Διπλωματικός πυρετός σε εξέλιξη μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας σχετικά με τους 8 συλληφθέντες – επιβαίνοντες στο τουρκικό στρατιωτικό ελικόπτερο, που ζήτησαν πολιτικό άσυλο όταν έφτασαν στην Ελλάδα σήμερα το πρωί και ενώ στην Τουρκία εξελίσσοταν εκτεταμένη επιχείριση μαζικών συλλήψεων στρατιωτικών όλων των βαθμίδων με την κατηγορία της προδοσίας κατά της χώρας και απόπειρας κατάλυσης της συνταγματικής νομιμότητας.
Κυβερνητικές πηγές ξεκαθάριζαν πως η θέση της Ελλάδας είναι πως ¨αν οι συγκεκριμένοι στρατιωτικοί εμπλέκονται στο πραξικόπημα είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποτραπεί η έκδοση τους.¨
Σε αυτό το πλαίσιο εξηγούσαν πως υπάρχει πέρα από την διαδικασία και ένα ζήτημα εγγυήσεων από τις διεθνείς συμβάσεις. Οι ίδιες πηγές συμπλήρωναν πως κρίσιμες για την έκβαση αυτής της υπόθεσης είναι οι εκτιμήσεις που θα γίνουν για το εάν με την έκδοση των 8 συλληφθέντων μελών του πληρώματος στη χώρα τους, θα τεθεί σε κίνδυνο η ζωή τους.
Υπενθυμίζεται πως οι διεθνείς συμβάσεις απαγορεύουν την έκδοση ανθρώπων εκεί όπου υπάρχει θανατική ποινή. Με βάση αυτή την παράμετρο οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν, πως κατά τις επικοινωνίες που είχαν σήμερα ο Νίκος Κοτζιάς με τον Τούρκο ομόλογό του, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απάντησε, ότι στην Τουρκία δεν υπάρχει θανατική ποινή.
Η διαδικασία για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου αναμένεται να ξεκινήσει τη Δευτέρα, στην Αλεξανδρούπολη. Θα διαρκέσει 8 ημέρες, ενώ μαζί με την έφεση ή όλη διαδικασία του ασύλου θα ολοκληρωθεί σε 15-16 ημέρες. Παράλληλα, θα εξελίσσονται οι διαδικασίες έκδοσης, οι οποίες διαρκούν ανάλογο χρονικό διάστημα.
Καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας υπήρξαν συνεχείς επαφές του πρωθυπουργού με τον Νίκο Κοτζιά, ειδικά για τις συνομιλίες που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας ήταν σε επικοινωνία με τους συμβούλους του επί των διπλωματικών ζητημάτων.
Στο μεταξύ, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και του έλληνα ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι οι οκτώ θα εκδοθούν στην Τουρκία -οι οκτώ «προδότες», όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο κ. Τσαβούσογλου.
To tweet του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για την επικοινωνία με Κοτζιά (στα τουρκικά και τα αγγλικά)
Εκ μέρους του ελληνικού ΥΠΕΞ σε ανακοίνωση που εξέδωσε αναφέρεται ότι «ο Νίκος Κοτζιάς, είχε προ ολίγου τηλεφωνική επικοινωνία σε εγκάρδιο κλίμα με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Mevlüt Çavuşoğlu, στον οποίο ανέφερε ότι η Ελλάδα καταδικάζει κάθε απόπειρα πραξικοπήματος και στηρίζει την πάλη του τουρκικού λαού για δημοκρατία και προάσπιση της συνταγματικής τάξης στην Τουρκία».
Σε νεώτερη, δε, ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ, αναφέρονται τα εξής: «Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς και ο Τούρκος ομόλογός κ. Mevlüt Çavuşoğlu συζήτησαν, προ ολίγου, σε νεότερη τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν, για τις σημερινές εξελίξεις σε σχέση με την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, καθώς και για το θέμα των Τούρκων πολιτών που προσγειώθηκαν και ζήτησαν άσυλο στην Αλεξανδρούπολη».
»Ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε στον Τούρκο ομόλογό του την άποψη της Ελληνικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία η απόπειρα ανατροπής της δημοκρατικά εκλεγμένης τουρκικής κυβέρνησης συνιστά πραξικοπηματική και γι’ αυτό κολάσιμη ενέργεια. Σε σχέση με το αίτημα χορήγησης ασύλου, ο κ. Κοτζιάς τόνισε ότι το θέμα θα εξεταστεί με βάση όσα προβλέπονται από τη σχετική ελληνική και διεθνή νομοθεσία και θα τηρηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες από το Διεθνές Δίκαιο, ωστόσο λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη ότι οι συλληφθέντες κατηγορούνται στη χώρα τους για παραβίαση της συνταγματικής νομιμότητας και απόπειρα κατάλυσης της Δημοκρατίας».
Προβληματισμοί για την έκδοση των 8
Τον προβληματισμό του και ενστάσεις όσον αφορά στο ενδεχόμενο έκδοσης, στη γείτονα χώρα,των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που εισήλθαν στη χώρα μας και ζήτησαν πολιτικό άσυλο εκφράζει ο γνωστός νομικός κ. Αλέξανδρος ΛυκουρέζοςΟ κ. Λυκουρέζος σχολιάζει πως το αίτημα για χορήγηση ασύλου εκ μέρους των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που εισήλθαν στη χώρα μας, τέμνει τη διπλωματία και την τήρηση θεμελιωδών αρχών του νομικού μας πολιτισμού.
Και αυτό όπως τονίζει ο κ. Λυκουρέζος οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ από διπλωματικής απόψεως η Ελλάδα δεν επιθυμεί τη διατάραξη των σχέσεών της με την Τουρκία, εντούτοις είναι παράλληλα υποχρεωμένη να τηρήσει εσωτερικούς και διεθνείς κανόνες που δεν οδηγούν εκ των προτέρων σε ικανοποίηση της απαίτησης των τουρκικών αρχών για άμεση παράδοση των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία
«Η έλλειψη διμερούς σύμβασης περί έκδοσης με την Τουρκία επιβάλλει την τήρηση των κανόνων της ελληνικής ποινικής δικονομίας, η οποία –μεταξύ άλλων– ορίζει ότι η έκδοση απαγορεύεται αν πρόκειται για έγκλημα που κατά τους ελληνικούς νόμους χαρακτηρίζεται πολιτικό ή στρατιωτικό ή όταν από τις περιστάσεις προκύπτει ότι η έκδοση ζητείται για λόγους πολιτικούς, γεγονός που θα κριθεί εκ παραλλήλου και με τη διατύπωση της κατηγορίας που τελικώς αποδοθεί από τις τουρκικές αρχές» υπογραμμίζει ο κ. Αλέξανδρος Λυκουρέζος και προσθέτει: «Πέραν δε της σαφούς ως άνω ελληνικής νομοθετικής πρόβλεψης, τίθεται μείζον ζήτημα αναφορικώς και με την επιβαλλόμενη χορήγηση ασύλου, ιδίως υπό το πρίσμα της Συνθήκης της Γενεύης του 1951 αλλά και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948. Δεδομένου ότι έχει ήδη προαναγγελθεί η βαρύτατη τιμωρία των υπαιτίων, έχουν ήδη παυθεί χιλιάδες δικαστικοί λειτουργοί και διορίζονται νέοι προκειμένου να εκδικάσουν τις υποθέσεις των φερόμενων ως “πραξικοπηματιών”, ενώ γίνεται λόγος και για επαναφορά της θανατικής ποινής»
Αναλυτικά το σκεπτικό του κ. Λυκουρέζου έχει ως εξής:
Το αίτημα για χορήγηση ασύλου εκ μέρους των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που εισήλθαν στη χώρα μας, τέμνει τη διπλωματία και την τήρηση θεμελιωδών αρχών του νομικού μας πολιτισμού.
Και τούτο, γιατί ενώ από διπλωματικής απόψεως η Ελλάδα δεν επιθυμεί τη διατάραξη των σχέσεών της με την Τουρκία, εντούτοις είναι παράλληλα υποχρεωμένη να τηρήσει εσωτερικούς και διεθνείς κανόνες που δεν οδηγούν εκ των προτέρων σε ικανοποίηση της απαίτησης των τουρκικών αρχών για άμεση παράδοση των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία.
Η έλλειψη διμερούς σύμβασης περί έκδοσης με την Τουρκία επιβάλλει την τήρηση των κανόνων της ελληνικής ποινικής δικονομίας, η οποία –μεταξύ άλλων– ορίζει ότι η έκδοση απαγορεύεται αν πρόκειται για έγκλημα που κατά τους ελληνικούς νόμους χαρακτηρίζεται πολιτικό ή στρατιωτικό ή όταν από τις περιστάσεις προκύπτει ότι η έκδοση ζητείται για λόγους πολιτικούς, γεγονός που θα κριθεί εκ παραλλήλου και με τη διατύπωση της κατηγορίας που τελικώς αποδοθεί από τις τουρκικές αρχές. Άπαντα δε τα ανωτέρω θέματα πρέπει να τεθούν στην κρίση του Συμβουλίου Εφετών, του Αρείου Πάγου και εν τέλει του Υπουργού Δικαιοσύνης.
Πέραν δε της σαφούς ως άνω ελληνικής νομοθετικής πρόβλεψης, τίθεται μείζον ζήτημα αναφορικώς και με την επιβαλλόμενη χορήγηση ασύλου, ιδίως υπό το πρίσμα της Συνθήκης της Γενεύης του 1951 αλλά και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948. Δεδομένου ότι έχει ήδη προαναγγελθεί η βαρύτατη τιμωρία των υπαιτίων, έχουν ήδη παυθεί χιλιάδες δικαστικοί λειτουργοί και διορίζονται νέοι προκειμένου να εκδικάσουν τις υποθέσεις των φερόμενων ως “πραξικοπηματιών”, ενώ γίνεται λόγος και για επαναφορά της θανατικής ποινής –ειδικώς για τον κολασμό της συγκεκριμένης πράξης, η απόρριψη αιτήματος ασύλου εμφανίζεται κατ’ αρχήν ως ηθικώς και νομικώς ανομιμοποίητη.
Η κυβέρνηση οφείλει να επιδείξει ψυχραιμία και νηφαλιότητα κατά το χειρισμό του πρωτοφανούς αυτού διπλωματικού αδιεξόδου, εξαντλώντας συνάμα όλες τις δυνατότητες που της παρέχουν οι κανόνες για την έκδοση και τη χορήγηση ασύλου, μη λησμονώντας ωστόσο το ρόλο της χώρας ως μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και ως διαχρονικού θεματοφύλακα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
