Του Μάριου Ευρυβιάδη
Το προγραμματιζόμενο ταξίδι του Προέδρου Αναστασιάδη στην Ουάσιγκτον , όπου θα έχει συνάντησει με τον Αμερικανό αντί-πρόεδρο Τζό Μπαΐτεν στις 27 Σεπεμβρίου, μπορεί να μήν σημαίνει τίποτα, μπορεί να σημαίνει πολλά, αλλά μπορεί να καταλήξει και σε ένα μεγάλο μπούμερανγκ για το κ. Αναστασιάδη και για τόν τόπο.
Μπορεί, το πολυδιαφημιζόμενο ταξίδι να μήν είναι τίποτα περισσότερο παρά ένας ακόμη συνδυασμός θεατρινισμού και προπαγάνδας που κατά συνήθεια πλέον (αλλά χωρίς δέκτη μαθήσεως) παράγει η προεδρική ομάδα στη προσπάθεια της να ξεπεράσει αυτή της προηγούμενης Προεδρίας.
Επανειλημμένα διαβάζουμε και ακούμε, ακόμη και απο τον ίδιο τον Πρόεδρο, ότι η συνάντηση γίνεται με "πρωτοβουλία"της αμερικανικής πλευράς-του ιδίου του αντί-προέδρου. Κατά το εκφραστικό αλλά και προπαγανδιστικό έντυπο του Προεδρικού, την εφημερίδα "Αλήθεια", η Ουάσιγκτον επιδεικνύει "ζωηρότατο" ενδιαφέρον ενόψει της "νέας προσπάθειας επίλυσης". Υπογραμμίζει δε η εφημερίδα, παραπέμποντας σε "διπλωματικούς κύκλους", την μεγάλη σημασία της συνάντησης αφού στο "πρώτο κιόλας ταξίδι"του Ν.Α. στις ΗΠΑ με την προεδρική του ιδιότητα θα συναντηθεί με τον Αμερικανό αντί-πρόεδρο. "Αυτό σημαίνεί" , κατά τις διπλωματικές πηγές της "Αλήθειας", "οτι ο Νίκος Αναστασιάδης αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή για τις Ηνωμένες Πολιτείες".
Εάν όμως έτσι έχουν τα πράγματα γιατί συνάντηση με τον αντί-πρόεδρο και όχι με τον Ομπάμα; Τους πέφτει λίγος ο Αναστασιάδης, γνωστός επίσης και ως Νίκαρος;
Εδώ προκύπτει ένα πολύ σημαντικό και ουσιώδες ζήτημα επί του οποίου θα επανέλθω. Σ´ ότι ωστόσο αφορά στην συνάντηση, υπάρχει και άλλη εκδοχή. Η πρωτοβουλία για την συνάντηση να είναι του Προεδρικού και όχι δείγμα του "ζωηρότατου" ενδιαφέροντος των ΗΠΑ. Θυμίζω ότι την τρίτη βδομάδα του Αυγούστου είχαμε το ετήσιο συνέδριο στή Κύπρο των ομογενών τής Αμερικής. Κάποιοι απο αυτούς έχουν πολύ καλές προσβάσεις με τον Μπάΐτεν απο την εποχή πού ήταν Γερουσιαστής όπως επίσης και με τον ισχυρό Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας τον Ρόμπερτ Μενέντεζ της πολιτείας Νιού Τζέρση. Ο τελευταίος είναι κρίσιμος σύμμαχος του Ομπάμα και του εξασφάλισε ουσιαστικά τη θετική ψήφο της Επιτροπής στο ζωτικό για τον Ομπάμα ζήτημα του βομβαρδισμού της Συρίας.
Ως είθισται , πάγιο αίτημα κάθε Κύπριου Προέδρου ( με εξαίρεση ίσως του Παπαδόπουλου) πρός την ομογένεια είναι να τού διευθετήσουν συνάντηση με τον Αμερικάνο Πρόεδρο. Εξ´όσων γνωρίζω μόνο σε δυό περιπτώσεις Κύπριος Πρόεδρος επισκεύθηκε τον Λευκό Οίκο με αμερικανική πρωτοβουλία. Ο Μακάριος με πρόσκληση του Κέννετυ και ο Κυπριανού,το 1983, για λόγους που ανέπτυξα στη στήλη μου της περασμένης Κυριακής( Λίβανος, Συρία και Κύπρος, 15 Σεπτεμβρίου.). Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις οι συναντήσεις προέκυψαν κατόπιν δικού μας λόμπι ή στο πλαίσιο προσπαθειών που οδήγησαν στο κρατοκτόνο Σχέδιο Ανάν, όπως π.χ. αυτή του Κλίντον με τον Κληρίδη. Στη παρούσα περίπτωση ο κ. Αναστασιάδης μπορούσε κάλλιστα να ζήτησε συνάντηση με τον Ομπάμα , αυτή δεν ήταν εφικτή και παρακάτω θα εξηγήσω γιατί, αλλά διευθετήθηκε με τον Μπάΐτεν κατευθείαν ή μέσω του Γερουσιαστή Μενέντεζ. Και βέβαια η πρόσκληση έφθασε στη Λευκωσία με "πρωτοβουλία " του αντί-προέδρου και στο "πρώτο κιόλας" ταξίδι του Κύπριου Προέδρου στις ΗΠΑ.
Οταν τον περασμένο Ιούνιο συμμετείχα στο ετήσιο συνέδριο της οικογενειακής οργάνωσης ΠΣΕΚΑ στήν αμερικανική πρωτεύουσα, έμαθα το εξής απόλυτα συναφές με τα παραπάνω. Η κυβέρνηση Χριστόφια επεδίωκε διακαώς μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Ομπάμα πρίν ολοκληρωθεί η δεύτερη θητεία του κ. Χριστόφια . Και τότε η προσπάθεια ήταν φθινοπωρινή , προηγήθηκε η ετήσια συνάντηση τής ομογένειας στη Λευκωσία τον Αύγουστο και η προσπάθεια έγινε μέσω των ίδιων μηχανισμών . Συμμετείχε επίσης και ο οίκος δημοσίων σχέσεων των αδελφών Podesta. Τους τελευταίους τους πληρώνει η Κύπρος περίπου ενα εκ. δολλάρια ετησίως με το σκεπτικό ότι ο ένας εκ των αδελφών υπήρξε επιτελάρχης του Ομπαμά στή πρώτη του Προεδρία .
Η προσπάθεια του τέως Προέδρου δέν καρποφόρησε και ίσως για αυτό να αντικαταστάθηκε άρον άρον και ο Κύπριος πρέσβης στη Ουάσινκτον απο τον Πρόεδρο- θύμα της "αποτυχίας". Αλλά εξόσων έμαθα το αίτημα για τη συνάντηση κατέληξε ανεπίσημα στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας και το διαχειρίστηκε γυναίκα αξιωματούχος που διετέλεσε για χρόνια πρωτοσύμβουλος του Μπάΐτεν όταν αυτός ήταν στη Γερουσία. Η κυρία, που γνώριζε πολύ καλά το κυπριακό, "εξέπληξε"τον ελληνοαμερικανό παράγοντα που διαμεσολαβούσε για τη συνάντηση, με τη θεση που εξέφρασε . Τήν γνώριζε για χρόνια στο γραφείο του Μπάϊτεν ως φιλικά προσκείμενη . Ας γίνουν πρώτα, του είπε, οι αναγκαίες υποχωρήσεις προς τη τουρκική πλευρά και τότε ο Λευκός Οίκος θα ανοίξει ως "αμοιβή", με το καθιερωμένο photo opportunity , για τον Κύπριο Πρόεδρο.
Υπάρχουν, λοιπόν, κάποιες "προυποθέσεις"για συνάντηση με το Πρόεδρο Ομπάμα ή τον όποιο αμερικανό Πρόεδρο και οι οποίες πρέπει να πληρωθούν. Και το ερώτημα σήμερα είναι κατά πόσον αυτές παραμένουν, δηλαδή ικανοποίηση της τουρκικής πλευράς, ή αυτές εχουν διαφοροποιηθεί λόγω α) της έντονης ρευστότητας στην περιοχή β) της ενεργειακής αξίας της Κύπρου και γ) λόγω της αλλοπρόσαλλης και κυρίως αντί-ισραηλινής αλλά και κατά βάθος αντι-αμερικανικής πολιτικής, που εφαρμόζει η ισλαμική πλέον Τουρκία απο το 2003.
Ανεξάρτητα του πώς προέκυψε η πρόσκληση , βρισκόμαστε μπροστά σε δυό προοπτικές. Αυτή της αλλαγής ή διαφοροποίησης της μέχρι τώρα πολιτικής της Αμερικής, πού ουσιαστικά παρείχε ή αποδέχετο βέτο της Τουρκίας πάνω στην Κύπρο . ´Η βρισκόμαστε μπροστά σε ένα διαφαινόμενο μπούμερανγκ .
Εάν αποδεχθούμε ότι όντως υπάρχει αμερικανική "διαφοροποίηση", τότε πρόκειται για μιά πραγματικά ριζοσπαστική αλλαγή της πολιτικής της Ουάσιγκτον στη περιοχή και έναντι της Κύπρου.
Ο κ. Αναστασιάδης, ως υποψήφιος αλλα και ως Πρόεδρος , έχει διακυρήξει ότι το Σχέδιο Ανάν είναι νεκρό και ότι ο ίδιος αποδέχεται την ετυμηγορία του λαού. Αυτό σημσινει ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν σύμφωνει πλέον , όπως το 2004, με την κατάλυση του κράτους του 1960-της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διότι αυτή υπήρξε η ουσία του Σχεδίου και η επιδίωξη της Τουρκίας και των υποστηρικτών της. Ηταν η κατάλυση του κράτους. Για να μήν μπορεί μελλοντικά και εσαεί ο κυπριακός λαός να έχει στοιχειώδη λόγο γιά την ασφάλεια του και την υπόστασή του. Για να εξαρτάται απο τρίτους καλοθελητές και μή. Το Σχέδιο Ανάν υπήρξε κρατοκτόνο. Επιπρόσθετα και όχι πλέον ως αρχηγός κόμματος αλλα ως Πρόεδρος, ο κ. Αναστασιάδης θα είναι επίορκος εάν συνεχίζει να υποστηρίζει την κατάλυση του κράτους και του Συντάγματος πού τον περασμένο Φεβρουάριο ορκίστηκε, με μάρτυρες όλους τους πολίτες και ενώπιον του Θεού, να υπερασπίζεται . "Το κράτος μιάς κοινωνίας", οπως παρατηρεί ο Παναγιώτης Ηφαιστος, "είναι θεσμός ελευθερίας για τους πολίτες του". Ως τέτοιο κανείς δεν νομιμοποιήται να το δεσμεύσει έναντι τρίτων , εκτός σε καθεστώς αμοιβαιότητας, πόσω δε μάλλον να συμμετέχει σε διαδικασίες που στοχεύουν στη κατάλυση του. Δέν υπάρχει προηγούμενο αυτοκατάλυσης κράτους από τότε πού τα σύγχρονα κράτη εμφανίσθηκαν με τη Ειρήνη της Βεστφαλίας το 1648.
Μια πραγματική διαφοροποίηση της Ουάσινγκτον στο κυπριακό πρέπει να συνάδει με τα παραπάνω. Και αυτά πρέπει να μεταφέρει ως θέση ο Πρόεδρος όταν συναντήσει τον Μπάϊτεν, αυτά πρέπει να συμπεριλάβει στη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπως επίσης και στις επιστολές που ανακοίνωσε οτι θα αποστείλει σε ηγέτες και διεθνείς θεσμούς.
Εάν δέν έχουμε ριζοσπαστική αλλαγή στήν αμερικανική πολιτική έναντι της Κύπρου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να αυτοεγκλωβισθεί, παρασυρόμενος απο πολιτικά πυροτεχνήματα, απο ανεπαρκείς συμβούλους, αλλά πρωτίστως απο τον εαυτό του, όπως έγινε μέ το Eurogroup τον Μάρτιο. Ας ελπίσουμε να μήν τριτώσει το κακό με τον ίδιο μοιραίο πρωταγωνιστή ή ενεργούμενο . Τότε "θα χαθεί και το παλιάμπελο θα χαθεί και η μαλαούα"(αμπέλι ποικιλίας μαλάγα) , όπως λένε στο κρασοχώρι χωριό μου, τη Βάσα Κοιλανίου.
Υ.Γ. Υπάρχει μια "λογική" λογική γύρω απο τη θέση οτι"διαφοροποιείται"η αμερικανική πολιτική έναντι της Λευκωσίας. Η Κύπρος είναι ανεξάρτητο, φιλοδυτικό, κοσμικό, πιθανά ενεργειακά πλούσιο κράτος και μέλος της ΕΕ. Είναι δυνατό να θέλει η Αμερική μιά Κύπρο σε καθεστώς ομηρίας μιάς Τουρκίας με ροπή προς τον ισλαμικό φονταμενταλισμό και όχι μόνο; Οχι, απαντά η λογική αλλά και η ασφάλεια της Δύσης. Αλλά μετά κοιτάς παραδίπλα στη Συρία και βλέπεις μια Αμερική σε συμμαχία με την Αλ Καϊντα, τους λογής λογής Σαλαφιστές , αιμοβόρους ισλαμιστές , σκοταδειστές και τρομοκράτες, να καταπολεμά ενα κοσμικό, όπως και να το κάνουμε, καθεστώς με το οποίο συνεργάζετο για δεκαετίες και τού οποίου η ανατροπή θα δημιουργήσει μαθηματικά ενα "Αφγανιστάν "στη Μεσόγειο. Και μένεις με τη απορία. Και γι'αυτό πρέπει να φυλάγεσαι , να φυλάγεις δηλαδή το κράτος σου ώστε να έχεις την ελευθερία σου η οποία δεν σου χαρίζεται και δεν εχει χαριστεί ποτέ σε κανένα.
