλά στην απειλή που προσωποποιείται με την στάση της Ρωσίας και της Κίνας, η οποία δεν άργησε καθόλου να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου. Το αντίστοιχο αίτημα του Θιβέτ ήρθε άμεσα, επιβεβαιώνοντας τους φόβους που διατυπώθηκαν ότι η ανεξαρτησία του βαλκανικού κρατίδιου θα αποτέλεσει προηγούμενο για περιοχές που ζητούν αυτονομία.
Κόσοβο: ένα κράτος «γκάνγκστερ»
CIA–KLA–Al Qaeda
Οι αξιώσεις με τις οποίες το νεοσύστατο κρατίδιο τείνει να πορευτεί στο εξής με όρους «ειρήνης και σταθερότητας», έχοντας εξασφαλίσει την στήριξη κάποιων από τους ισχυρούς του πλανήτη, δεν διαγράφουν το παραλθόν αλλά και ούτε και προδιαγράφουν μια πολύ αισίοδοξη πορεία. Για πολλούς ανεξάρτητους αναλυτές (σε πλήρη αντίθεση με το International Crisis group) το Κόσοβο θα αποτελεί μελλοντικά ένα «στρατιωτικοποιημένο μεθοριακό φυλάκιο προς επίτευξη των στόχων των δυτικών δυνάμεων. Στόχοι που συγκλίνουν στην αύξηση της επιρροής προς τα ανατολικά με ταυτόχρονη προσπάθεια περιορισμού της ρωσικής επίδρασης σε περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης». Για τον Tom Burghardt, ερευνητή αλλά και ακτιβιστή στην Καλιφόρνια, «το Κόσοβο αποτελεί ένα κράτος γκάνγκστερ, κυβερνώμενο από κακοποιούς που διατηρούν δεσμούς με τα αλβανικά συνδικάτα εμπορίας ναρκωτικών και την Al–Qaeda». Διάσπαρτα δημοσιεύματα του παρελθόντος δίνουν μια σύνδεση του KLA (πρώην UCK), την Al Qaeda και τις μυστικές υπηρεσίες της Δύσης. Αυτές που σήμερα υπεραμύνονται του πολέμου της τρομοκρατίας και της καταπολέμησης οργανώσεων για τις οποίες λίγα χρόνια άφηναν διακριτικά να δρουν στο ημίφως… Σε δημοσίευμα της Wall Street Journal στις αρχές Νοεμβρίου του 2001 αναφέρεται ότι για παραπάνω από δέκα χρόνια η περιοχή των Βαλκανιών είχε μετατραπεί σε πεδίο δράσης της Al Qaeda, με την δημιουργία στρατόπεδων εκπαίδευσης, δικτύων εμπορίας ναρκωτικών και για ξέπλυμα χρήματος, εργαστασίων για την παραγωγή όπλων μαζικής καταστροφής. Το Κόσοβο, η Αλβανία, η Fyrom, η Βουλγαρία, η Βοσνία και η Τουρκία αποτελούσαν για πολλά χρόνια την περιοχή, όπου ο ιστός όχι μόνο του συνδικάτου του εγκλήματος, αλλά και του μουσουλανικού τόξου πλεκόταν περίτεχνα. Το Κόσοβο, σύμφωνα πάντα με την έγκυρη εφημερίδα, αποτελούσε το σημαντικότερο σταθμό μετά την Τουρκία του δικτύου μεταφοράς ηρωϊνης από την νοτιοανατολική Ασία στην Ευρώπη.
Παράλληλα με την δράση της Al Qaeda στα Βαλκάνια, ενισχυόταν και ο εθνικο-απελευθερωτικός στρατός του Κοσόβου KLA, δίνοντας έμφαση στις ισλαμικές καταβολές του. Στα μέσα της δεκαετίας του 90, όπως καταγράφει το παρατηρητήριο γεωπολιτικής για τα ναρκωτικά του Παρισιού, ο Bin Laden επισκέφτηκε την Αλβανία, καταφέρνοντας να στρατολογήσει αρκετούς Αλβανούς στον KLA. Λίγο αργότερα, στα 1998, σύμφωνα Tom Burghardt, ο Σεϊχης Omar Bakri Mohammed, με έδρα το Λονδίνο ο «εμίρης» της ισλαμικής οργάνωσης Αl–Muhajiroun (στενά συνδεδεμένης με την Al Qaeda) ξεκίνησε την στρατολόγηση νέων μουτζαχεντίν για τον «ιερό πόλεμο» στο Κόσοβο, ενώ ο Christopher Deliso στο βιβλίο του «Το επερχόμενο χαλιφάτο των Βαλκανίων» αναφέρει ότι η Αλβανική ισλαμική κοινότητα του Λονδίνου, με επικεφαλής τον κοσοβάρο σεϊχη Muhammed Stubla δραστηριοποιούνταν στην ανεύρεση χρημάτων προς ενίσχυση του απευλευθερωτικού στρατού του Κοσόβου. Το δίκτυο ενίσχυσης προς τον KLA δεν σταματούσε στις ισλαμικές οργανώσεις. Ιδιαίτερα μεγάλο ρόλο έπαιξαν και οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες.
Η εμπλοκή τους ωστόσο, με πρώτη αυτή της αμερικανικής CIA δημιουργεί τις προϋποθέσεις για σενάρια συνομωσίας για το ρόλο της αμερικανικής και των υπολοίπων υπηρεσιών στην ενίσχυση ενός εθνικο-απελευθερωτικού στρατού με στενούς δεσμούς με ισλαμικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, αλλά και με συνδικάτα εγκλήματος. Το 1998 ήταν η χρονιά που η CIA, σύμφωνα με την Wall Street Journal, έρχεται να ενισχύσει τον KLA, με σκοπό την αντιμετώπιση των Σέρβων της περιοχής, ενώ παράλληλα το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν οπλισμό και υποστήριξη σε θέματα στρατιωτικής εκπαίδευσης. Το ίδιο έκανε και η Γερμανία. Σύμφωνα με την Monde Diplomatique, «ειδικές δυνάμεις στο Βερολίνο παρείχαν επιχειρησιακή εκπαίδευση και όπλα από τις αποθήκες της πρώην ανατολικογερμανικής Στάζι». Ήταν τα χρόνια που ο Χασίμ Θάτσι, ο σημερινός πρωθυπουργός ήταν ο πρώτος στην ιεραρχία του KLA, ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο, με διασυνδέσεις στα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος. Ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο που κατάφερε να διατηρήσει τις καλές σχέσεις τόσο με την κυβέρνηση Κλίντον, όσο και με την σημερινή αμερικανική κυβέρνηση.
