Ο Πρόεδρος Χριστόφιας μετά την εκλογή του άρχισε να επαναλαμβάνει πως "συνεταιρισμός υπάρχει από το 1960, έστω και αν κάποιοι δεν θέλησαν ποτέ να το παραδεχθούν…" Σημερινή 28.5.2008 Κωστάκη Αντωνίου "Ο Ντενκτάς ο πρώτος ανακαλύψας το "συνεταιρισμό" και άρθρο του Σ. Ιακωβίδη 23.8.2008 "Τι… προτιμάτε; "Διαλυτό ή αδιάλυτο συνεταιρισμό";
Καταρχήν να λεχθεί ότι συνεταιρισμό στην Κύπρο απαιτούσε η Τουρκία και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μακμίλλαν τον Αύγουστο του 1958 με το τριχοτομικό Σχέδιο Μακμίλλαν (αρχικά σχέδιο Φούτ). Για να συγκατανεύσουν στην ανεξαρτησία με τα εγγυητικά της δικαιώματα και τα υπέρ-προνόμοια των Τουρκοκυπρίων (ως πρώτη δόση) μιάς και δεν ήταν εφικτός τότε ο συνεταιρισμός των δύο συνιστώντων πολιτειών λόγω των τότε αμερικανικών αντιρρήσεων. ΄Ομως, με τον σκευωρικό σχεδιασμό να το κατορθώσει η Τουρκία δια πυρός και σιδήρου εφόσον θα δημιουργούνταν τις προυποθέσεις να χρησιμοποιηθεί το διαβόητο επεμβατικό της δικαίωμα…οπόταν έπιασε δουλειά η ΤΜΤ και βοηθοί…
Σε συνεταιρισμό Ε/κ και Τ/κ αναφέροντο οι συνομόσπονδες Ιδέες Γκάλι το 1992 και στην συνέχεια αυτών το έκτρωμα Ανάν/Χάνει το 2004. Σε συνεταιρισμό αναφέρετο ο Σερ Ντέιβιντ Χάνει και είναι λέξη που εμπλουτίζει και το πολιτικό λεξιλόγιο της φιλότουρκης Τζόαν Ράιαν, ιδρυτικό μέλος της κοινοβουλευτικής ομάδας ‘ Εργατικοί φίλοι της Τουρκίας'.
Μουμπάζ Σουσάλ
Σε συνεταιρισμό του 1960, όμως, αναφέρθηκε ο συνταγματολόγος σύμβουλος του Ρ. Ντενκτάς και πρώην μέλος του τουρκικού κοινοβουλίου, αρθρογράφος της Χουριέτ, Μουμπάζ Σουσάλ, άκρως διαστρευλωτικά, σε άρθρο του στο Journal of International Affairs έκδοση Σεπτέμβριος- Νοέμβριος 1999. "Το 1960… οι Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι (έγραψε) ως οι συνιστώντες λαοί, στην εξάσκηση των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων, εγκαθίδρυσαν μια λειτουργική συνεταιρική ομοσπονδία, βασισμένη στην ισότητα των δύο λαών, έχοντας η κάθε μία την δική της διοίκηση σε όλα τα κοινοτικά θέματα με πλήρη νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές εξουσίες". (΄Ετσι επιβεβαιώνεται και το άρθρο του φίλτατου Κωστάκη Αντωνίου).
Τουμάζος Τσελεπής
Σε συνεταιρισμό του 1960 εξίσου διαστρευλωτικά και παρερμηνευμένα αναφέρθηκε και ο Τουμάζος Τσελεπής συνταγματολόγος του ΑΚΕΛ (ο οποίος καλέστηκε από τους Βρετανούς και παρευρέθηκε ως ένας της επίλεκτης ομάδων των Ανανιστών στο συνέδριο της Οξφόρδης για ωραιοποίηση του Σχεδίου Ανάν τον Φεβρουάριο του 2004). "Το κράτος του 1960 είχε μέσα του εκπροσώπους και των δύο κοινοτήτων, ονομαζόταν συνεταιρισμός… διαλύθηκε αυτός ο συνεταιρισμός για τους γνωστούς λόγους…" (Σ 28.5.2008).
Ερτογκαν
Σε συνολική λύση βασισμένη σε ένα ισότιμο νέο συνεταιρισμό δύο κρατών αναφέρθηκε και ο Τούρκος πρωθυπουργός Τ. Ερτογκάν στις 22 Ιουλίου 2008. (Τurkish Daily News 23.7.2008). Και συνεχίζει το βιολί ο Μ.Α. Ταλάτ…
Βρετανοί
Στα έγγραφά τους οι ίδιοι οι Βρετανοί παραδέχονται ότι ο Μακάριος είχε δίκαιο με τα 13 σημεία εφόσον οι ίδιοι φταίνε για την βεβιασμένη συμφωνία της Ζυρίχης και πως ο Δρ. Κουτσιούκ (Οκτώβριος 1963) "ερμηνεύει τώρα το σύνταγμα κατα το δοκούν, πως να μετατρέψει την τουρκική κοινότητα σε μια εντελώς ξεχωριστή οντότητα. Βοηθούμενος από τις λίρες μας που του δώσαμε, μισό εκατομμύριο το 1960 και με την βοήθεια της τουρκικής κυβέρνησης προχωρεί σε ξεχωριστά ιδρύματα… θα εκμεταλλευθούν τις προσπάθειες Μακαρίου για να επιβάλουν την πολυπόθητή τους διχοτόμηση…".
". Το ΑΚΕΛ
Τηλεγράφημα από την βρετανική Υπ. Αρμοστεία στην Λευκωσία προς το Λονδίνο 1.11.1963: "… Το ΑΚΕΛ έχει δεσμευθεί με πλήρη υποστήριξη των προσπαθειών του Αρχιεπισκόπου να αναθεωρήσει το σύνταγμα και τις συμφωνίες. Θα κάνουν το πάν για να κρατήσει το λόγο του ο Αρχιεπίσκοπος."
Στ. Στεφάνου
O Κυβερνητικός Εκπρόσωπος (Σ 30.5.2008) τονίζει: "κανένας νέος συνεταιρισμός, αλλά συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, καμιά παρθενογένεση…" Μα τότε, πως μας έτυχε κύριε εκπρόσωπε, "ο συνεταιρισμός των δύο συνιστώντων πολιτειών" που δέχθηκε ο Πρόεδρος Χριστόφιας με την συμφωνία της 23ης Μαίου 2008; !
Tάσσος Παπαδόπουλος
Απάντηση, σ'όλους έδωσε ο τέως πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος σε συνέντευξή του στον ‘Φιλελεύθερο' (‘Ελευθερία' Λονδίνου 5.6.2008): "Έχει λάθος ο κύριος Χριστόφιας. Οι Συμφωνίες του 1960 και το Σύνταγμα προέβλεπαν ένα "συνεταιρισμό" χωρίς συνταγματική έννοια στον όρο "συνεταιρισμός", στο διαμερισμό εξουσίας σε μερικούς τομείς π.χ. μερισμό εξουσίας, στο 70%-30%, και άλλα, αλλά όλα αυτά μέσα σε ενιαίο γεωγραφικό χώρο, δηλαδή σε ένα Κράτος, σε όλη την επικράτεια. Αυτού του είδους τον συνεταιρισμό των κοινοτήτων, τον δεχτήκαμε και τον δεχόμαστε και τον επιδιώκουμε. Στα πλαίσια όμως ενός και ενωμένου Κράτους. ΄Οχι συνεταιρισμό δύο χωριστών γεωγραφικών περιοχών και "συνιστώντων πολιτειών". Δηλαδή "συνεταιρισμό πολιτειών". Συνεταιρισμό πολιτών και κοινοτήτων. Απόδειξη ότι μετά τα γεγονότα του 1963 δεν διαλύθηκε το κράτος παρά την αποχώρηση του ενός "συνεταίρου". Αυτό που τώρα η τουρκική πλευρά επιδιώκει, είναι "συνεταιρισμό δύο συνιστώντων κρατών" σε δύο σαφώς διαχωρισμένες γεωγραφικές περιοχές. Να μην συγχύζουμε τη λέξη συνεταιρισμός στην καθομιλουμένη, που αφορά ατομικές εμπορικές πράξεις, ή σε πολιτικό επίπεδο "συμμετοχή των κοινοτήτων στην κρατική εξουσία", με τη συνταγματική έννοια… Τέτοιου είδος "συνεταρισμό" δεν είχαμε με τις Συμφωνίες του 1960. Αυτό προνοούσε το Σχέδιο Ανάν και το απέρριψε ο λαός με το δημοψήφισμα του 2004…"
Σε όλους βέβαια απάντησε καλύτερα ο ίδιος ο λαός της αδιάλυτης, ακόμα, Κυπριακής Δημοκρατίας με το ΟΧΙ της 24 Απριλίου, 2004 το οποίο κάποιοι προσπαθούν να μετατρέψουν σε τσιμεντωμένο ΝΑΙ δίχως όρους εντολής…
Φανούλα Αργυρού
Ερευνήτρια/συγγραφέας
Λονδίνο
