- Advertisement -
Τhe Economist Πριν από την οικονομική κρίση, τα στελέχη κεντρικών τραπεζών ήταν μόνο τεχνοκράτες με γκρι κοστούμια που καθόριζαν τα επίπεδα των επιτοκίων για να διατηρήσουν σταθερές τις τιμές βάσει κοινά αποδεκτών κανόνων. Υπήρχαν βέβαια κάποιοι σταρ, όπως ο Αλαν Γκρίνσπαν, όμως οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες λειτουργούσαν έξω από το ραντάρ της κοινής γνώμης και εκτός πολιτικού πλαισίου. Οι πολιτικοί σπανίως ενδιαφέρονταν για το έργο τους και σχεδόν ποτέ δεν αμφισβητούσαν την ανεξαρτησία τους.
Σήμερα εκτός από τα κοστούμια τους τίποτε άλλο δεν είναι ίδιο. Οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι πλέον οι πιο ισχυροί και τολμηροί παίκτες στην παγκόσμια οικονομία. Το 2008 προσέφεραν απεριόριστη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και απέτρεψαν την οικονομική κατάρρευση. Εκτοτε στηρίζουν την ανάκαμψη με αγορές κρατικών ομολόγων και αλλαγές στους κανόνες του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος. Ετσι αναδείχθηκαν ορισμένοι στο επίπεδο των ροκ σταρ. Το αποδεικνύει η δημοσιότητα που έλαβε τις τελευταίες ημέρες ο διορισμός του Καναδού Μαρκ Κάρνεϊ στο τιμόνι της Τράπεζας της Αγγλίας.
Η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας αποτελεί κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας στην Ιαπωνία. Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Σίντζο Αμπε επικρίνει την Τράπεζα της Ιαπωνίας για διστακτική στάση έναντι του αποπληθωρισμού, καθώς θα ήθελε να την πιέσει να αγοράσει περισσότερα κρατικά ομόλογα. Ορισμένοι Γερμανοί βουλευτές έχουν εξαγριωθεί επειδή η ΕΚΤ υποσχέθηκε «απεριόριστες» αγορές ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Στην Αμερική οι Ρεπουμπλικανοί καταγγέλλουν πως οι αγορές κρατικών ομολόγων οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού. Οι εντάσεις θα επιδεινωθούν όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες αρχίσουν να πουλούν τα ομόλογα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους. Γι’ αυτό και πρέπει να επανεξετασθεί η αυτονομία τους.
Οι κοινωνίες δίνουν σε τεχνοκράτες την εξουσία να χαράσσουν νομισματική πολιτική, επειδή πιστεύουν πως αυτοί θα τα καταφέρουν καλύτερα από τους πολιτικούς. Ορισμένες χώρες που έχουν ισχυρές αναμνήσεις από υπερ-πληθωρισμό, κυρίως η Γερμανία, το αποφάσισαν πριν από δεκαετίες. Σε πολλές άλλες χώρες, όμως, η στάση αυτή διαμορφώθηκε πολύ πιο πρόσφατα.
Οι κόκκινες γραμμές έχουν αμβλυνθεί από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η σταθερότητα των τιμών δεν θεωρείται πλέον αρκετή για να διασφαλίσει συνολικά την οικονομική σταθερότητα. Ο πληθωρισμός δεν φαίνεται πλέον σε όλους ο καλύτερος στόχος για τη νομισματική πολιτική. Πολλοί εκτιμούν πως θα έπρεπε να σταθεροποιηθεί η αύξηση του ΑΕΠ. Είναι λοιπόν λογικό να ισχυρίζεται ο κ. Αμπε πως η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα έπρεπε να θέσει έναν υψηλοτερο στόχο πληθωρισμού αφού οι στόχοι της κεντρικής τράπεζας καθορίζονται από τους πολιτικούς;
Οι πολιτικοί πρέπει να αφήσουν τους τραπεζίτες να επιλέξουν τα εργαλεία τους. Ετσι κι αλλιώς αυτό είναι που ξέρουν να κάνουν οι τραπεζίτες. Από την πλευρά τους, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να είναι πιο διαφανείς, να εξηγούν σε επενδυτές, πολιτικούς και ψηφοφόρους τη συλλογιστική των πράξεών τους. Οσο πιο σημαντικές γίνονται οι κεντρικές τράπεζες τόσο πιο σημαντικό είναι να μην αναμειγνύονται οι πολιτικοί στις δουλειές των τραπεζιτών.
- Advertisement -
