Προκλήσεις και προοπτικές στα 60 χρόνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Εξήντα χρόνια Ε.Ε. (1957-2017): Το ανεκπλήρωτο όνειρο της ολοκλήρωσης και η ώρα αποφάσεων
Γράφει ο Ανδρέας Τσιλογιάννης
Ο μύθος της Ευρώπης: Η πλούσια σε ιστορίες ελληνική μυθολογία, αναφέρει, πως η Ευρώπη ήταν κόρη του Φοίνικα και της Τηλέφασσας. Ο πατέρας του δωδεκάθεου ο Δίας, ερωτεύεται την Ευρώπη, την απαγάγει ως μεταμορφωμένος τράγος και μεταφέρει την αγαπημένη του καβάλα στη ράχη του, σε όλη την ήπειρο που αργότερα, παίρνει προς αποκατάσταση το όνομα της, Ευρώπη.
Δίας και Ευρώπη, αν προτιμάτε Ευρώπη και ο μεταμορφωμένος σε τράγο Δίας, κολυμπώντας καταλήγουν στην πατρίδα μου, την Κρήτη, παντρεύονται, όπως η μυθολογία αναφέρει, κάτω από τον πλάτανο της Γόρτυνας του νομού Ηρακλείου.
Ο «αρχηγός του δωδεκάθεου» Ζευς, χαρίζει στην Ευρώπη τρία τέκνα, τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυς και τον Σαρπηδόνα.
Ο Μίνωας, γίνεται βασιλιάς της Κρήτης με πρωτεύουσα την Κνωσσό και από το όνομά του γεννιέται ο Μινωικός πολιτισμός ο οποίος αναπτύσσεται στην πατρίδα μου την Κρήτη και είναι ο αρχαιότερος στην Ευρώπη.
Η αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία και ο γάμος τους στον πλάτανο της Γόρτυνα της Κρήτης, εμπνέει τους ιδρυτές της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, με αποτέλεσμα η ιστορία της αρπαγής να αποτυπωθεί στην πίσω όψη του κοινού νομίσματος των δυο ευρώ, θυμίζοντας στους Ευρωπαίους πολίτες την αρχή της ιστορίας.
25 Μαρτίου 1957. Συνθήκες της Ρώμης.
Στην αιώνια πόλη, την Ρώμη, υπογράφονται από το Βέλγιο, την Δυτική Γερμανία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία, οι συνθήκες ίδρυσης της « Ε.Ο.Κ.» και της «ΕΥΡΑΤΟΜ» οι προάγγελοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιλογή της 25ης Μαρτίου του 1957 για της ίδρυση της « Ε.Ο.Κ.», όχι τυχαία.
Είναι η Μέρα Έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης.
Η ανεξαρτησία ενός ευρωπαϊκού λαού από ξένο ζυγό, μιας επανάστασης που εμπνέει πολλούς Ευρωπαίους τόσο κατά τη διάρκειά της όσο και μεταγενέστερα.
Ο Αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας Αλέξανδρος Υψηλάντης, χαρακτηρίζει την 25η Μαρτίου του 1821, ως «μέρα ευαγγελιζομένη την πολιτική λύτρωσιν του ελληνικού έθνους».
Κάλλιστα, οι εμπνευστές της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας «Ε.Ο.Κ.» θα μπορούσαν να ισχυριστούν με παράφραση τη δήλωση Υψηλάντη, πως η 25η Μαρτίου του 1957 αποτελεί για την Ευρώπη «μέρα ευαγγελιζόμενη την πολιτική λύτρωσιν των Ευρωπαίων Πολιτών».
Για τους ιδρυτές της Ε.Ο.Κ., η κοινή πλεύση μέσα από μια μορφή οικονομικής και πολιτικής ένωσης αποτελούσε το τέλος των συγκρούσεων που έζησε η Ευρώπη στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, ιδιαίτερα το τέλος των θηριωδιών του Β` Παγκοσμίου Πολέμου και το μοναδικό όχημα για την ειρήνη, την ευημερία και την πρόοδο ολόκληρης της ηπείρου βάζοντας τέλος στις μαύρες σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας.
Οι θιασώτες της ίδρυσης της Ε.Ο.Κ, αποφασίζουν να ενωθούν ώστε να χτίσουν από την αρχή την ήπειρο, μέσα από τις στάχτες, ανακάμπτοντας από την τραγωδία των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, μέσα από ένα τολμηρό και μεγαλόπνοο εγχείρημα.
Η διακήρυξη της Ρώμης. Σάββατο 25η Μαρτίου 2017.
Την μέρα που η Ελλάδα γιόρταζε την 196η επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας, η κατάληξη του Απελευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων που έφερε την Ανεξαρτησία της Ελλάδας από τον τούρκικο ζυγό, ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, βρισκόταν μαζί με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ομολόγους αλλά και ηγέτες των μελών – κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Ρώμη, για την επετειακή Σύνοδο με σκοπό τον εορτασμό των εξήντα ετών από την υπογραφή της ιδρυτικής συνθήκης της Ε.Ο.Κ. , προάγγελος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες – αρχηγοί υπέγραψαν στην επετειακή Σύνοδο της Ρώμης, τη Διακήρυξη της Ρώμης, η οποία θα καταγράφει τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης των επόμενων δέκα ετών.
Η Ευρώπη, στην επέτειο των εξήντα χρόνων από την πρώτη φάση της ενοποίησης, έχει να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, ειδικά στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου η κρίση είναι αδύνατη να αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα, οι «τύπου Ελλάδας» οικονομίες, να αποτελούν «τροχοπέδη» για την ανάπτυξη του πλούσιου βορρά και των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών της Δυτικής Ευρώπης, ή ακόμα και στο απατηλό όμως υπαρκτό όνειρο της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης των οικονομιών των αδύναμων και νεοεισελθέντων ανατολικών χωρών.
Οικονομίες, χώρες του πάλαι ποτέ «Συμφώνου της Βαρσοβίας», οι οποίες εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια σχετικά πρόσφατα, με προβλήματα οικονομικά, γεωπολιτικά αλλά και κομπλεξικά σύνδρομα που αποκτήθηκαν από παρελθοντικά ηγεμονικά καθεστώτα.
Αναλυτές, πολιτικοί και δημοσιογράφοι σε όλη την Ευρωπαϊκή Επικράτεια κάνουν λόγο, πως για την επικράτηση του ευρωσκεπτικισμού, του φόβου, των εθνικιστικών τάσεων και των εσωστρεφών λογικών, έναντι της προόδου, της ανάπτυξης αλλά και της δημιουργίας της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό οι οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης.
Τροχοπέδη στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση αποτελούν και οι χώρες του Βίζεγκραντ, «Αυστρία, Σλοβακία, Τσεχία, Ουγγαρία», οι οποίες ακολουθούν τις δικές τους φοβικές – εθνικιστικές πολιτικές, σηκώνουν φράχτες απέναντι στην ελεύθερη διακίνηση πολιτών και στις ιδέες της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Πολλές φορές οι χώρες του Βίζεγκραντ αποτελούν πρόβλημα στις αποφάσεις λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς ψηφίζουν ως «δορυφόροι», είτε της Γερμανίας, είτε της Αυστρίας, είτε άλλων ισχυρών βορειοευρωπαϊκών χωρών.
Επιπλέον, στις τάξεις της Ευρωπαϊκής Οικογένειας αλλά και των Ευρωπαίων πολιτών επικρατεί ο ευρωσκεπτικισμός, ο φόβος εξαιτίας τρομοκρατικών επιθέσεων, η ξενοφοβία η οποία γεννιέται από το συγκεκριμένο αίσθημα του φόβου, φαινόμενα που οδηγούν στην έξαρση του εθνικισμού, στοιχεία ξένα ως προς τις αρχές και τα ιδεώδη της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αποδεικνύεται ανήμπορη να αντιμετωπίσει και τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές των μετακινηθέντων από την Ασία πληθυσμών, κάνει υπομονή ως προς τις ορέξεις και τις απειλές του Τούρκου Προέδρου κ. Ταγίπ Ερντογάν, κυρίως όμως, χαρακτηρίζεται ως ανήμπορη να αντιμετωπίσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις που προέρχονται από ισλαμιστές τρομοκράτες οι οποίοι καταφθάνουν με κάθε τρόπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται σε έναν μαύρο κύκλο τρομοκρατικών επιθέσεων.
Η αρχή να γίνεται στο Μπατακλάν του Παρισίου και φτάνει στην πιο πρόσφατη επίθεση του ISIS στη γέφυρα του Westminster στο κέντρο του Λονδίνου.
Προηγουμένως έχουν προηγηθεί τρομοκρατικές επιθέσεις στο Μόναχο, στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο.
Θύματα ανυπεράσπιστοι Ευρωπαίοι πολίτες που χάνουν τη ζωή τους άδικα, καθώς τυχαία βρισκόταν στο σημείο των επιθέσεων των τρομοκρατών.
Όπως γίνεται αντιληπτό η εποχή των μεγάλων ιστορικών γεγονότων για την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περάσει στο παρελθόν.
Γεγονότα όπως η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, στη Ρώμη, την 25η Μαρτίου του 1957, η μετεξέλιξη της Ε.Ο.Κ. σε Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, η πτώση του τοίχους του Βερολίνου, η Νομισματική Ένωση που έφερε το ενιαίο νόμισμα το Ευρώ, η Συνθήκη του Σένγκεν η οποία επέτρεψε την ελεύθερη διακίνηση των Ευρωπαίων πολιτών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ανατολική Ευρώπη ανήκουν στο παρελθόν.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν χάσει το αίσθημα ασφάλειας και αδιαφορούν αν θα έχουν περισσότερη συμμετοχική δημοκρατία στη διαδικασία ανάδειξης των Ευρωπαϊκών θεσμών και οργάνων.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες, βρίσκονται έρμαια της οικονομικής κρίσης, αντιμετωπίζουν την ανεργία καθημερινά και το μόνο που έχει μείνει γι` αυτούς είναι να σκέφτονται, όχι τα παιχνίδια των πολιτικών ισορροπιών που λαμβάνουν χώρα στα ανώτατα κλιμάκια της Ε.Ε., αλλά εάν την επόμενη μέρα θα είναι ασφαλείς, μέσα σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλπιστα απροστάτευτη που δέχεται από παντού χτυπήματα και τρομοκρατικές επιθέσεις από τους τζιχαντιστές του ISIS.
Το όνειρο της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Ανεκπλήρωτο και απατηλό το όνειρο της ιδέας της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που ποτέ δεν θα είναι η ίδια, ειδικά μετά την απόφαση των Βρετανών για απόσχιση από την κοινή ευρωπαϊκή ιδέα εξαιτίας της επικράτησης του Brexit, στο βρετανικό δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου του 2016, που σημαίνει, επίσημα, το διαζύγιο της Μεγάλης Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς την Μεγάλη Βρετανία δεν είναι Ένωση.
Το διήμερο 24ης και 25ης Μαρτίου του 2017, στην αιώνια πόλη, την Ρώμη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λαμβάνουν μέρος στην εορταστική – επετειακή Σύνοδο της Ρώμης για τα εξήντα χρόνια ίδρυσης της Ε.Ο.Κ., προαγγέλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούμενοι να υπογράψουν τη Διακήρυξη της Ρώμης.
Δεν ξέρω πόσοι εκ των Ευρωπαίων ηγετών θα μπορέσουν να εφαρμόσουν τη συνθήκη που θα διέπει τις αρχές και τις λειτουργίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Γνωρίζω όμως καλά και συγχρόνως είμαι σίγουρος πως η έξοδος από την οικονομική κρίση, η αντιμετώπιση της ανεργίας αλλά και η ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών η οποία έρχεται μέσα από τη διευθέτηση του μεταναστευτικού – προσφυγικού ζητήματος, αποτελούν ζητήματα σημασίας, για τη συνέχεια ή μη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τουλάχιστον, ως προς την μορφή που ως σήμερα γνωρίζουμε.
Βόρεια της Ρώμης, στα ιταλοαυστριακά σύνορα, βρίσκεται το γνωστό πέρασμα του Μπρέννερο και η σήραγγα του Μπρένερ η οποία αποτελεί το φυσικό πέρασμα από την Ιταλία στην Αυστρία.
Στην αυστριακή μεθόριο, η Αυστρία «σηκώνει» τον πρώτο φράχτη στην κεντρική Ευρώπη ώστε να αντιμετωπίσει τις μεταναστευτικές – προσφυγικές ροές προς το έδαφός της.
Ιταλοί αναλυτές και αρθρογράφοι, στις μέρες που όλη η Ρώμη ετοιμαζόταν να υποδεχθεί την επετειακή Σύνοδο της Διακήρυξης της Ρώμης για τους εορτασμούς των εξήντα χρόνων από την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τοποθετούνται με αναφορές στην αναγκαιότητα κατασκευής μιας νοητής γέφυρας ελπίδας και αγάπης που να αρχίζει από τις ακτές των ελληνικών νησιών και περνώντας το Ιόνιο πέλαγος να καταλήγει στη γέφυρα του Μπέρνερ.
Οι Ιταλοί αναλυτές εύχονται η συγκεκριμένη νοητή γέφυρα ελπίδας και αγάπης, να χρησιμοποιήσει την ανθρώπινη δύναμη και να καταφέρει να σπάσει τον αυστριακό φράχτη και τις εθνικιστικές φωνές, ώστε να επιτραπεί ξανά η ελεύθερη διέλευση ανθρώπων σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεμελιώδη αρχή της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, το μακρινό 1957, στη Ρώμη.
Δεν γνωρίζω εάν η επιθυμία των Ιταλών αναλυτών θα πραγματοποιηθεί, όμως θα είναι γεγονός ιδιαίτερα λυπηρό αν την επόμενη μέρα της Διακήρυξης της Ρώμης, οι Ευρωπαίοι οι ηγέτες να μην μπορέσουν με ασφάλεια να οδηγήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση στην επόμενη δεκαετία.
Ενδεχόμενο εξίσου άσχημο και μη ευγενές, οι Ευρωπαίοι ηγέτες να βρεθούν αναγκασμένοι να ξυπνήσουν από τον βαθύ ύπνο, ζητώντας βοήθεια τον Δία, ώστε ο πατέρας του Δωδεκάθεου να πραγματοποιήσει ξανά ταξίδι σε όλη την επικράτεια της «γηραιάς ηπείρου», μεταμορφωμένος πάλι ως τράγος έχοντας την Ευρώπη στη ράχη του.
Ο σκοπός του νέου ταξιδιού, – σε όλη την Ευρωπαϊκή Επικράτεια -, του Δία και της Ευρώπης, αυτή τη φορά θα είναι όχι για να κλαπούν, αλλά για να ρίξει ο Δίας πέπλο προστασίας στους Ευρωπαίους πολίτες, ξανακάνοντάς τους γνωστή την ιδέα της Ευρώπης, ώστε εκείνοι να ζήσουν ήρεμοι, ελεύθεροι και κυρίως μακριά από κάθε φόβο και κάθε λογής τρομοκρατών που εισέρχονται στην Ευρώπη με στόχο να σκορπίσουν τον θάνατο.
Υστερόγραφο) Πολλοί εκ των ηγετών, ειδικά των μεγάλων χωρών, που υπέγραψαν την Διακήρυξη της Ρώμης, στους επόμενους μήνες δεν θα είναι ηγέτες των χωρών τους, καθώς οι χώρες τους μπαίνουν σε προεκλογική περίοδο με τους ίδιους, είτε να έχουν δηλώσει πως δεν θα είναι εκ νέου υποψήφιοι είτε έχουν μηδαμινές πιθανότητες εκλογής.
Πόσο βέβαιοι και σίγουροι θα πρέπει να αισθάνονται οι Ευρωπαίοι πολίτες για την ισχύ της Διακήρυξης της Ρώμης, ακόμα και στο άμεσο προσεχές διάστημα, όταν στην ηγεσία των χωρών δεν θα βρίσκονται οι ηγέτες που υπέγραψαν την επετειακή διακήρυξη και για ποια ασφάλεια θα μιλάμε για την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης ;
Χρόνια πολλά, για τα εξήντα χρόνια, Ευρωπαϊκή Ένωση !!!
Ο Ανδρέας Τσιλογιάννης είναι δημοσιογράφος & πολιτικός αναλυτής
Andreas.tsilogiannis@gmail.com
Τwitter: TsiloyannisAnd
Facebook: Andreas Tsiloyannis
