Όλες οι κατηγορίες:

Φανή Πεταλίδου
Ιδρύτρια της Πρωινής
΄Έτος Ίδρυσης 1977
ΑρχικήΑπόψειςΠερί αξιοπρέπειας ο λόγος

Περί αξιοπρέπειας ο λόγος

- Advertisement -
tsipras-timeΤου Πετρου Mαρτινιδη

Καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ

Dignum, scilicet, patellae operculum

(Αξιο, βεβαίως, για το δοχείο το πώμα.)

- Advertisement -

Το μεγάλο δίλημμα των εκλογών για τον κ. Τσίπρα είναι: «αξιοπρέπεια ή Μνημόνιο»; Το διακηρύσσει urbi et orbi, σε λαϊκές συνελεύσεις και συνεντεύξεις σε διεθνή ΜΜΕ. Νομίζω ότι η ελλιπής γλωσσική δεινότητα τον παρασύρει σε κρίσιμο σημασιολογικό ολίσθημα.

Η λέξη «αξιοπρέπεια» (από το λατινικό dignitas) κατέλαβε στις αστικές κοινωνίες την έννοια που είχε η λέξη «τιμή» (από το επίσης λατινικό honor, honoris) για τον φεουδαλικό κόσμο. Μόνο που, εκεί, η «τιμή» ήταν κάτι που μεταβιβαζόταν κληρονομικά, μεταξύ αρχόντων. Ως τέτοια διατηρήθηκε και σε μεταγενέστερες «κουλτούρες της τιμής» (cultures of honor), όπου τα κέρδη από ποικίλα τολμήματα υπερέβαιναν το ρίσκο και όπου, ακόμη κι αν είχε δημιουργηθεί «κουλτούρα νόμου» (culture of law), οι δυνάμεις του νόμου παρέμεναν αδύναμες ή διεφθαρμένες.

Χάρη στον Πίκο ντέλα Μιράντολα και την Αναγέννηση όμως, όπως χάρη στον Καντ και τον Διαφωτισμό, η ανθρωπότητα κέρδισε τις έννοιες του αμοιβαίου σεβασμού, μεταξύ «εντίμων» στις συναλλαγές τους αστών (των «honnetes gens»), και του δικαιώματος για ελευθερία και αξιοπρέπεια, με το οποίο γεννιέται ο κάθε άνθρωπος.

- Advertisement -

Ωστόσο, επειδή η αξιοπρέπεια συνιστά οικουμενικό δικαίωμα, δεν παραμένει διά παντός αναπαλλοτρίωτη. Αντίθετα, υπάρχουν πολλοί τρόποι να τη χάσει κάποιος.

Οποιος συστηματικά αργεί στα ραντεβού του λ.χ., υποτιμώντας όσους αναγκάζει να τον περιμένουν, μάλλον μειώνει την αξιοπρέπειά του. Ο υπάλληλος της πολεοδομίας που κατακρατά στο γραφείο του φάκελο έγκυρης μελέτης, περιμένοντας χρηματισμό για να την εγκρίνει, χάνει κάθε αξιοπρέπεια.

Και η παρέα στο καλό εστιατόριο, η οποία αρνείται να πληρώσει επειδή το χαβιάρι δεν χόρτασε πολλούς, το ψάρι δεν ήταν τόσο φρέσκο και οι πιο απομακρυσμένοι από το κέντρο του τραπεζιού δεν έφτασαν ούτε στις σαλάτες, δεν βλέπω πώς ακριβώς υπερασπίζεται την αξιοπρέπειά της ως παρέας. Εάν μάλιστα απειλεί τον εστιάτορα ότι θα διώξει και τους άλλους πελάτες και θα του διαλύσει το μαγαζί, εφόσον δεν εξακολουθήσει να τους ταΐζει για να αντισταθμίσει το προηγούμενο κακό σερβίρισμα, ε τότε, από παρέα με άνισες, πράγματι, σχέσεις μελών, μετατρέπεται σε συμμορία εκβιαστών. Και, ως τέτοια, σίγουρα δεν διεκδικεί «αξιοπρέπεια».

- Advertisement -

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ