Ήρωας των λαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων του Βιετνάμ ανακηρύχθηκε χθες 30 Αυγούστου ο Κώστας Σαραντίδης σε ειδική τελετή στο Ανόι, επ' ευκαιρία της εθνικής επετείου των 68 χρόνων από την απελευθέρωση της χώρας. Η 5η Στρατιά του Νοτίου Βιετνάμ, εκεί όπου υπηρέτησε, πρότεινε στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να βραβευτούν τρεις "σύντροφοι που είχαν λαμπρές νίκες την περίοδο του πολέμου".
Της Δέσποινας Συριοπούλου, Επενδυτής 30 Αυγούστου
Δυο Βιετναμέζοι και ένας Έλληνας που βρέθηκε στο πλευρό των Βιετμίν, αφού λιποτάκτησε από την λεγεώνα των ξένων. Δεν είναι η πρώτη φορά που το Βιετνάμ τιμά τον Κώστα Σαραντίδη. Τον Αύγουστο του 2005, στην Βενεζουέλα στο 16ο φοιτητικό φεστιβάλ των αριστερών παρατάξεων η κουμουνιστική νεολαία του Χι Τσι Μινχ του μου απένειμε το μετάλλιο, "Η εποχή της Νιότης", παρουσία 16.000 φοιτητών, το 2010 του απονέμεται Μετάλλιο της Φιλίας, και στην συνέχεια παίρνει την βιετναμέζικη υπηκοότητα και το διαβατήριο, με το οποίο και ταξίδεψε την περασμένη εβδομάδα στο Ανόι. Από το 1965 που έφυγε από το Βιετνάμ, ποτέ δεν σταμάτησε να έχει επαφές. Δεν μπορούσε να αφήσει πίσω του μια ζωή 20 χρόνων. "Τα νεανικά μου χρόνια τα πέρασα εκεί και ήταν αδύνατο να τα ξεχάσω και να ξεκόψω. Αν και γύρισα στην πατρίδα μου, ο νους μου, η σκέψη μου πάντα ήταν εκεί, διότι συνεχιζόταν ακόμα ο άδικος βρώμικος πόλεμος" λέει και το βλέμμα του είναι θυμωμένο, ο Κώστας Σαραντίδης σε συνέντευξή του στον "Ε", την παραμονή της αναχώρησής του για το Βιετνάμ, επαναλαμβάνοντας αυτό που γράφει στο πρώτο του βιβλίο ότι είναι ένας λαός "που με δέχτηκε σαν δικό του άνθρωπο, και δεν ξεχνά το καλό που του έκανες…."
Στα χρόνια που πολέμησε στο πλευρό των Βιετμίν, πέρασε από διάφορες θέσεις στο στρατό, από την εκπαίδευση, την αεροπορική άμυνα, στην τροφοδοσία, μέχρι και την υπηρεσία προπαγάνδας."Πηγαίναμε στα φυλάκια και με το χωνί εξηγούσαμε στους λεγεωνάριους γιατί πολεμούν αυτοί και γιατί, το Βιετνάμ. Στο τέλος τους καλούσαμε "Ελάτε να σας δεχτούμε, να περάσετε στην πατρίδα σας". Το έργο αυτό έφερε μεγάλα αποτελέσματα. Πολλοί είχαν λιποτακτήσει. Και μην ξεχνάτε ότι κάθε λιποτάκτης έφερνε μαζί του και ένα όπλο. Την εποχή εκείνη ένα όπλο για μας, ισοδυναμούσε με πέντε άτομα. Έπρεπε να σκοτωθούν πέντε, για να αποκτήσουμε ένα όπλο" θυμάται ο κ. Σαραντίδης. Διετέλεσε επίσης υπεύθυνος διαφώτισης όσων είχαν λιποτακτήσει από τον γαλλικό στρατό (στους στρατιώτες της ειρήνης, όπως τους αποκαλούσαν) και συμμετείχε στην ίδρυση του πρώτου στρατοπέδου αιχμαλώτων, το "Στρατόπεδο αιχμαλώτων Αριθμός 3 ή αλλιώς το ευρωασιατικό στρατόπεδο" (υπήρχαν ευρωπαίοι, ασιάτες και αφρικανοί). Αφού αποχώρησε από τον στρατό, δυο χρόνια μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τους Γάλλους, με τα λίγα γερμανικά που ήξερε -πολύτιμα βέβαια για την εποχή- εργάστηκε ως διερμηνέας σε ένα γερμανικό τυπογραφείο, τον "Πύργο", συμμετείχε σε 2 πολεμικές ταινίες, με τον κύκλο της παραμονής τους στο Βιετνάμ να κλείνει με την θέση του στο βιομηχανίας, στα ορυχεία. Το 1965 επιστρέφει με την γυναίκα του Άννα και τα τρία του παιδιά στην Ελλάδα, με την άδεια της κυβέρνησης, με ένα δωρεάν εισιτήριο από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, και με το διαβατήριο που έφτασε στα χέρια του μέσω Σοβιετικής Ένωσης.
Τι σημαίνει για σας αυτή η βράβευση;
Είναι το αποκορύφωμά μου. Το στεφάνι του Ολυμπιακού Αγώνα. Ήταν κάτι που ειλικρινά δεν το περίμενα. Ξαφνιάστηκα πάρα πολύ, αλλά το έχουν κάνει και στο παρελθόν.. Μετά την υπηκοότητα, είπα ότι μέχρι εδώ ήταν. Πήρες αρκετά. Τι άλλο απομένει; Και να ξαφνικά να με κάνουν ήρωα. Δεν πάει πολύ; Αισθάνομαι χαρά, αλλά και απορώ. Πώς μετά από τόσα χρόνια με θυμούνται ακόμα, αξιολογούν ακόμα το τι έχω προσφέρει. Τελείωσε ο πόλεμος, ό,τι έγινε θα πεταχτεί στα αρχεία, όπως γίνεται σε άλλες χώρες. Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Διατηρούνται και η νέα γενιά να μελετά και να συνεχίζει να αξιολογεί αυτά που οι άλλοι δεν πρόλαβαν να αξιολογήσουν. Αυτό δεν είναι κάτι; Όχι μόνο για μένα και την οικογένειά μου, αλλά και για την Ελλάδα. Αλλά αυτό, ας το κρίνουν οι άλλοι…
Πώς αποφασίσατε να μπείτε στην λεγεώνα των ξένων;
Το 45, μετά την λήξη του πολέμου, βρισκόμουν στην Γερμανία, όπου επέζησα για δυο ολόκληρα χρόνια με το καμουφλάζ μιας γερμανικής στολής -αυτό ήταν το διαβατήριό μου- με το όνομα Κούσταφ. Δεν είχα χαρτιά, την ταυτότητά μου, που την βρήκα όταν γύρισα το 65, την είχα αφήσει στους μπαρμπάδες μου στο Άγιο Όρος. Πέρασα στην Ιταλία, αλλά όχι στην Ελλάδα, λόγω του εμφυλίου. Στην λεγεώνα βρέθηκα μέσω ενός έλληνα λεγεωνάριο, που είχε αναλάβει εργολαβία να στρατολογήσει θύματα στην λεγεώνα των ξένων. Ήταν ένας στρατός που δεχόταν τους πάντες, ανεξαρτήτως του τι είχαν κάνει στην ζωή τους. Υπογράφεις ένα συμβόλαιο πενταετές και από εκεί και ύστερα… μόνο ο θεός ήξερε… Ευτυχώς έμεινα μόνο μερικούς μήνες.
Με την λεγεώνα των ξένων πήγατε στο Βιετνάμ;
Ναι. Όταν πήγαμε στην Αλγερία, στο Μπέλαμπές στην έδρα της λεγεώνας των ξένων, δημιουργήθηκαν ορισμένα σώματα και μας είπαν ότι θα πάμε στην Άπω Ανατολή να αφοπλίσουμε τους Γιαπωνέζους. τώρα βέβαια… ο νοών νοείτω… Θα πάει η λεγεώνα να αφοπλίσει τους Γιαπωνέζους, ενώ οι αμερικανοί έπαιζαν πόκερ. Ήταν η πρόφαση. Πήγαμε, λοιπόν, γι' αυτό το σκοπό. Όταν φτάσαμε, τα πράγματα φυσικά ήταν διαφορετικά…
Δηλαδή;
Δεν υπήρχαν γιαπωνέζοι. Υπήρχε το εθνικό απελευθερωτικό κίνημα, οι λεγόμενοι Βιετμίν. Την περίοδο εκείνη, αν και μικρός -18 ετών και με μόρφωση τετάρτης δημοτικού-, ίσως να φταίει το ελληνικό DNA, ίσως επειδή το πνεύμα του έλληνα είναι διαφορετικό συγκριτικά με άλλους ευρωπαίους, αμέσως είχα την εντύπωση ότι κάτι δεν πάει καλά. Χάρη σε μια κοπελίτσα, η οποία εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι ήταν κατάσκοπος των Βιετμίν, αντιλήφθηκα την πραγματικότητα. Μου εξήγησε τι είναι οι Βιετμίν. Και έτσι ήρθε η τελική απόφασή μου να φύγω. Δεν είχα καμία δουλειά να σκοτώνω κοσμάκη, ο οποίος δεν επιζητούσε τίποτε άλλο παρά την ανεξαρτησία του. Σαν έλληνες, μάθαμε την ιστορία μας, ήμασταν 400 χρόνια σκλάβοι, και έτσι και εγώ είπα "Ντου, μαζί τους".
Τότε τι σας έκανε να ταχθείτε και να πολεμήσετε μαζί τους;
Απλώς και μόνο επειδή έμαθα ότι πολεμούν για την ανεξαρτησία τους. Για την ελευθερία τους. Αυτό και μόνο με ικανοποιούσε. Αδιαφορούσα για την πολιτική. Ούτε πολιτικές πεποιθήσεις είχα τότε, ούτε γνώριζα τι σημαίνει πολιτική. Aποδείχτηκε τελικά ότι διάλεξα τον σωστό δρόμο και η απόφασή μου ήταν σοφή.
Το να φεύγεις από το ένα στρατόπεδο και να πηγαίνεις στο αντίπαλο, δεν είναι εύκολο…
Φυσικά. Πώς να το περιγράψω; Ήταν πράξη τυχοδιωκτική, ήταν τόλμη; Χάρη στην Λιλί, κατάλαβα την ιδεολογία των Βιετμίν, πείστηκα ότι είναι αδύνατο αυτοί οι άνθρωποι να μου φερθούν άσχημα. Την ίδια μέρα που ήρθα σε επαφή μαζί τους, είχα γίνει θεός γι' αυτούς.
Αν και είχαν τεκμήρια που θα μπορούσαν να μας εμπιστευτούν -είμαστε δυο που λιποτακτήσαμε, εγώ και ένας Ισπανός- (είχαμε τα όπλα μαζί μας και απελευθερώσαμε 25 αιχμαλώτους και ένα στέλεχος), μας υπέβαλαν σε δοκιμασία: Σε έναν συναγερμό, με έναν οπλισμένο στρατιώτη κρυβόμαστε στην ζούγκλα. Ο ισπανός Μερίνο και εγώ μιλάμε κάπως δυνατά και ο στρατιώτης μας λέει να κάνουμε ησυχία, μήπως και μας ακούσουν οι Γάλλο περνώντας. Ταράχτηκα, και αυθόρμητα του λέω: "Αν έρθουν οι Γάλλοι, σκότωσέ μας και εσύ τρέξε να σωθείς". Λήγει ο συναγερμός, και την επομένη μας καλεί ο αξιωματικός, μας ζητά συγνώμη, εξηγώντας τους λόγους που μας υπέβαλε σε δοκιμασία. Στην συνέχεια μας βάπτισαν με τα νέα ονόματα μας. Το δικό μου ήταν Nguyen Van Lap. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα ήμασταν ισότιμοι με όλους του στρατιώτες.
Εκτός τούτου, μαθαίνοντας ότι είμαι Έλληνας, είχα και ένα ατού παραπάνω. Δεν ξέρω τι χάρη έχει ο έλληνας, αλλά όπου και αν πήγε, ήταν καλοδεχούμενους. Ίσως επειδή δεν είχαμε αποικίες και ποτέ δεν μας αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός του αποικιοκράτη, ίσως ο πολιτισμός μας, η ιστορία. Όλα αυτά μετρούσαν στους αντάρτες των Βιετμίν. Αντάμωσα πάρα πολλά στελέχη τα οποία ήταν μορφωμένα και είχαν σπουδάσει την ελληνική ιστορία και συχνά με ρωτούσαν πράγματα που δυσκολευόμουν να τους απαντήσω, διότι είχα λιγότερη μόρφωση από αυτούς για την Ελλάδα. Με αποδέχτηκαν από την πρώτη στιγμή, μέχρι την τελευταία και τώρα ακόμη μου έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη και με αγαπάνε και με εκτιμούν. Και γι' αυτό -το αποκορύφωμα όλης αυτής της περιόδου- είναι αυτή η βράβευση. Τιμούν έναν ξένο για ό,τι τους προσέφερε… Δεν αγνοούν. Ξέρουν να τιμούν.
Τι σας έχει μείνει χαραγμένο στην μνήμη σας;
Τι να πρωτοθυμηθείς; Μια ζωή ολόκληρη ήταν. Πολλές φορές κάθομαι και σκέφτομαι "ρε Κώστα αυτά που λες είναι αλήθεια; Μήπως τα παραλές; Διότι ήταν τόσα τα παράξενα που για έναν άνθρωπο που δεν ξέρει την νοοτροπία της χώρας, δεν γνωρίζει τον λαό, είναι δύσκολο να τα κατανοήσει. Στον πόλεμο είχαμε μια τακτική. Ένας να πολεμά, ένας να ξεκουράζεται. Ο τρίτος να παράγει. Δηλαδή αυτός που παράγει, πάει να ξεκουραστεί, αυτός που ξεκουράζεται αντικαθιστά τον μαχόμενο, ο μαχόμενος επιστρέφει στην παραγωγή σε ένα κτήμα. Μια κυκλική διαδικασία για οικονομία δυνάμεων, αλλά και για να είμαστε χορτάτοι. Εμείς οι ίδιοι παράγαμε. Δεν περιμέναμε από τον λαό να μας δώσει ένα μπολ ρύζι να φάμε. Γι' αυτό και ο λαός αυτός άντεξε 30 χρόνια -και θα μπορούσε και περισσότερα-.
Όταν για παράδειγμα είμαστε στην περίοδο της ανάπαυλας, είμαστε στα χωριά, διασπαρμένοι. Δεν είχαμε στρατώνες. Εκεί λέγαμε στρατός δίχως το λαό, είναι όπως το ψάρι δίχως το νερό. Ο στρατιώτης μέσα στο λαό είναι ακριβώς όπως το ψάρι μέσα στο νερό. Επιζεί από το λαό. Κοιμόμαστε στα σπίτια τους, αλλά και συμμετείχαμε σε όλες τις δουλειές. Η πρώτη μας μέριμνα, μόλις πηγαίναμε σε ένα χωριό ήταν να πάμε στον κοινοτάρχη, ή αν ήταν υπό γαλλική κατοχή, στους δικούς μας πυρήνες να πληροφορηθούμε ποια οικογένεια είχε ανάγκη από εργατικά χέρια ή ποια χέρσα χωράφια υπήρχαν. Και πρώτα πηγαίναμε στους φτωχούς να βοηθήσουμε. Εγώ βέβαια σαν ξένος, υπέφερα λίγο παραπάνω από αυτούς. Δεν είχα χαρτζιλίκι. Δεν είχα κανέναν. Οι άλλοι λίγο-πολλοί είχαν τους γονείς τους στα χωριά τους, αλλά ποτέ δεν με άφηναν "ρέστο". Με παρακολουθούσαν μια-δυο ώρες, δεν έστριβα τσιγάρο, και για να μην με προσβάλουν μου έλεγαν "δώσε να στρίψω ένα". Φυσικά δεν είχα και τότε έβγαζαν το σακουλάκι με τον καπνό και μου έλεγαν "προχθές μου το έστειλαν από το σπίτι. Και άλλα τέτοια παρόμοια. Ήταν συγκινητικά. Ακόμα και τώρα που τα διηγούμαι. Όλα αυτά με έκαναν να τους αγαπήσω, να τους πονέσω. Δεν έβλεπα καμιά διαφορά και αυτοί με θεωρούσαν δικό τους παιδί. Δεν είχε καμιά διαφορά ότι ήμουν Έλληνας. Θα μπορούσα να ζήσω άλλα τόσα χρόνια μαζί τους.
Θέλω να μου πείτε γι' αυτόν τον βρώμικο πόλεμο. Εσείς γιατί τον χαρακτηρίζετε έτσι;
Καθετί το άδικο, είναι βρώμικο. Πριν το ΒΠΠ, το Βιετνάμ ήταν γαλλική αποικία, η λεγόμενη γαλλική Ινδοκίνα. Κατά την διάρκεια του πολέμου, η Γαλλία καλεί τους Βιετναμέζους να της συμπαρασταθούν στον αγώνα της κατά των γερμανών, υποσχόμενη ότι άπαξ και απελευθερωθεί, θα δώσει την ανεξαρτησία στο Βιετνάμ. Το αντίθετο έγινε. Μπήκαν στον πόλεμο οι Βιετναμέζοι, πολέμησαν, σκοτώθηκαν γι' αυτούς, έληξε ο πόλεμος, απελευθερώθηκε η Γαλλία, και αντί να δώσουν την ανεξαρτησία, ξαναεισβάλλουν, για δεύτερη φορά να κατακτήσουν το Βιετνάμ. Αυτό δεν είναι βρώμικο; Επίσης, υπάρχουν πολλοί πόλεμοι. Είναι οι καθαροί. Άντρας με άντρα. Όπλο με όπλο. Όταν εσύ είσαι οπλισμένος σαν τον αστακό και πας να πολεμήσεις ένα ποντίκι, αυτό είναι βρώμικο. Τότε ο λαός ήταν ξυπόλητος, πεινασμένος, κατεστραμμένος και εσύ πας να τον πολεμήσεις. Και χρησιμοποιείς τα πάντα, ακόμα και χημικά. Αυτό τι είναι; Στην συνέχεια, φεύγουν οι Γάλλοι και έρχονται οι αμερικάνοι. Τι έκαναν; Χειρότερα. 5 εκατομμύρια θύματα. Πρώτη, δεύτερη και τρίτη γενιά και ακόμα γεννιούνται παράσιτα. Να μην πω τέρατα, γιατί αν τα δεις θα φρίξεις. Με 4 μάτια, με δυο μύτες, με δυο κεφάλια… Δεν είναι βρώμικος αυτός ο πόλεμος; Και άδικος. Δεν είχαν καμιά δουλειά να πάνε εκεί οι αμερικανοί. Ούτε και οι Γάλλοι. Στο κάτω-κάτω άλλα τους είχαν υποσχεθεί. Και οι Βιετναμέζοι τι ζητούσαν; Την ελευθερία τους. Τίποτε άλλο. Θα αναγνώριζαν ό,τι ήταν γαλλικό στο έδαφος του Βιετνάμ. Θα τους είχαν ανάγκη, διότι αυτός ο λαός δεν είχε. Και όμως. Δεν το έκαναν. Και τώρα τρέχουν. Να κάνουν τι; Θα πεις κάλιο αργά, παρά ποτέ. Ναι, αλλά τόσο αίμα που χύθηκε; Τσάμπα. Οι Βιετναμέζοι για την πατρίδα τους, ωραία. οι γάλλοι όμως, γιατί; Ποιο είναι το κέρδος; Δες τους αμερικανούς σήμερα… τρέχουν και προσκυνούν, ζητούν συγνώμη, πετούν τα μετάλλιά τους οι βετεράνοι και τρέχουν να φροντίσουν τα ορφανά παιδάκια εκεί. Εξευτελισμός. Γι' αυτό λέγεται βρώμικος πόλεμος. Γιατί δεν μεταχειρίζεσαι μέσα "έντιμα", αλλά απάνθρωπα. Να ξεκοιλιάζουν τις έγκυες, γιατί; Μπορεί να φταίει ο αντάρτης που έχει το όπλο, αυτό το μωρό στην κοιλιά της μάνας του, τι φταίει; Να δηλητηριάζουν τα παιδιά, να τα σκοτώνουν, να πετάνε τους αιχμαλώτους κάτω από τα αεροπλάνα. Γιατί; Και δεν είναι μόνο το Βιετνάμ, είδαμε τι έγινε στην Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ και συνεχίζουν… Δεν έχει αλλάξει κάτι. Δήθεν πάνε να προστατεύσουν τον λαό της Συρίας από τα χημικά που οι ίδιοι ρίχνουν. Μας κοροϊδεύουν; Ποιοι έριξαν την ατομική βόμβα; Πάλι οι ίδιοι. Αυτοί θα γίνουν και δικαστές; Ε όχι, πάει πολύ.
Δείτε ολόκληρη την συνέντευξη του Κώστα Σαραντίδη
