του Παύλου Νεράντζη
«Πέρασε κιόλας ένας χρόνος, έ!». Η φωνή από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ακούγεται απόμακρη. Φαντάζει λίγο χαμένη. «Και λοιπόν..» απαντώ στον Εμίρ. «Τίποτε. Δεν άλλαξε τίποτε» μου λέει, κάνοντας πάλι μια παύση. Τα λόγια του δύσκολα βγαίνουν… Όπως και πέρσι, όταν του είχα τηλεφωνήσει τέτοιες μέρες πριν ξεκινήσω για τη Γάζα. Τον βρήκα ανάμεσα σε δύο χειρουργεία. Δεν μπορούσε να μιλήσει. Φαινόταν κάτι παραπάνω από ταραγμένος.
«Είναι μια κίνηση άμυνας, μια αντίδραση στις ρουκέτες της Χαμάς» υποστήριζαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Τελ Αβίβ, σε μια προσπάθεια να εξισώσουν το θύμα με το θύτη. «Ξεχνώντας» ότι η εκεχειρία έσπασε από τους ίδιους, όταν στις 4 Νοεμβρίου, ημέρα των αμερικανικών εκλογών, τα δικά τους αεροπλάνα έστειλαν στο θάνατο οκτώ ακόμη Παλαιστίνιους. «Ήταν μέλη της Χαμάς» έγραφε το πολεμικό ανακοινωθέν.
Η Γάζα, από μια απέραντη φυλακή που ήταν, μετατράπηκε σε πεδίο βολής των Ισραηλινών. Από τις 27 Δεκεμβρίου του 2008 έως τις 17 Ιανουαρίου του 2009, που επισήμως τα όπλα σίγησαν. Ενάμισι εκατομμύριο ψυχές σε μια έκταση όση και η Θάσος δεν είχαν κάποια δυνατότητα διαφυγής. Δεν είχαν, ούτε βέβαια έχουν, την πολυτέλεια να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Αποκλεισμένοι από τον ισραηλινό βορρά, αλλά και στο νότο από τους «αδελφούς» Άραβες του Μουμπάρακ, έζησαν το «Συμπαγές Μολύβι» εγκλωβισμένοι στη γη τους. Κι ας φώναζαν κάποιοι ότι οι Ισραηλινοί χρησιμοποιούν ακόμη και απαγορευμένα όπλα, όπως οι βόμβες φωσφόρου. Κανείς δεν ήθελε να τους ακούσει. Κανείς, πλην ελαχίστων, δεν αντιδρούσε.
Την ίδια στάση της εκκωφαντικής σιωπής, της omertá, κράτησαν διεθνή μέσα ενημέρωσης και δυτικές κυβερνήσεις ακόμη κι όταν βομβαρδίζονταν νοσοκομεία και ασθενοφόρα. Ώσπου χτυπήθηκαν κτίρια του ΟΗΕ, αυτά που οι άμαχοι στην απελπισία τους θεώρησαν ασφαλές καταφύγιο, για να αρχίσουν να καταλαβαίνουν (τρόπος του λέγειν) οι κινούντες τα νήματα του κόσμου ότι … κάτι τρέχει. Και μετά, όταν το έγκλημα τελέστηκε, ήρθαν τα νούμερα και οι αυτοψίες μη κυβερνητικών οργανώσεων για να επιβεβαιώσουν ό,τι συνέβη στην καμένη γη.
Ο «πόλεμος» (ποια αλήθεια ήταν η άλλη πλευρά;) είχε αφήσει πίσω του 13 νεκρούς Ισραηλινούς και 1.310 Παλαιστίνιους. Ανάμεσά τους 410 παιδιά. Περισσότεροι από 5.000 ήταν οι Παλαιστίνιοι τραυματίες. 4.100 σπίτια, 20 τεμένη, 16 κυβερνητικά κτίρια, 25 σχολεία και νοσοκομεία, 1500 βιοτεχνίες και καταστήματα καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ άλλες 17.000 κατοικίες κρίθηκαν ακατοίκητες. Οι ζημίες ανέρχονταν σε 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Είκοσι πέντε ακόμη εγκαταστάσεις του ΟΗΕ, κυρίως σχολεία, βομβαρδίστηκαν. Η Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ (UNRWA) κατήγγειλε τη σφαγή αμάχων στο σχολείο του ΟΗΕ στην Τζαμπάλια, την επίθεση εναντίον αυτοκινητοπομπής με ανθρωπιστική βοήθεια και ασθενοφόρα και τον βομβαρδισμό σε εγκαταστάσεις του στην πόλη της Γάζας. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ζήτησε τη δίωξη ισραηλινών αξιωματούχων για εγκλήματα πολέμου και ο Ερυθρός Σταυρός κατήγγειλε τις θηριωδίες σε βάρος αιχμαλώτων και τραυματιών στην πόλη Ζεϊτούν. Η Διεθνής Αμνηστία επιβεβαίωσε τη χρήση των απαγορευμένων βομβών λευκού φωσφόρου κατά αμάχων.
Νούμερα και εκθέσεις ξερές που δεν μπορούν να αποτυπώσουν το μέγεθος του ανθρώπινου δράματος, την απελπισία, τον πόνο, αλλά και την οργή και την αποφασιστικότητα των εγκλωβισμένων. Όσο για το Ισραήλ αυτό καλά κρατεί. Άλλαξε κυβέρνηση, αλλά η πολιτική της παρέμεινε η ίδια, κρύβοντας καλά τις ενοχές της.
Ένα χρόνο μετά τίποτε δεν άλλαξε. Η ανθρωπιστική βοήθεια εξακολουθεί να φτάνει με το σταγονόμετρο, η ανοικοδόμηση δεν άρχισε και οι διπλωματικές πρωτοβουλίες και διαβουλεύσεις, παρά την αρχική αισιοδοξία λόγω της εκλογής Ομπάμα, δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Δεν έχουν ανταπόκριση ούτε οι καταγγελίες όσων εξ αριστερών θεωρούν τους Ισραηλινούς συλλήβδην σιωνιστές, ξεχνώντας τις φωνές αντίστασης μέσα στο Τελ Αβίβ και ότι η Χαμάς είναι ο νόμος της σαρία. Το μείζον, όμως, είναι ότι το Ισραήλ εξακολουθεί να κρατά τη Γάζα αποκλεισμένη. Μόλις προχτές σκοτώθηκαν από πυρά άλλοι έξι Παλαιστίνιοι στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τον κλοιό. Η Αίγυπτος από κοντά, ωσάν να θέλει να εξορκίσει το κακό, χτίζει ένα ατσάλινο τείχος βάθους τριάντα μέτρων για να μπλοκάρει, λέει, το παράνομο εμπόριο.
Τα λαγούμια, όμως, στη Ράφα θα εξακολουθήσουν να δουλεύουν, γιατί είναι η μοναδική δίαυλος επικοινωνίας με τον έξω κόσμο. Από κει οι άμαχοι προμηθεύονται τρόφιμα, από κει και η Χαμάς παίρνει όπλα και πυρομαχικά. Από κοντά και η φωνές των ακτιβιστών της Gaza Freedom March που αυτές τις μέρες επιχειρούν να σπάσουν το εμπάργκο. Διότι στο Κάιρο τους λένε ο.κ. και στα σύνορα τούς απαγορεύουν τη διέλευση. Όπως έκαναν και με μας πέρυσι. Πρέπει, όμως, να περάσουν. Για να δώσουν την ανθρωπιστική βοήθεια, πολύ περισσότερο για να πουν στους μέσα, στους εγκλωβισμένους ότι «είμαστε εδώ. Δεν είστε μόνοι».
«Φίλε, έτσι είναι τα πράγματα. Δεν έχουμε καμία δυνατότητα διαφυγής. Αλλά να μην είμαστε απαισιόδοξοι» ακούω τη φωνή του Εμίρ στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. «Θάρθουν καλύτερες μέρες. Απλά μη μας ξεχνάτε». Και το λέει αυτός που έχασε τη γυναίκα του και τα δυο του παιδιά από βόμβα Ισραηλινού.
