Άγνωστοι σταθμοί της ζωής του
Ο άγνωστος Μητσοτάκης
Της Κατερίνας Λυμπεροπούλου
Εκείνο το οποίο βαραίνει τον άνθρωπο μεγάλης ηλικίας είναι η μοναξιά», είχε πει σε μια από τις τελευταίες – σπάνιες – συνεντεύξεις του. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε χάσει την παρέα του πανεπιστημίου, του πολέμου, «της αντιστάσεως». Αλλά και πολλοί πολιτικοί της γενιάς του στον ευρωπαϊκό χώρο, ο ένας μετά τον άλλο, είχαν «αναχωρήσει». Από τους τελευταίους εξ’ αυτών, ο Χέλμουτ Σμιτ τον οποίο γνώριζε. Γι αυτό κι όταν ένα από τα εγγόνια του, γιατρός στο Μόναχο, του είχε φέρει μια πλακέτα με τα απομνημονεύματα του Σμιτ στα γερμανικά, αγαπούσε να την ακούει ιδιαίτερα.
Γιατί να ακούει κι όχι να διαβάζει; Απλούστατα διότι από μια ηλικία και μετά δεν μπορούσε να διαβάζει. Το πρόβλημα με την όραση και το κινητικό ήταν τα δυο μεγαλύτερα προβλήματα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα οποία αντιμετώπιζε, όμως, δυναμικά. Για να μπορεί να διαβάζει χρησιμοποιούσε πλακέτες. «Άκουγε», λοιπόν, βιβλία τα οποία έχουν αποδοθεί ηχητικά, διαβασμένα από ηθοποιούς στα γαλλικά στα γερμανικά και ελληνικά. Δεν τον ενδιέφερε, όμως, μόνο η πολιτική. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αγαπούσε ιδιαίτερα και τη λογοτεχνία και ποίηση. «Ακουγε» τον Παπαδιαμάντη και τον Τσέχωφ. Πολλά, δε, ήταν τα ποιήματα που θυμόταν απ’ έξω κι όταν ξεχνούσε μια λέξη βασάνιζε τον εαυτό του να τη θυμηθεί. Παρακολουθούσε, όμως, τις ειδήσεις «ευτυχώς καλά», και διάβαζε στις εφημερίδες πολιτικά άρθρα, χρονογραφήματα, επιστημονικά άρθρα, ενώ του άρεσε και η στήλη του Στέφανου Κασιμάτη στην «Καθημερινή» όπως είχε πει σ’ αυτή τη συνέντευξη στην Athens Voice.
Μια μεγάλη οικογένεια
Ομως, το μεγαλύτερό του «κράτημα» στη ζωή μετά το θάνατο της συζύγου του, Μαρίκας Μητσοτάκη, πριν από 4 χρόνια («το χαμό της οποίας δεν ξεπέρασα ποτέ», όπως είχε πει) ήταν η πολυπληθέστατή του οικογένεια. Τέσσερα παιδιά, 13 εγγόνια και 13 δισέγγονα αφήνει πίσω του ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης που συμπορεύτηκε στη ζωή με τη σύζυγό του, Μαρίκα 60 ολόκληρα χρόνια. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και η σύζυγός του, Μαρίκα το γένος Γιαννούκου γνωρίστηκαν το 1952, παντρεύτηκαν ένα χρόνο μετά και έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής της Μαρίκας, το 2012. Η γνωριμία τους έγινε το 1952 όταν η Μαρίκα ήταν 22 ετών και ο Κωνσταντίνος 34. Όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξή της «τον είχε βάλει ήδη στο μάτι» δυο χρόνια νωρίτερα, όταν είχε επισκεφτεί από περιέργεια τη Βουλή, με μια φίλη της.
Οι αναμνήσεις της Μαρίκας
Επίσης, όπως είχε διηγηθεί παλιότερα η ίδια η Μαρίκα Μητσοτάκη: «Ένα βράδυ, έβαλα ένα ωραίο φουστάνι και πήγα στο χορό που είχε διοργανώσει ο Ερυθρός Σταυρός, προς τιμήν της Νταίζης Μαυράκη, η οποία είχε εκλεγεί τότε σταρ Ελλάς – σπουδαίο γεγονός για την εποχή! Να τος λοιπόν μπροστά μου ο Κώστας! Εγώ στεκόμουν πίσω από τον πάγκο με τα ποτά, ως μέλος της Επιτροπής του χορού. Πλησιάζει λοιπόν εκείνος, ψηλός, ωραίος και μου λέει: “Θέλω, παρακαλώ, ουίσκι με πάγο”. “Ένα ποτήρι;” ρωτάω εγώ. “Όχι”, απαντά εκείνος, “δύο ποτήρια! Ένα για μένα κι ένα για σας”…. Η Μαρίκα, που καταγόταν από εύπορη οικογένεια, ήταν ευτυχισμένη στη σχέση της μαζί του, αλλά δεν είχαν την ίδια άποψη και οι γονείς της, που δεν ήθελαν να προχωρήσει η σχέση της με έναν μεσοαστό δικηγόρο από την Κρήτη (που είχε διατελέσει όμως υπουργός).
Ενας γάμος που συνάντησε αντιστάσεις
Για να το επιτύχουν αυτό, έστειλαν την κόρη τους στην Αμερική. Όμως, όχι μόνο δεν κατάφεραν να τους χωρίσουν, αλλά ο Κώστας ακολούθησε τη Μαρίκα και αρραβωνιάστηκαν κρυφά στην άλλη άκρη της Γης. Ο γάμος τους έγινε στα Χανιά το 1953 και τα πρώτα χρόνια, όπως είχε αναφέρει η Μαρίκα Μητσοτάκη, δεν ήταν εύκολα, αφού η καλομαθημένη Αθηναία, αναγκάστηκε να ζήσει στο φτωχικό, τότε σπίτι της οικογένειας Μητσοτάκη, που δεν είχε καν θέρμανση. Όπως ανέφερε η Μαρίκα Μητσοτάκη: «Ένα σπίτι χωρίς θέρμανση και με ελάχιστο ζεστό νερό… φόρεσα φανελένια νυχτικιά που δεν είχα βάλει ποτέ στη ζωή μου. Όμως, ένα πράγμα που δεν άντεχα στο σπίτι της πεθεράς μου ήταν το φαγητό. Μια μέρα λοιπόν, με περίσσιο θράσος, της λέω: “Μητέρα, θέλω να σας πω κάτι: το φαΐ σας είναι απαίσιο”. Κι εκείνη απάντησε “Περιπεράστε, μαντάμ!”. Από τότε ανέλαβα σιγά σιγά να μαγειρεύω τα δικά μου φαγητά και άφηνα εκείνους να φτιάχνουν τα …νεροπίλαφα!».
Δυο διαφορετικοί άνθρωποι σ’ ένα γάμο διαρκείας
Ηταν δυο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι στο γάμο τους. Εκείνος πιο εσωτερικός, εκείνη πιο εξωστρεφής. Ομως, πορεύτηκαν μαζί στη ζωή συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλο. «Οσες φορές δεν ακολούθησα το ένστικτο της γυναίκας μου, το μετανόησα», είχε πει ο Μητσοτάκης. Μαζί μεγάλωσαν τα παιδιά τους Ντόρα, Αλέξανδρο, Κατερίνα και Κυριάκο, μαζί πέρασαν όλες τις δυσκολίες, τις λύπες, τις χαρές, τις εκπλήξεις, αλλά και τα προβλήματα υγείας. Ακολούθησαν γερμανική «κατεύθυνση» στην ανατροφή των παιδιών τους παίρνοντας τη Νάνε, την 24χρονη γερμανίδα που απετέλεσε κομμάτι του σπιτιού τους. Ανέθρεψε τα τέσσερά τους παιδιά και τα παιδιά της Ντόρας.
Το δέσιμο με τους ανθρώπους που δούλεψαν στην οικογένεια
Οι Μητσοτάκηδες δένονταν ιδιαίτερα με τους ανθρώπους που ήταν στο σπίτι τους ολόκληρες δεκαετίες. Το 2008 που γιόρτασαν 55 χρόνια γάμου δεν παρέλειψαν να προσκαλέσουν όλους τους «ανθρώπους» τους: Από τον κηπουρό έως τον ηλεκτρολόγο. Η «σκιά» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο Μανούσος Γρυλλάκης ήταν στην προσωπική ασφάλεια του πρώην πρωθυπουργού από το 1978! Μπορεί να συνταξιοδοτήθηκε πριν από 15 χρόνια αλλά δεν έλειψε ούτε μια ημέρα από το πλευρό του. Όπως και ο Γιάννης Πευκιανάκης. Ακόμα και χθες το βράδυ ήταν εκεί έως την τελευταία στιγμή. Στα 98 του χρόνια ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δήλωνε, επίσης, «άγευστος» από την τεχνολογία αλλά πίστευε ότι το Ιντερνετ είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου μετά τον Γουτεμβέργιο. Και εξακολοθούσε να δέχεται ανθρώπους καθ’ ότι όπως έλεγε ακόμα κι όταν ήταν πρωθυπουργός συνέβαινε να τον πάρουν τηλέφωνο και να του πουν: «Παίρνω εσένα, γιατί δεν μπορώ να πιάσω τον υπουργό σου».
