ΧΑΜΗΛΩΝ ΤΟΝΩΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΦΩΤΟΣ, Ο ΕΞ ΑΠΟΡΡΗΤΩΝ ΤΟΥ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΕΙΝΑΙ, ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ, «ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΕΡΙΞΕ ΤΟΝ ΜΙΛΟΣΕΒΙΤΣ» ΚΑΙ ΧΑΙΡΕΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Σήμερα, αποτελεί στελεχικό δυναμικό της Mediateur (European Forum for International Mediation and Dialogue), συσταθείσας το 2008 και από την οποία έχει δοθεί «δανεικός» στην Ε.Ε. για το Κέρας της Αφρικής. Από τη Mediateur πιστώνεται για τον «εκδημοκρατισμό» της Σερβίας, την προώθηση ένταξης των Βαλκανίων στην Ε.Ε., για τη «διπλωματία των σεισμών» με την Τουρκία και για «αποστολές στη Μέση Ανατολή»
Στη συνάντηση Πάουελ-Παπανδρέου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ το 2001, κατά πληροφορίες της εποχής, ο διευθυντής Νοτίου Ευρώπης, Φρίντμαν, φέρεται να είχε παρουσιάσει τον Ρόντο στον Πάουελ ως τον «άνθρωπό μας στα Βαλκάνια, εκείνος που έριξε τον Μιλόσεβιτς»… Διπλής ερμηνείας η παρατήρηση Φρίντμαν, ενός οξυδερκούς και ικανού στελέχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που βρήκε τραγικό θάνατο λίγα χρόνια αργότερα
Ποιος είναι, τέλος πάντων, αυτός ο Αλεξ Ρόντος; Εξαρτάται από το ποιος είναι ο συνομιλητής σου… Στην Αθήνα, η συγκλίνουσα άποψη σοβαρών πολιτικών και διπλωματικών παραγόντων, που έχουν μια διαχρονική άποψη και γνώση της «δραστηριότητας» του επί 15ετία στενού συνεργάτη του Γιώργου Παπανδρέου, που έβλεπαν με «δυσπιστία» τη σκοπιμότητα της σύστασης των ΜΚΟ στο ελληνικό ΥΠΕΞ, ισχυρίζονται πως το «φαινόμενο Ρόντος» αποτελεί κατ' ελάχιστον ένα «παράθυρο» για να δει κανείς τις νοσηρές σχέσεις -οικονομικές και άλλες- της περιόδου εκείνης, της παντοδυναμίας του παπανδρεϊκού γόνου.
Ορισμένοι από αυτούς πιστεύουν ότι μεγάλο μέρος του πακτωλού χρημάτων που διοχετεύθηκαν εκείνη τη «σκοτεινή» περίοδο στα Βαλκάνια, την εποχή της «μυστικής διπλωματίας» του Γιώργου Παπανδρέου, δόθηκε «μαύρα», άνευ παροχής επαρκών εξηγήσεων. Εκτιμάται, δε, ότι μέρος αυτών δεν πήγε απαραίτητα για τις ανάγκες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά προς εξυπηρέτηση ευρύτερων από αλλού υπαγορευόμενων συμφερόντων, με την προσδοκία μελλοντικής ανταποδοτικότητας. Ενώ, κάποια άλλα, με την υπόδειξη τρίτων, φαίνεται να έφτασαν σε οργανωμένες ομάδες της μαφίας των Βαλκανίων με πολύπλοκες διασυνδέσεις.
Στην Ουάσιγκτον υπάρχει μια έτερη, αλλά ενδιαφέρουσα απόχρωση. Ο Τζον Σιτιλίδης, που διηύθυνε τότε το Western Policy Center (WPC), το οποίο είχε συσταθεί από τον Αντζελο Τσακόπουλο και είχε συνεργαστεί στενά με τον κ. Ρόντο, θεωρεί ότι ο Ρόντος, επί Γ. Παπανδρέου στο ΥΠΕΞ, διαδραμάτισε έναν «εξαιρετικό ρόλο» και συνέβαλε αποφασιστικά στη «μετακίνηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε πεδία πλέον αρεστά στη Δύση, ιδιαίτερα σε ζητήματα των βαλκανικών πολέμων που ήταν πολύ σημαντικά για την αμερικανική εξωτερική πολιτική».
Κατά τον κ. Σιτιλίδη, «στον Ρόντο αναλογεί μεγάλο μέρος της αναγνώρισης του γεγονότος ότι εργαζόμενος με τον Παπανδρέου άλλαξε την ελληνική εξωτερική πολιτική προς τελείως διαφορετικές κατευθύνσεις από εκείνες της δεκαετίας του '90». Ο ίδιος αντιλαμβάνεται την «κάποια δυσπιστία» που μπορεί να επικρατούσε στη γραφειοκρατία του υπουργείου Εξωτερικών, «για το είδος της επιρροής που ο Ρόντος είχε στο σκεπτικό του Παπανδρέου και για τις πολύ ισχυρές και βαθιές σχέσεις του με σημαντικούς σχεδιαστές πολιτικής στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες… και για το ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική μετακινήθηκε προς κατευθύνσεις που ο Αλεξ είχε αρχίσει να σκέπτεται από τότε που άρχισε τη δουλειά του με τον Παπανδρέου»…
Αρχιτέκτονας εξωτερικής πολιτικής
Ειρήσθω εν παρόδω, ο κ. Ρόντος φέρεται πως ήταν ο συγγραφέας του νέου «δόγματος» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής που σκιαγραφήθηκε σε άρθρο του Γ. Παπανδρέου στο περιοδικό του WPC, στις αρχές του 2000, εν αγνοία των πάντων και άνευ της οιασδήποτε συζήτησης, που λογικά όφειλε να έχει με την πολιτική ηγεσία του τόπου.
Ηταν η εποχή των «ευτραφών» αγελάδων! Ηταν η εποχή των ειδικών συμβούλων στις… «αποσκευές» του Γιώργου Παπανδρέου. Η ελληνική διπλωματία ταξιθέτις…
Ηταν Μάιος του 2001… η άφιξη Ελληνα υπουργού ΕΞωτερικών στην αμερικανική πρωτεύουσα έγινε αμέσως αισθητή. Συνοδευόταν από εννέα ειδικούς συμβούλους -Γερουλάνος, Δρούτσας, Δόλης, Λαμπρινίδης, Παπαχρηστίδης, Τσάκωνας, Κονάλη, Κοκκώνη… και Αλεξ Ρόντος… Τέτοιο πανηγύρι δεν έχει ξαναδεί η αμερικανική πρωτεύουσα. Τότε, λεφτά υπήρχαν…
«Γιώργο μου-Κόλιν μου», ήταν η θερμή προσφώνηση που αντηλλάγη έξω από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις 21 Μαΐου, μεταξύ των Πάουελ και Παπανδρέου, παρουσία ενός εκστασιασμένου Νίκολας Μπερνς, τότε Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα. Το «παλκοσένικο» είχε στηθεί για τις μετέπειτα εξελίξεις. Η δοκιμαστική περίοδος είχε διανυθεί επιτυχώς.
Οι ειδικοί σύμβουλοι, εν είδει παιδικής χαράς, απολάμβαναν τα αγαθά της εξουσίας και ξόδευαν τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων στην ηλιόλουστη Ουάσιγκτον, εμφανώς ευχαριστημένοι για το μέλλον που διανοίγοταν μπροστά τους… Διάχυτη ήταν και αρκετά προκλητική η ευφορία στους χώρους του «St. Regis», του πολυτελούς ξενοδοχείου όπου είχε καταλύσει η υπουργική κουστωδία.
Ο Αλεξ ξεχώριζε…
Ενας από αυτούς ξεχώριζε: ο Αλεξ Ρόντος. Χαμηλών τόνων, είχε προχωρημένη και αποστασιοποιημένη άποψη επί πολλών ζητημάτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και, κυρίως, ήταν αυτόφωτος! Ηταν προφανές ότι δεν αντλούσε τη δύναμή του από τον Γ. Παπανδρέου, όπως όλοι οι άλλοι που αναζητούσαν την παπανδρεϊκή επιβεβαίωση. Η δύναμή του προερχόταν από αλλού! Το έβλεπες στον τρόπο που μιλούσε στον Γ. Παπανδρέου, το διαισθανόσουν!… Και, αντίθετα από τους… «εφήβους» της υπουργικής ομάδας, «ξαμολήθηκε» στην Ουάσιγκτον για σειρά σημαντικών επαφών με μια ασυνήθιστη προσβασιμότητα σε υψηλά ιστάμενους Αμερικανούς παράγοντες.
Για όσους γνωρίζουν, αυτού του είδους η «προσβασιμότητα» στην Ουάσιγκτον δεν διαρκεί επί μακρόν, αν δεν έχει την έννοια της «αμοιβαιότητας» -από την «διαβάθμισή» της εξαρτάται εν πολλοίς και το «δούναι και λαβείν»…
Πολλές ήταν οι απορίες, τότε, για το ποιος, τέλος πάντων, είναι αυτός ο Αλεξ Ρόντος, ο οποίος εν μια νυκτί έγινε ο εξ απορρήτων του Γ. Παπανδρέου. Απορίες που παρέμειναν και εξακολουθούν να παραμένουν ζωντανές όλα αυτά τα χρόνια. Και όσες εικασίες και αν έχουν γίνει για το πρόσωπό του και το ρόλο του, δεν είναι ευαπόδεικτες.
Εκείνο που μπορεί να υποστηριχθεί με βεβαιότητα είναι η εξαιρετική άνεση με την οποία μπαινόβγαινε σε αμερικανικά κέντρα εξουσίας. Κάτι άλλο που επίσης μπορεί να καταγραφεί με πειστικότητα είναι ότι ο Αλεξ κινούνταν με βάση μια τελείως διαφορετική ατζέντα, μια πολύ ευρύτερη ατζέντα, η οποία άλλοτε συνέπιπτε με την ατζέντα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και άλλοτε όχι! Οπως, εξάλλου, έχουν υποστηρίξει παράγοντες στην Ουάσιγκτον, η ατζέντα του ήταν να «εναρμονίσει» την ελληνική εξωτερική πολιτική και να την ενσωματώσει στα συμφέροντα της Ουάσιγκτον.
Ο ρόλος του με τα Σκόπια
Επί του προκειμένου, είναι ενδιαφέρον -όπως έχει αποκαλυφθεί από την «Ε»- πως ο κ. Ρόντος είναι εκείνος που το 2003 συνέβαλε δύο φορές στην αναβολή της αναγνώρισης των Σκοπίων από την Ουάσιγκτον, με τη συνταγματική τους ονομασία, σε συνεργασία με στελέχη του αμερικανικού NSC (Φριντ κ.ά.), για να μην πληγεί η πολιτική εικόνα του Γ. Παπανδρέου. Αυτό ήταν εν είδει «λαβείν»…
Το «δούναι» ήλθε περίπου δύο χρόνια αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2005. Πριν από τη συνάντηση του Π. Μολυβιάτη, τότε υπουργού Εξωτερικών, με τους Μπερνς και Φριντ, στη Νέα Υόρκη, ο Ρόντος φαίρεται να είχε προγευματίσει με τους Αμερικανούς στην αντιπροσωπεία τους, απέναντι από το κτήριο του ΟΗΕ. Παράξενο; Οχι, γιατί πριν καν τελειώσει η συνάντηση του Μολυβιάτη με τους Αμερικανούς, έκανε δηλώσεις στην Αθήνα ο Γ. Παπανδρέου τασσόμενος κατά πιθανού δημοψηφίσματος για την ένταξη των Σκοπίων στην Ενωση -κάτι που φοβούνταν οι Αμερικανοί και «έπαιζε» ως διαπραγματευτικό χαρτί ο πρέσβης Μολυβιάτης.
Στη συνάντηση Πάουελ-Παπανδρέου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ το 2001, κατά πληροφορίες της εποχής, ο διευθυντής Νοτίου Ευρώπης, Φρίντμαν, φέρεται να είχε παρουσιάσει τον Ρόντο στον Πάουελ ως τον «άνθρωπό μας στα Βαλκάνια, εκείνος που έριξε τον Μιλόσεβιτς»… Διπλής ερμηνείας η παρατήρηση Φρίντμαν, ενός οξυδερκούς και ικανού στελέχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που βρήκε τραγικό θάνατο λίγα χρόνια αργότερα. Εννοούσε, άραγε, ότι ο Ρόντος δούλευε για τους Αμερικανούς ή πως οι δραστηριότητές του στη Σερβία τους έβρισκε απόλυτα σύμφωνους και σε σημείο που του όφειλαν κάποια «εύσημα» παρουσία του Πάουελ; Υπήρχε σκοπιμότητα; Κατ' εκείνους, από την ελληνική αντιπροσωπεία όπου διέρρεαν οι σχετικές πληροφορίες, της «παιδικής χαράς», η πρώτη εκδοχή ήταν η επικρατέστερη.
Χρήζει μνείας το γεγονός ότι μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς ο κ. Ρόντος ανέλαβε σύμβουλος του δολοφονηθέντος το 2003 Σέρβου πρωθυπουργού Ζόραν Τζίντζιτς και λίγα χρόνια αργότερα του Σέρβου προέδρου Τάντιτς. Και οι δύο υπενοικίασαν τις υπηρεσίες του! Προφανώς με υπόδειξη κάποιων «αφανών» κύκλων, οι Σέρβοι θέλησαν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες Ρόντου για προσβασιμότητα στην Ουάσιγκτον. Αλλά, έτσι, η… «προσβασιμότητα» κατέστη αμφίδρομη, κατά τα πρότυπα Γ. Παπανδρέου, λίγα χρόνια νωρίτερα. Οπως αμφίδρομη ήταν η παρουσία του κ. Ρόντου, υπό συμβουλευτική ιδιότητα, στο πλευρά του πρώην προέδρου της Γεωργίας, Σαακασβίλι.
Τα εύσημα στον Ρόντο εκείνη την ημέρα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, από τον Φρίντμαν, ήταν χρήσιμα για τον ίδιο, στο νέο πολιτικό περιβάλλον της Ουάσιγκτον, όπου οι Ρεπουμπλικανοί, λίγους μήνες νωρίτερα, είχαν κάτσει στην καρέκλα της εξουσίας και οι νεοσυντηρητικοί βρίσκονταν στη θέση του οδηγού. Νέο περιβάλλον, νέες γνωριμίες, χρειαζόταν ένα περαιτέρω «χτίσιμο εμπιστοσύνης». Μέχρι τότε, ο Ρόντος είχε ως συνήθη συνομιλητή τον υπ' αριθμόν τρία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, επί Δημοκρατικών, τον πανίσχυρο Τόμας Πίκερινγκ, υφυπουργό Πολιτικών Υποθέσεων. Με τον «έπαινο» Φρίντμαν, για τη «δράση» του Ρόντου στη Γιουγκοσλαβία, κατ' ουσίαν «περνούσε η σκυτάλη» στη διάδοχη κατάσταση της Ουάσιγκτον για την «προσφορά» Ρόντου στα αμερικανικά συμφέροντα.
«Συνομιλητής» του Μπερνς
Πίσω στην Αθήνα, ο κ. Ρόντος ήταν ο προνομιακός συνομιλητής του Αμερικανού πρέσβη Νίκολας Μπερνς, μετέπειτα πρέσβη των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και αργότερα υπ' αριθμόν 3 του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ηταν ο «αγωγός» του με τον Γ. Παπανδρέου, προς αγανάκτηση της ελληνικής διπλωματίας.
Η άφιξη Ρόντου στην Ελλάδα συνέπεσε σχεδόν με την άφιξη του πολυπράγμονος Μπερνς στην Ελλάδα, το 1998, λίγο πριν αναλάβει το πηδάλιο του υπουργού Εξωτερικών ο Γ. Παπανδρέου, μετά το φιάσκο του Πάγκαλου στην υπόθεση Οτσαλάν. Ενα μεγάλο μέρος της δεκαετίας του '90, ο κ. Ρόντος ήταν στην «αυλή» του Ιακώβου, αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής, έχοντας επί σειρά ετών αναπτύξει δραστηριότητα σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) στην Αφρική για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Μέσω, δε, της συσταθείσας οργάνωσης IOCC, το '92, με τη στήριξη του Αντι Αθενς και του Τζον Ράνγκος και με οικονομική «μαγιά» από την «Ηγεσία των 100» πλουσιότερων Ελληνοαμερικανών, ασχολήθηκε με την παγκόσμια προώθηση του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας και είχε την ευκαιρία να αναπτύξει ένα δίκτυο επαφών και να δραστηριοποιηθεί στη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, τη Γεωργία, τα Βαλκάνια και την Αν. Αφρική.
Προ της αφίξεώς του στην Ελλάδα ('96-'97) είχε εργαστεί για μια διετία, περίπου, στη Διεθνή Τράπεζα, όπου ασχολήθηκε με τη διαχείριση των σχέσεων της Τράπεζας και κοινωνικών ομάδων χωρών που δανείζονταν από την Τράπεζα. Μετά ήλθε η γνωριμία του με τον Γ. Παπανδρέου, μέσω του τότε προέδρου του ΣΑΕ Αντι Αθενς.
Σήμερα, αποτελεί στελεχικό δυναμικό της Mediateur (European Forum for International Mediation and Dialogue), συσταθείσας το 2008 και από την οποία έχει δοθεί «δανεικός» στην Ε.Ε. για το Κέρας της Αφρικής. Από τη Mediateur πιστώνεται για τον «εκδημοκρατισμό» της Σερβίας, την προώθηση ένταξης των Βαλκανίων στην Ε.Ε., για τη «διπλωματία των σεισμών» με την Τουρκία και για «αποστολές στη Μέση Ανατολή».
