Όλες οι κατηγορίες:

Φανή Πεταλίδου
Ιδρύτρια της Πρωινής
΄Έτος Ίδρυσης 1977
ΑρχικήΟικονομίαΟι κίνδυνοι μιας ενοποιημένης ευρωζώνης για την Βρετανία

Οι κίνδυνοι μιας ενοποιημένης ευρωζώνης για την Βρετανία

- Advertisement -

Μπορεί η Βρετανία να είναι άνετα σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στο ευρώ και στα προβλήματά του;

του Charles Grant, Center for European Reform

- Advertisement -

Οι ευρωσκεπτικιστές της Βρετανίας θεωρούν πως όχι. Τα πολλά προβλήματα της ευρωζώνης απαιτούν η ίδια να ενοποιηθεί πιο στενά, και ότι αυτό θα είναι κακό για την Βρετανία λένε, από τη στιγμή που οι χώρες του ευρώ θα αρχίσουν να δρουν ως μια ομάδα και θα χειραγωγούν τα όργανα της ΕΕ για δικό τους όφελος. Ως εκ τούτου η Βρετανία θα πρέπει να εγκαταλείψει αυτό το ευρώ-κεντρικό κλαμπ και να διαπραγματευτεί μια νέα και πιο χαλαρή διμερή σχέση με την ΕΕ.

Η κυβέρνηση του David Cameron έχει ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες με τους εταίρους της για μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ, πριν από ένα δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι στην ΕΕ. Οι αξιωματούχοι του δηλώνουν πως αν και τα επιχειρήματα για την πρόσβαση των μεταναστών στην ΕΕ θα δημιουργήσουν πολιτική “θερμότητα”, η σχέση μεταξύ της ευρωζώνης και της ευρύτερης ΕΕ είναι το πιο σημαντικό ζήτημα ουσίας. Τόσο ο George Osborne, υπουργός Οικονομικών όσο και πολλοί επιχειρηματίες, βλέπουν αυτό το ζήτημα ως προτεραιότητα.

Η ανησυχία τους είναι ότι οι 19 χώρες της ευρωζώνης θα μπορούσαν να επιβάλουν τις επιθυμίες τους στην ενιαία αγορά των 28 χωρών. Οι χώρες του ευρώ μπορούν να το κάνουν δεδομένου ότι οι νέοι κανόνες ψηφοφορίας -που εισήχθησαν με την συνθήκη της Λισσαβόνας- τέθηκαν σε ισχύ το περασμένο έτος: οι συνδυασμένοι ψήφοι τους, αποτελούν μια “ειδική πλειοψηφία” στο Συμβούλιο των Υπουργών. Οι Βρετανοί υπουργοί ανησυχούν ιδιαίτερα για το City του Λονδίνου. Οι άλλες χώρες της ΕΕ που γνωρίζουν ελάχιστα για το finance -ή που επιδιώκουν να ευνοήσουν τα δικά τους χρηματοοικονομικά κέντρα- θα μπορούσαν να ψηφίσουν υπέρ της εφαρμογής κανόνων που πλήττουν την ανταγωνιστικότητά του.

Η πρόσφατη αλλοφροσύνη για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM), έχει ενισχύσει τις βρετανικές ανησυχίες. Η ευρωζώνη ήθελε αυτό το ταμείο, στο οποίο έχει συνεισφέρει η Βρετανία, να χορηγήσει ένα έκτακτο δάνειο στην Ελλάδα, για να αποτρέψει την αθέτηση των υποχρεώσεων προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ. Η Βρετάνια προσπάθησε να σταματήσει το δάνειο, υπενθυμίζοντας στους εταίρους της μια προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία ο EFSM δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για διασώσεις της ευρωζώνης. Αλλά οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης είχαν υπέρ τους την ειδική πλειοψηφία και πίεσαν για αυτό. Από τη στιγμή που η Βρετανία δεν μπορούσε να εμποδίσει το δάνειο, αποφάσισε να ψηφίσει υπέρ, με αντάλλαγμα τις εγγυήσεις για πιθανές ζημιές. Για τους Βρετανούς αξιωματούχους, αυτό είναι ένα σαφές παράδειγμα της ευρωζώνης που βάζει τις ανάγκες του νομίσματος πάνω από τα συμφέροντα των χωρών που είναι εκτός ευρώ.

Επομένως, ένα από τα βασικά αιτήματα του David Cameron στην επαναδιαπραγμάτευση, είναι οι εγγυήσεις για την ενιαία αγορά. Δυστυχώς για την Βρετανία ωστόσο, λίγες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δείχνουν μεγάλη κατανόηση για τις βρετανικές ανησυχίες. Ακόμη και μια χώρα σαν την Πολωνία, η οποία απέχει πολλά χρόνια από το να ενταχθεί στο ευρώ, δείχνει απροβλημάτιστη στην πιθανότητα η ευρωζώνη να ενεργήσει με τρόπο που να πλήξει την αγορά. Και στο Βερολίνο, την πρωτεύουσα που έχει περισσότερο σημασία, λίγοι φαίνεται να συμφωνούν με την βρετανική θέση.

Όταν οι Βρετανοί ζητούν εγγυήσεις, οι Γερμανοί αξιωματούχοι απαντούν ότι οι χώρες της ευρωζώνης δεν έχουν κοινή άποψη. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε, όταν οι διαφωνίες τους για την οικονομική πολιτική είναι τόσο μεγάλες; Οι Βρετανοί κάποιες φορές επικαλούνται τη δηλωμένη πολιτική της ΕΚΤ, το ότι τοποθετεί τους οίκους εκκαθάρισης για τίτλους σε ευρώ, ως ένα παράδειγμα του προβλήματος που αντιμετωπίζουν. Οι θεσμοί της ΕΕ θέλουν να δώσουν προνόμια στην ευρωζώνη με τρόπους που μπορεί να πλήξουν το City. Αλλά αυτή η πολιτική δεν ήταν το αποτέλεσμα της συνέλευσης του Συμβουλίου των Υπουργών, και όταν οι Βρετανοί παραπονέθηκαν για αυτό στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, κέρδισαν την υπόθεση, τον περασμένο Μάρτιο.

- Advertisement -

Όταν η ΕΕ θέσπισε τους κανόνες για την τραπεζική εποπτεία το 2012, βρήκε έναν τρόπο για να κατευνάσει τις βρετανικές ανησυχίες: στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), οι αποφάσεις απαιτούν μια πλειοψηφία τόσο των χωρών εντός όσο και εκτός ευρώ. Αλλά οι Γερμανοί επιμένουν ότι μια τέτοια “διπλής πλειοψηφίας” ψηφοφορία δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται ευρύτερα στον χρηματοπιστωτικό κανονισμό, διότι καθώς περισσότερες χώρες προσχώρησαν στο ευρώ, το σύστημα θα εξελισσόταν προς ένα βρετανικό βέτο. Και το να απολαμβάνει μια τέτοια προνομιούχα θέση μια χώρα, λένε, θα ήταν αντίθετο με τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ.

Πολλοί Γερμανοί υποψιάζονται ότι οι εγγυήσεις που πραγματικά θέλει ο CAmeron είναι ένα βέτο για το City στους χρηματοοικονομικούς κανόνες. Στην πραγματικότητα, δεν θα το ζητήσει. Αλλά η γερμανική παράνοια για τις βρετανικές προθέσεις ενισχύεται από τις μνήμες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2011: Ο Cameron δήλωσε ότι δεν θα υπέγραφε το δημοσιονομικό σύμφωνο που ήθελε η Γερμανία χωρίς μια συμφωνία για την αλλαγή συγκεκριμένων κανόνων αναφορικά με την ψηφοφορία, που επηρεάζουν το City. Οι Γερμανοί εμπόδισαν τις αλλαγές, ο Cameron δεν υπέγραψε και το δημοσιονομικό σύμφωνο δεν έγινε συνθήκη της ΕΕ. ΟΙ Γερμανοί δεν έχουν ξεχάσει ακόμη αυτό το επεισόδιο.

Θα μπορούσε το ζήτημα του EFSF να αποτελέσει προάγγελο της συσπείρωσης της ευρωζώνης σε άλλους τομείς; Από τη μία πλευρά, έμοιαζε σαν οι χώρες του ευρώ να μπορούσαν να συνασπιστούν πίσω από τον “φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών” (FTT), ο οποίος εάν εφαρμοστεί σε χρηματοπιστωτικά κέντρα στην ΕΕ αλλά πουθενά αλλού στον κόσμο, θα μπορούσε να πλήξει το City. Αλλά πολλά κράτη-μέλη αντέδρασαν, μαζί τους και μελών της ευρωζώνης, όπως η Ολλανδία και η Ιρλανδία. Έτσι το 2012 ένας μικρότερος όμιλος 11 χωρών του ευρώ ανακοίνωσε τα σχέδιά του να προχωρήσει με τον FTT από μόνες τους, κάτι που διατηρεί τη δυναμική να βλάψει το City. Ωστόσο, οι 11 απέτυχαν να συμφωνήσουν στον σχεδιασμό του FTT και τώρα είναι ουσιαστικά νεκρός.

Τα σχέδια της Κομισιόν για μία ένωση κεφαλαιαγορών (CMU) -υπό τον Jonathan Hill, τον Ευρωπαίο Επίτροπο- θα δημιουργήσει σειρά νέων χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Αλλά οι περισσότερες χώρες του ευρώ συμφωνούν με την Βρετανία, ότι η CMU είναι μια εξαιρετική ιδέα, επομένως η συσπείρωση της ευρωζώνης είναι απίθανο να αποτελέσει πρόβλημα.

Ένα άλλο ζήτημα ωστόσο, θα μπορούσε να προβεί προβληματικό. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, ο οποίος εποπτεύει τις τράπεζες της ευρωζώνης, ανησυχεί για αυτή την “καταστροφή” μέσω της οποίας οι τράπεζες δανείζουν στις κυβερνήσεις, που είναι με τη σειρά τους υπεύθυνες για την στήριξή τους. Η επιδείνωση του πιστωτικού ρίσκου μιας χώρας, αποδυναμώνει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας. Στην ευρωζώνη υπάρχει μια περίπτωση αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού μέσω της επιβολής ορίων στο πόσο μπορεί να δανείσει μια τράπεζα στην κυβέρνησή της. Στη Βρετανία και σε άλλα κράτη-μέλη με τις δικές τους κεντρικές τράπεζες, όπου αυτό δεν συμβαίνει εκτεταμένα, μπορεί να υπάρξει αντίσταση στις προτάσεις για πανευρωπαϊκούς κανόνες.

Στην πραγματικότητα, είναι απίθανο να υπάρξει μεγάλη συσπείρωση της ευρωζώνης στο προσεχές μέλλον. Το ζήτημα που εγείρει η Βρετανία ωστόσο, είναι ότι η ευρωζώνη θα ενοποιηθεί περαιτέρω, αυξάνοντας τον κίνδυνο της συσπείρωσης. Τι εγγυήσεις θα μπορούσε να ζητήσει ώστε αυτές να είναι αποδεκτές και από άλλες κυβερνήσεις; Θα μπορούσε να υπάρξει μια υπόσχεση για μια μελλοντική συνθήκη που να δηλώνει ότι τίποτα δεν θα γίνει από την ευρωζώνη που να μπορεί να βλάψει την ενιαία αγορά. ΟΙ χώρες εκτός του ευρώ, θα μπορούσαν να αποκτήσουν το δικαίωμα να παρακολουθούν συναντήσεις των υπουργών της ευρωζώνης. Θα μπορούσαν επίσης να έχουν το δικαίωμα να πατήσουν ένα “φρένο έκτακτης ανάγκης”. Εάν μία από αυτές τις χώρες σκεφτόταν ότι μια απόφαση της ευρωζώνης θα έπληττε την αγορά, η απόφαση θα αναβαλλόταν για, ας πούμε, ένα χρόνο, ενώ θα την επανεξέταζε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Η βρετανική κυβέρνηση δεν έχει πείσει πολλούς από τους εταίρους ότι οι ανησυχίες της για τη σχέση μεταξύ του ευρώ και της ενιαίας αγοράς είναι δικαιολογημένοι. Το ΥΠΟΙΚ, συγκεκριμένα, χρειάζεται να κάνει καλύτερη δουλειά προκειμένου να στείλει παντού το μήνυμα, εάν θέλει να λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις. Αλλά και οι άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ επίσης, πρέπει να κάνουν μια προσπάθεια να βοηθήσουν τους Βρετανούς σε αυτό το θέμα. Ο Cameron χρειάζεται να είναι σε θέση να υποστηρίξει ότι η συμφωνία την οποία έχει πετύχει, θα προστατέψει την ενιαία αγορά και το City από τους κινδύνους της ενοποίησης της ευρωζώνης. Διαφορετικά οι Βρετανοί ψηφοφόροι μπορεί να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ καθοδηγείται από τα συμφέροντα της ευρωζώνης, και το δημοψήφισμα μπορεί να χαθεί.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ

capital.gr

- Advertisement -

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ εισάγετε το σχόλιό σας!
Παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ