Από τον Τύπο της Κυριακής
Της Δέσποινας Συριοπούλου
«Η αποκατάσταση της χρηματοδότησης και της ανάπτυξης στις μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις στην Ελλάδα» ήταν το θέμα της έκθεσης αναλυτών του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF), του οργανισμού που διαχειρίστηκε προ διετίας την αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα (PSI). Συγκεκριμένα, ο Jeff Anderson, ανώτερος διευθυντής ευρωπαϊκών υποθέσεων και η Jessica Stallings, ερευνήτρια στο ίδιο τμήμα, εξέτασαν την πορεία και την κατάσταση των μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων στη χώρα μας, σημειώνοντας ότι η εκτεταμένη διάρκεια αλλά και ο σοβαρότατος χαρακτήρας της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Ελλάδα είχε μεγάλες επιπτώσεις στην ρευστότητα που παρέχουν οι τράπεζες, με ταυτόχρονη επιδείνωση των κεφαλαιακών και πιστωτικών συνθηκών.
Καλύπτοντας ένα μεγάλο ποσοστό των θέσεων εργασίας, οι μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις βίωσαν και εξακολουθούν να βιώνουν έντονα την οικονομική δυστοκία και λόγω της εξάρτησής τους από τις τράπεζες και εξαιτίας της επικέντρωσής τους στην εγχώρια αγορά. Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει η έκθεση του IIF, από το 2009 μέχρι και το 2013, ο αριθμός των ελληνικών επιχειρήσεων που έβαλαν λουκέτο υπολογίζεται ανάμεσα στις 330.000 με 370.000.
Τέσσερα εμπόδια στην ανάκαμψη
Τα τέσσερα κύρια προβλήματα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι η δυσκολία απόκτησης όλων των πληροφοριών για την πιστοληπτική ικανότητα και τις δυνατότητες τους, τα αντικίνητρα που αντιμετωπίζουν, η δυσκολία (συγκριτικά με την εποχή πριν από το 2009) των τραπεζών να αντιμετωπίσουν τον πιστωτικό κίνδυνο και, τέλος, το γεγονός ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης. Για τους Αμερικανούς αναλυτές, αν και αρχίζουν να φαίνονται κάποια θετικά σημάδια αλλαγής του επιχειρηματικού κλίματος, εντούτοις η ζήτηση δανείων παραμένει σε περιορισμένα επίπεδα και αυτό λόγω των συνεχιζόμενων σφιχτών συνθηκών πίστωσης. Η απάντηση στις παραπάνω διαπιστώσεις -πάντα σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο- βρίσκεται στις «καλά στοχευμένες ενέργειες για τη στήριξη της χρηματοδότησης των εν λόγω επιχειρήσεων, ιδίως στη πρόσθετη χρηματοδότηση από ιδιωτικά κεφάλαια και επενδυτές, διασφαλίζοντας αποτελεσματικότερα τη χρήση των επίσημων οικονομικών πόρων».
Σημάδια βελτίωσης
Τον περασμένο Νοέμβριο, ο επικεφαλής του IIF για την Ευρώπη Jeff Andreson βρέθηκε στην Αθήνα, όπου και είχε σειρά συναντήσεων με αρμόδιους υπουργούς και κορυφαίους παράγοντες του τραπεζικού συστήματος. Τότε, στην αποτίμησή του για την εικόνα της ελληνικής οικονομίας είχε εμφανιστεί ιδιαίτερα αισιόδοξος, τοποθετώντας το τομέα των ιδιωτικοποιήσεων στους πλέον καθοριστικούς. Την ίδια ώρα κύκλοι του IIF διαπίστωναν την τεράστια ανισορροπία μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, με τον μεν πρώτο να έχει κάνει τεράστιες θυσίες και τον δεύτερο να προστατεύεται με «θρησκευτική ευλάβεια».
Σήμερα ο Jeff Anderson, μιλά στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής για την εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Αν και δεδομένων των μεγάλων δυσκολιών της μεσαίας τάξης, θεωρεί ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η κατάσταση αρχίζει να αλλάζει. «Η γενική μακροοικονομική εικόνα μάς δείχνει -από τις επίσημες προβλέψεις- ότι υπάρχουν κάποια σημάδια ότι η κατάσταση αρχίζει να αλλάζει, ωστόσο αυτό δεν το έχουμε δει στο ΑΕΠ. Η ανάκαμψη δεν έχει έρθει ακόμα και σίγουρα δεν είναι κάτι που μπορούν να δουν οι πολίτες. Ωστόσο, αν κοιτάξετε τις έρευνες για την εμπιστοσύνη ή τις επιχειρήσεις, τα νούμερα από τη λιανική πώληση ή την εικόνα των εξαγωγών, φαίνεται ότι βρισκόμαστε κοντά», λέει χαρακτηριστικά.
Στόχος η ανεργία
O επικεφαλής για την Ευρώπη επισημαίνει ότι η Ελλάδα είχε μια πολύ επιτυχημένη επιστροφή στην αγορά ομολόγων τον περασμένο Απρίλιο, θεωρεί ότι η οικονομική σταθερότητα αποτελεί το κλειδί ουσιαστικά για το ξεπάγωμα των εγγυήσεων στις τράπεζες, αλλά και υπογραμμίζει την καθυστέρηση που έχει σημειωθεί στην πορεία των ιδιωτικοποιήσεων.
Οσο για το πώς βλέπει την ελληνική κυβέρνηση και ποιες θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της, ο Jeff Anderson μάλλον αποφεύγει να απαντήσει ευθέως, τοποθετώντας την απάντησή του σε ένα ευρύτερο πλαίσιο: «Η προτεραιότητα για όλες τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη, ιδίως μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, και για αυτές που πήγαν καλά και για όσες δεν είχαν τα αποτελέσματα που ανέμεναν, είναι να αντιμετωπίσουν τα υψηλά ποσοστά της ανεργίας, ένα μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη της περιφέρειας. Πρέπει να οδηγήσουν την οικονομία στην ανάκαμψη, ώστε να ανοίξουν θέσεις εργασίας».
Μείωση χρέους μέσω αναδιάρθρωσης όρων
Για το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους, μια συζήτηση για την οποία οι πιστωτές της Ελλάδας ακολουθούν τη λογική «μαστίγιο και καρότο» μεταθέτοντας τη συζήτηση εν ευθέτω χρόνω, το IIF φαίνεται να μη συμμερίζεται τις έντονες ανησυχίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Κάποιοι εντός του οργανισμού -σε στενό κύκλο- κάνουν λόγο για «πρόβλημα μεθοδολογίας» του Ταμείου ασκώντας κριτική στους τρόπους υπολογισμού της βιωσιμότητας του χρέους.
Ο Jeff Anderson, αν και σημειώνει ότι το χρέος είναι πράγματι σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με το ΑΕΠ, απαντά στο ερώτημα μιας εκ νέου απομείωσης. «Η συμφωνία του Εurogroup του 2012 απαιτεί περαιτέρω εξέταση των όρων αποπληρωμής των οφειλόμενων δανείων στους Eυρωπαίους εταίρους, δεδομένου ότι η Ελλάδα κατάφερε να πετύχει στο στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 και αυτό είναι κάτι που θα το κοιτάξουν σύντομα.
Μέρος της περαιτέρω προσαρμογής είναι η χρηματοδότηση του χρηματοδοτικού κενού μέχρι το 2015 -υπάρχουν διάφορες επιλογές πώς αυτό θα γίνει- και η επιπρόσθετη ανακούφιση του χρέους, όπως υποσχέθηκαν στην Ελλάδα οι Ευρωπαίοι εταίροι, στην περίπτωση πρωτογενούς πλεονάσματος. Ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να θεωρήσουμε ως πιθανό το ενδεχόμενο μιας νέας αναδιάρθρωσης, με βάση τις προβλέψεις και τη σταθεροποίηση των δραστηριοτήτων. Οι Ευρωπαίοι εταίροι συμφώνησαν στα τέλη του 2012 να κοιτάξουν τους όρους του χρέους που τους οφείλεται, ώστε να υπάρξει προσαρμογή στο επιτόκιο και την περίοδο ωριμότητας των δανείων. Αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το είδος της αναδιάρθρωσης του χρέους που είχαμε το 2012 με τον ιδιωτικό τομέα. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους οφείλεται στους επίσημους πιστωτές και υπόκειται στους όρους της συμφωνίας του Εurogroup του 2012. Τέλος, όσον αφορά στην εμπλοκή του IIF, δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά».
