Ο Έιντε προετοιμάζει κοινό έγγραφο εν όψει της νέας συνόδου στη Γενεύη

Το περιεχόμενο του εγγράφου που θα ετοιμάσει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα ως αποτέλεσμα των επαφών που θα έχει στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία, θα είναι κλειδί για τη Διάσκεψη της Γενεύης, η οποία έχει συμφωνηθεί να αρχίσει στις 28 Ιουνίου. Ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μετά τις δύο επιτυχίες (συμφωνία για πραγματοποίηση της Διάσκεψης και καθορισμό ημερομηνίας) θα πρέπει τώρα να βρει εκείνα τα σημεία συγκλίσεων που θα επιτρέπουν στους «πέντε» να καθήσουν στο τραπέζι της Διάσκεψης στη Γενεύη.

Διπλωματικοί κύκλοι υπογράμμιζαν πως η προσπάθεια του Άιντα δεν θα είναι καθόλου εύκολη, λαμβάνοντας υπόψη ότι:

α) Θα πρέπει να υπάρξει από τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφωνία ή αποδοχή θέσεων, οι οποίες μέχρι στιγμής απορρίπτονται (όπως είναι για παράδειγμα η θέση της Λευκωσίας ότι δεν χρειάζεται να εγγυηθεί οποιοσδήποτε την ασφάλεια του κράτους από εξωτερικούς κινδύνους, που εγείρει συνεχώς η Άγκυρα).

β) Η Τουρκία δείχνει να μην είναι ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα της Νέας Υόρκης, καθώς διαφωνούσε με τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών όπως είχε διατυπωθεί. Η τουρκική πλευρά επεδίωξε να ετοιμαστεί ένα ενοποιημένο έγγραφο που θα κατέγραφε τις διαφορετικές θέσεις της κάθε πλευράς, αντί ένα κείμενο με συμφωνημένο περιεχόμενο όπως και τελικά έγινε.

γ) Η αρνητικότητα της τουρκικής πλευράς εκδηλώνεται μέσα από διάφορες προκλήσεις που στόχο έχουν να προκαλέσουν αναταράξεις και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εξάλλου, τέτοιες κινήσεις ακόμα και στο πρόσφατο παρελθόν κατάφεραν να πείσουν τον Άιντα, ο οποίος προέβη σε τοποθετήσεις οι οποίες προκάλεσαν την αντίδραση του Προέδρου Αναστασιάδη.

Ο Άιντα θα βρίσκεται σύντομα στη Λευκωσία για να συζητήσει με τις δύο πλευρές το όλο θέμα. Μια συζήτηση, η οποία θα γίνει στη βάση ενός προσχεδίου εγγράφου που έχει ετοιμάσει. Και το οποίο στηρίζεται πάνω στα όσα συζητήθηκαν σε τεχνοκρατικό επίπεδο από εκπροσώπους των πέντε πλευρών.

Ο εκπρόσωπος Τύπου των Ηνωμένων Εθνών σημείωσε ότι ο κύριος Άιντε είναι σε συνεχή επαφή με τη Νέα Υόρκη, τις Βρυξέλλες και τις εγγυήτριες δυνάμεις, επικεντρωμένος στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και στις προετοιμασίες για τη Διάσκεψη.

Εξάλλου, ο διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, Μιχάλης Σοφοκλέους, τόνισε ότι το κοινό έγγραφο του κ. Άιντε δεν θα δημιουργηθεί από το μηδέν, αλλά θα προέλθει μέσα από την εργασία που έκαναν οι τεχνοκράτες τον Ιανουάριο, στο Μον Πελεράν.

Ο κ. Σοφοκλέους επισήμανε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά επιθυμεί τη δημιουργία του εγγράφου για να μην τίθενται άλλα θέματα, όπως οι τέσσερις ελευθερίες, και να επικεντρωθεί στα βασικά ζητήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Όπως πρόσθεσε, η ελληνοκυπριακή πλευρά θέλει να πάει στη Διάσκεψη για την Κύπρο, στη Γενεύη, για να φέρει την Τουρκία ενώπιον των ευθυνών της.

Ερωτηθείς εάν στο έγγραφο θα υπάρχει και δεύτερο μέρος με ιδέες και προτάσεις των Ηνωμένων Εθνών, ο κ. Σοφοκλέους απάντησε πως δεν αναμένει να περιλαμβάνει κάτι τέτοιο.

Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος του γραφείου του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Μπαρίς Μπουρτζιού, δήλωσε ότι για πρώτη φορά η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία έχουν διατυπώσει τη θέση πως το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων μπορεί να διαφοροποιηθεί και να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα και στη λύση που θα βρεθεί στη βάση των δύο συνιστωσών πολιτειών και της διζωνικότητας.

Σε συνέντευξη στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Κίπρις», ο κ. Μπουρτζιού είπε ότι δηλώσεις «μηδέν στρατός» «μηδέν εγγυήσεις» δεν εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό και διερωτήθη ποιες προτάσεις εισηγούνται η ελληνοκυπριακή πλευρά και η Ελλάδα για να εξαλείψουν τις αμοιβαίες ανησυχίες.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η τουρκοκυπριακή πλευρά, με αποφασιστικότητα και ειλικρίνεια, επικεντρώνεται στη λύση και στόχος είναι η Διάσκεψη να ολοκληρωθεί με επιτυχία, χωρίς να κλείσει το παράθυρο ευκαιρίας.

Εξάλλου, όπως αναφέρεται ένα προσχέδιο του κοινού εγγράφου έχει ήδη προετοιμαστεί χωρίς “τυμπανοκρουσίες” μετά την συνάντηση των τεχνοκρατών στο τέλος της “Γενεύης 1” τον περασμένο Ιανουάριο, ωστόσο υπολείπονται πολλά ακόμα να γίνουν ώστε να προκύψει ένα επίσημο ενοποιημένο εγγράφο μετά τις επαφές που θα έχει ο κ. Έιντε, στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία.

Το έργο του Νορβηγού διπλωμάτη είναι δύσκολο καθώς θα αναζητήσει συγκλίσεις οι οποίες θα οδηγήσουν τους «πέντε» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της “Γενεύης 2”. Σε κάθε περίπτωση, για την Λευκωσία, προϋπόθεση συνέχισης του διαλόγου αποτελεί η αποκάλυψη των τουρκικών προθέσεων αναφορικά με το φλέγον ζήτημα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων.