Οι περισσότεροι σοβαροί αναλυτές δεν δυσκολεύονται να παραδεχτούν πως σήμερα στην χώρα μας εξακολουθούμε να συντηρούμε έναν υπερτροφικό δημόσιο τομέα. Οι μόνες διαφορετικές φωνές που «ακούγονται» είναι από τις συνδικαλιστικές ενώσεις των δημοσίων υπαλλήλων και – παραδόξως – από τον …. ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υπόσχεται διατήρηση ή και γιγάντωση του κρατικού Λεβιάθαν που απορροφά και την τελευταία ικμάδα ρευστού του καταρρακωμένου και πολύπαθου ιδιωτικού τομέα μέσω άμεσων και – κυρίως – έμμεσων φόρων.
Οι περισσότεροι που δεν συμφωνούν με αυτή την πραγματικότητα, συντηρούν και επισείουν για αντίλογο, ορισμένους αστικούς μύθους που περιστασιακά έχουμε ήδη διαπραγματευτεί από αυτή την θέση αλλά ήρθε η ώρα να τους αναλύσουμε συνολικά και εμπεριστατωμένα.
Η σύγκριση του κόστους ως ποσοστό του ΑΕΠ των δημοσίων υπαλλήλων ή του αριθμού τους ως ποσοστό του πληθυσμού αναλογικά με χώρες της Βόρειας Ευρώπης είναι ο προσφιλέστερος τέτοιος μύθος των υπερασπιστών του μεγάλου δημόσιου τομέα. Αυτή η σύγκριση όμως είναι εντελώς προσχηματική και έωλη, παραγνωρίζοντας τελείως την παραγωγικότητα των αντίστοιχων τομέων ανάμεσα στα υπό σύγκριση κράτη. Δηλαδή, οι υπηρεσίες που παρέχονται στον πολίτη αυτών των κρατών από τον αντίστοιχο δημόσιο τομέα τόσο σε αριθμό όσο και σε ποιότητα είναι εκτός συναγωνισμού και πάντως εκτός συγκρίσεως με τις αντίστοιχες υπηρεσίες που παρέχει ο ελληνικός δημόσιος τομέας. Είναι δηλαδή σα να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια με μοναδικό μέτρο σύγκρισης το μέγεθός τους. Δυστυχώς η ελάχιστη παραγωγικότητα του ελληνικού δημόσιου τομέα, καθιστά παρόμοιες συγκρίσεις φαιδρές και εντελώς άνευ αντικειμένου. Αν προσθέσουμε το γεγονός πως στον ελληνικό δημόσιο τομέα πολλές θέσεις υπαλλήλων είναι θέσεις υποαπασχόλησης ή και αργομισθίας (τα παραδείγματα πάμπολλα, ξεφεύγουν από τα όρια μιας μικρής ανάλυσης), το αντίστοιχο επιχείρημα καθίσταται παντελώς «εκ του πονηρού».
Ένας πολύ διαδεδομένος μύθος επίσης, λέει πως οι δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνουν φόρους στο κράτος και άρα παράγουν πλούτο για τα δημόσια οικονομικά, συμβάλλοντας στην πληρωμή των μισθών και των συντάξεών τους. Πολλοί μάλιστα φτάνουν στο σημείο να τους χαρακτηρίζουν «συνήθη υποζύγια» της άμεσης φορολογίας. Αστεία πράγματα! Το κράτος δηλαδή αποκτά πλούτο, παίρνοντας τα λεφτά από την μία του τσέπη και βάζοντάς τα στην άλλη! Απλώς η άμεση φορολογία (κυρίως μετά το φορολογικό του 2011 που άρχισαν πραγματικά να μην παίρνουν επιστροφή φόρων η πλειοψηφία των ΔΥ μιας και πρωτύτερα οι περισσότεροι από αυτούς ακόμη και αυτές τις μικρές κρατήσεις φόρου τις έπαιρναν πίσω ως επιστροφή φόρου), αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο για το κράτος να πληρώνει λιγότερα λεφτά «στο χέρι» στους υπαλλήλους του.
Ένας άλλος μύθος με τον οποίο έχουμε καταπιαστεί αρκετές φορές, αφορά την συμβολή των δημόσιων υπαλλήλων στην κατανάλωση μέσω των μισθών τους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη «μπούρδα» (μετά συγχωρήσεως)! Όσο οι μισθοί προερχόταν από εξωτερικό δανεισμό ή (παλιότερα) από κοπή επιπλέον νομίσματος, κάτι τέτοιο φαινόταν κάπως λογικό. Τώρα όμως που αυτοί οι μισθοί προέρχονται στο σύνολό τους από αντίστοιχη «αφαίμαξη» της πραγματικής αγοράς μέσω αυξημένων έμμεσων και άμεσων φόρων, αυτή η «μπούρδα» καταντά κυριολεκτικά γελοιότητα. Αυτό μεγεθύνεται έτι περεταίρω, στον βαθμό που το πραγματικό κόστος εκάστου δημοσίου υπαλλήλου είναι κλάσμα μόνο του καθαρού μισθού του μέρος του οποίου (ειδικά για τους υψηλόμισθους) πηγαίνει στην κατανάλωση.
Το πραγματικό κόστος εκάστου δημοσίου υπαλλήλου όμως δεν είναι μονάχα ο μισθός του! Κάθε δημόσιος υπάλληλος έχει επί πλέον έξοδα (στέγαση, φως, νερό, τηλέφωνο, θέρμανση, αναλώσιμα, κόστος υπαλλήλων που βγάζουν τον μισθό του, τις άδειές του, κόστος των προϊσταμένων του, εισφορές υγείας και σύνταξης, κ.α.π.). Όλα αυτά τα έξοδα διπλασιάζουν – στην καλύτερη περίπτωση – το κόστος ενός δημοσίου υπαλλήλου και ανεβάζουν τα συνολικά απευθείας έξοδα του κράτους για τους δημοσίους υπαλλήλους στα 32 δις ευρώ περίπου (16 δις μισθοδοσία Χ 2). Σε αυτό το δεδηλωμένο κόστος ας προσπαθήσουμε να προσθέσουμε και το άδηλο κόστος με το οποίο ο συγκεκριμένος υπερτροφικός και αντιπαραγωγικός δημόσιος τομέας επιβαρύνει τα δημόσια έξοδα. Οι δύο «ιμάντες» μεταφοράς αυτού του κόστους στα δημόσια οικονομικά είναι η γραφειοκρατία και η διαφθορά. Το κόστος της γραφειοκρατίας που προκαλεί εκ της υπάρξεώς του και μόνον αυτός ο υπερμεγέθης και δυσκίνητος δημόσιος τομέας έχει υπολογιστεί πως φτάνει τα 14 δις ευρώ ετησίως (6,8% του ΑΕΠ). Η συνολική διαφθορά στην Ελλάδα υπολογίζεται πως είναι της τάξης των 28 δις περίπου ετησίως για το 2011 αυξημένη κατά πολύ από προηγούμενα χρόνια. Αν – πολύ συντηρητικά – δεχθούμε πως το 50% της διαφθοράς οφείλεται και δημιουργείται στον δημόσιο τομέα (όπου υπάρχουν και οι «πρωταθλητές» του είδους: νοσοκομεία, εφορίες, πολεοδομίες, κ.α.), μιλάμε για 14 δις ευρώ το χρόνο ή άλλο ένα 7% του ΑΕΠ! Τα νούμερα αυτά δεν φαίνονται εξωπραγματικά αν σκεφτούμε πως χώρες που περιόρισαν το (πολύ μεγάλο) φαινόμενο της διαφθοράς που τις ταλαιπωρούσε κατά ένα ποσοστό μονάχα, πέτυχαν αύξηση των εσόδων τους κατά 4% του ΑΕΠ τους (π.χ. η Βουλγαρία).
Συνολικά δηλαδή από δηλωμένα και άδηλα έξοδα, έχουμε ένα συνολικό ποσόν κόστους του σημερινού διογκωμένου δημόσιου τομέα, της τάξης των 32+28 = 60 δις ευρώ περίπου. Αυτό το τεράστιο έξοδο, καλείται να το επωμιστεί εξολοκλήρου ο ελληνικός λαός μέσω άμεσων και έμμεσων φόρων.
Είναι φανερό πως αυτό το κόστος είναι δυσβάστακτο και δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσει να το υποστηρίζει επί μακρόν το παραπαίον παραγωγικό δυναμικό κομμάτι των ελλήνων εργαζομένων. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να καταστεί με διαδικασίες – εξπρές μικρότερος, παραγωγικότερος και αποτελεσματικότερος. Η γραμμή για μηδενικές απολύσεις, δεν είναι δυνατόν να παραμείνει, εκτός και αν επιστρέψουμε στην δραχμή και αρχίζουμε να κόβουμε «παλιόχαρτα» με τα οποία θα πληρώνουμε εικονικά ο ένας τον άλλον. Η βασική υπόσχεση του ΣΥΡΙΖΑ για διατήρηση και μεγέθυνση του δημόσιου τομέα, προσκρούει στην λογική, εκτός και αν συνοδεύεται από επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, πράγμα που θα πρέπει να μας το πούνε καθαρά. Αλλιώς, πρέπει να δεχτούν πως αυτό το φαύλο, αντιπαραγωγικό και πλεονασματικό σε ανθρώπους – υπαλλήλους Δημόσιο πρέπει να περιοριστεί δραματικά. Σε αντίθετη περίπτωση, θα «στεγνώσει» εντελώς η οικονομία. Και ελπίδα ανάκαμψης δεν θα έχει απομείνει καμιά. Η λογική και τα νούμερα λένε πως ένα από τα κλειδιά της σωτηρίας της χώρας είναι ο περιορισμός του πληθωρικού δημόσιου τομέα. Οποιαδήποτε άλλη πολιτική προσβάλλει την νοημοσύνη του (όποιου) παραγωγικού κομματιού της ελληνικής κοινωνίας έχει απομείνει ακόμη όρθιο και θάβει για πάντα οποιαδήποτε ελπίδα αναστροφής του υφεσιακού σπιράλ στο οποίο έχουμε ως χώρα εισέλθει.
14 δισ. ευρώ τον χρόνο κοστίζει η γραφειοκρατία στην Ελλάδα
ΔΝΤ: «Ελληνες, δείξτε μηδενική ανοχή στη διαφθορά»
