Όλες οι κατηγορίες:

Φανή Πεταλίδου
Ιδρύτρια της Πρωινής
΄Έτος Ίδρυσης 1977
ΑρχικήΟικονομίαΤι σημαίνει η συμφωνία με τους δανειστές

Τι σημαίνει η συμφωνία με τους δανειστές

- Advertisement -

Από τον Jacob Funk Kirkegaard, Peterson Institute

Ελλάδα και Eurogroup κατέληξαν σε συμφωνία, με στόχο την αποφυγή άλλης μιας κατάρρευσης της οικονομίας και επίσης την επιστροφή της χώρας στην οικονομική ανάπτυξη. 

Οι επιπλέον τέσσερις μήνες προστέθηκαν στην προηγούμενη δίμηνη παράταση του ελληνικού προγράμματος, δίνοντας στην Αθήνα και στους εταίρους της το περιθώριο μέχρι το τέλος Ιουνίου να καταλήξουν σε μια πιο ολοκληρωμένη συμφωνία. Η απειλή μιας μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης στα έσοδα και στην εκκροή των καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν άφησαν καμία άλλη επιλογή στην νέα κυβέρνηση, από το να αλλάξει πορεία, ζητώντας την επέκταση και εμμένοντας προσηλωμένη στο στόχο των μεταρρυθμίσεων. Πράγματι, ο νέος κατάλογος των ελληνικών δεσμεύσεων για μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ατζέντας του υφιστάμενου προγράμματος της Τρόικα, (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΚΤ δεν θα αποδεχτούν ασαφείς “πολιτικές δεσμεύσεις” από την Αθήνα, ζητώντας συγκεκριμένη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, πριν από την αποδέσμευση περαιτέρω κεφαλαίων για τη νέα κυβέρνηση.

- Advertisement -

Το αποτέλεσμα της συμφωνίας αποτελεί συνθηκολόγηση για την Κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Α Τσίπρας κέρδισε κάποια σημεία στην ρητορική. Η Αθήνα τώρα έχει να κάνει με τους «Θεσμούς» και όχι με την μισητή «Τρόικα», ενώ οφείλει να συμμορφωθεί με τη “συμφωνία” και όχι με “το πρόγραμμα” που ζητούν οι πιστωτές της. Η Ελλάδα έχει επίσης μια νέα πιο μορφοποιημένη δυνατότητα να προτείνει εναλλακτικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε σχέση με πριν. Ωστόσο, αυτές οι μεταβολές αφορούν στη μορφή και όχι ουσία. Οτιδήποτε και αν προτείνει η Αθήνα, πρέπει να έχει την έγκριση των πιστωτών. Συνεπώς η Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει εξαρτημένη από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της δεν είναι σαφείς, επιτρέποντας στην ευρωζώνη να ασκεί την μέγιστη δυνατή πίεση από τώρα και μέχρι και τα τέλη Ιουνίου.

Επί της ουσίας, ο Τσίπρας και ο λαλίστατος υπουργός των Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, αντιμετωπίζουν την ίδια κατάσταση που αντιμετώπισε ο πρώην Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς στα τέλη του 2014, στο πλαίσιο της διαδικασίας επιβεβαίωσης της αρχής ότι οι ψηφοφόροι ενός κράτους-μέλους δεν δικαιούνται να απαιτούν ειδική μεταχείριση από τους ψηφοφόρους άλλων κρατών-μελών που τους παρέχουν χρηματοδότηση για την σωτηρία της Ελλάδας. Αυτοί που χρειάζονται οικονομική βοήθεια δεν γίνεται να υπαγορεύουν τους όρους σε εκείνους που παρέχουν τη βοήθεια.

Πώς εγκλωβίστηκε έτσι ο Τσίπρας; Απειρία και υπερβολική λαϊκιστική άνεση για αξιωματούχους που βρίσκονται στην εξουσία για πρώτη φορά. Αλλά η διπλωματία της νέας κυβέρνησης υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει φέρει την Αθήνα σε χειρότερη κατάσταση από ό, τι πριν. Για παράδειγμα, δεν υπήρχε κανένας λόγος, εκτός από την έλλειψη εμπιστοσύνης και τον εκνευρισμό των άλλων κυβερνήσεων της ευρωζώνης, να μεταφερθεί ο έλεγχος για το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο συστάθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, στην ΕΚΤ και στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Η κίνηση αυτή αποτελεί απόδειξη ότι το κήρυγμα του Βαρουφάκη στους συναδέλφους του υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης δεν πέτυχε τίποτε, εκτός από το να σκληρύνει τη στάση των ευρωπαίων πιστωτών, που είναι υπόλογοι στους φορολογούμενους τους. Δεν κατάλαβε ότι το ηθικολογικό ύφος της Ελλάδα δεν θα έπειθε το Βερολίνο ή την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Από την άλλη πλευρά, υπήρξε μέθοδος για την αυτοκαταστροφική τρέλα του Τσίπρα; Ίσως αυτό που ήθελαν όλοι οι Έλληνες, όταν τον εξέλεξαν, ήταν μια νέα ρητορική για το ίδιο παλιό πακέτο μεταρρυθμίσεων. Ακόμη και το 2014, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι Έλληνες θεωρούν ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα μπορούσαν να ενεργήσουν καλύτερα κατά της οικονομικής κρίσης, παρά οι διαδοχικές κυβερνήσεις της Αθήνας. Ίσως οι Έλληνες ψηφοφόροι κατανόησαν ότι η λιτότητα και οι μεταρρυθμίσεις είναι αναπόφευκτες, και ήθελαν μόνο να ανταμείψουν τον πολιτικό εκείνο, ο οποίος με τους πιο επιτυχημένους θεατρινισμούς και την ρητορική υπερβολή θα ικανοποιήσει την τσαλαπατημένη αξιοπρέπειά τους. Εάν Τσίπρας επιβιώσει της πολιτικής των 180 μοιρών, μπορεί να θεωρήσει ότι κατάφερε ένα αριστοτεχνικό πολιτικό τέχνασμα των κακών σχέσεων με τους ευρωπαίους εταίρους του αλλά κερδίζοντας την ευγνωμοσύνη των ψηφοφόρων του, την ώρα που κινείται πολιτικά προς το κέντρο, μια διαδικασία που θα ωφελήσει τόσο τον ίδιο όσο και την ευρωζώνη.

Από το 2010, η Ελλάδα βρίσκεται στο τρίτο πρόγραμμα. Ένα νέο (πρόγραμμα) θα περιλαμβάνει εξυγίανση του δημοσίου χρέους με μακράς διαρκείας και ευνοϊκούς όρους δάνεια της ευρωζώνης,  έναν ελαφρώς πιο εύκολο βραχυπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο (που έχει ήδη συμφωνηθεί σε πολιτικό επίπεδο), μια αλλαγή ρητορικής στην σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της (το οποίο έχει γίνει) και η πλήρης δέσμευση εκ μέρους της Ελλάδας για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων (επίσης έχει γίνει).

Ο Τσίπρας αντιμετωπίζει κάποιες δύσκολες πολιτικές προς υλοποίηση επιλογές. Οι «θεσμοί» θα θέλουν να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις νέες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις πριν τον Ιούνιο. Ο κάπως χαλαρότερος δημοσιονομικός στόχος (απαίτηση για μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα) δεν προμηνύει χαλάρωση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, αναγνωρίζει ωστόσο ότι η χαοτική πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες έχει μειώσει τα κρατικά έσοδα, καθιστώντας τους υφιστάμενους στόχους αδύνατους.

- Advertisement -

Ο φοβός που υπάρχει είναι αν ο κ. Τσίπρας θα μπορέσει να πάρει την πλειοψηφία στη Βουλή για τη νέα οικονομική πολιτική του. Εύκολα μπορεί να φανταστεί κάποιος να «επαναστατεί» η αριστερή πτέρυγα, όπως είχε κάνει αντίστοιχα Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας. Ο Τσίπρας, ωστόσο,  θα μπορούσε να διασωθεί από ένα μεγάλο συνασπισμό κομμάτων, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία για το πρόγραμμα του, κάτι που ποτέ δεν θα συνέβαινε στην πολιτικά αποστεωμένη Γαλλία λόγω των προεδρικών φιλοδοξιών των ηγετών των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να χάσει περισσότερο από το ένα τέταρτο των μελών του και να εξακολουθεί να επιβιώνει με την πιθανή στήριξη του κεντρώου κόμματος ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ και του ΠΑΣΟΚ, έχοντας από κοινού 30 μέλη στη νέα Βουλή. Ακόμη και το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είναι πιθανό να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση, ώστε η Ελλάδα να εμφανίζεται υπεύθυνη έναντι των εταίρων της, αναγκάζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει την ευθύνη για τις νέες μεταρρυθμίσεις στις οποίες πρέπει να προχωρήσει η νέα κυβέρνηση, και με την ελπίδα να επιστρέψει στην εξουσία (η ΝΔ) στο μέλλον. Με την κοινοβουλευτική στήριξη της ΝΔ (76 μέλη στην Βουλή) θα υπάρξει ένας de facto μεγάλος συνασπισμός στην ελληνική πολιτική σκηνή, επιτρέποντας στον  Τσίπρας να περιφρονήσει την αριστερή πτέρυγα του. Σε αυτό το πιθανό σενάριο, η ελληνική πολιτική ξαφνικά θα μοιάζει όπως καμιά άλλη στη ευρωζώνη. Η κυβέρνηση διαθέτει κάποιο περιθώριο για την προσαρμογή των δεσμεύσεων του προγράμματος, κυρίως αναφορικά με την επιδίωξη νέων εσόδων από μια συντονισμένη καταστολή της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Εάν πετύχει, η κυβέρνηση μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για τις προτεραιότητες της κοινωνικής της πολιτικής. Αλλά δεδομένης της ατυχούς ιστορίας απάτης στον προϋπολογισμό, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αποδείξει στους πιστωτές του ότι τα νέα έσοδα βρίσκονται στην θέση τους πριν καν επιτραπεί η όποια νέα δαπάνη. Προς το παρόν, Ελληνικό δράμα αποδίδει την πραγματικότητα της Ευρώπης.

Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής στις 15/3/15

- Advertisement -

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ