Ο βρετανικός δάκτυλος κρύβεται στις λεπτρομέρειες-Διαβάστε τα “μικρά γράμματα” του κειμένου Άιντα
Αντιδράσεις στην Κύπρο προκαλεί το 9 σέλιδο έγγραφο που ετοίμασε ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε και το παρέδωσε στις δύο πλευρές για μελέτη και υποβολή παρατηρήσεων. Πίσω από τη βασική αρχή και η οποία θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, που είναι η οικοδόμηση ενός νέου συστήματος ασφάλειας για την επανενωμένη Κύπρο και το οποίο θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο σύστημα του 1960, αρχίζουν να υπεισέρχονται διάφορα στοιχεία τα οποία προκαλούν προβληματισμό στη Λευκωσία.
Πιο χαρακτηριστικό από τα επίμαχα σημεία του κειμένου η Συνθήκη εφαρμογής της λύσης την οποία θα κληθούν να υπογράψουν οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις –δηλαδή Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία– και η Ενωμένη Κύπρος.
Στο έγγραφο, υπό τον τίτλο «Οδηγός για τις διαπραγματεύσεις για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις στο Κραν Μοντάνα», επισυνάπτεται ο κατάλογος με τις ερωτήσεις και τους μηχανισμούς επίλυσής τους, όπως καταρτίστηκε από τους τεχνοκράτες στο Μον Πελεράν 3. Ξεκαθαρίζεται ότι σκοπός του εγγράφου είναι να δώσει το πλαίσιο που θα οδηγεί τις διαπραγματεύσεις στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις ώστε να διευκολύνει το αμοιβαία αποδεκτό αποτέλεσμα που πρέπει να προκύψει από τη Σύνοδο.
Σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο, που επικαλείται πηγή της ελληνοκυπριακής πλευράς, η χρησιμότητα του εγγράφου είναι –πέραν της καθοδόγησης των συζητήσεων– να λειτουργήσει ως μέτρηση της προόδου. Ωστόσο τα κόμματα που έχουν ενημερωθεί από τον Ανδρέα Μαυρογιάννη για το περιεχόμενο του εγγράφου, σημειώνουν πως ο κ. Άιντε μέσα από το κείμενό του επιχειρεί να καθοδηγήσει τη διαπραγμάτευση προς την κατεύθυνση που ο ίδιος θέλει. Σημειώνεται πως η δομή είναι τέτοια, ώστε ακολουθώντας τα διάφορα στάδια της διαπραγμάτευσης να κινηθούν προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Στα θετικά του κειμένου τα οποία σημειώνει η κυβερνητική πλευρά, είναι η αρχή πως η ασφάλεια της μιας κοινότητας δεν θα πρέπει να είναι σε βάρος της ασφάλειας της άλλης. Υπογραμμίζεται επίσης η σημαντικότητα των κεφαλαίων της ασφάλειας και των εγγυήσεων ως προς την προσπάθεια για επίτευξη συνολικής συμφωνίας, όπως επίσης και στο κατά πόσο το τελικό σχέδιο λύσης θα γίνει αποδεκτό από τον λαό στα δημοψηφίσματα. Τονίζεται επίσης ότι παρόλο που δεν είναι αντικείμενο των διαπραγματεύσεων, η λύση θα πρέπει να καλύπτεται από το ευρύτερο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και να λαμβάνει υπόψη την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτος μέλος της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών. Όπως επίσης ότι η λύση θα πρέπει να εδράζεται στις αρχές της ΕΕ.
Οι πυλώνες και τα ερωτηματικά
Γίνεται αναφορά και στην παράλληλη διαπραγμάτευση των κεφαλαίων, με μία εποικοδομητική ασάφεια. Αναφέρεται συγκεκριμένα πως, όπως αποφασίστηκε στη Διάσκεψη της Γενεύης, σύμφωνα και με τη διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου, η συζήτηση των εκκρεμούντων ζητημάτων στα υπόλοιπα κεφάλαια θα συνεχίσει παράλληλα από τις δύο πλευρές.
Βάση του εγγράφου είναι η προεργασία σε τεχνοκρατικό επίπεδο που έγινε στον Μοντ Πελεράν 3, η καταγραφή δηλαδή των ερωτημάτων που συγκροτούν το θέμα της Ασφάλειας. Ενώ όμως τα ερωτήματα παρατίθενται αυτούσια σε ειδικό παράρτημα, ο κ. Άιντε προχωρεί και σε διαπιστώσεις, στηριζόμενος σε εισηγήσεις και ερωτήματα που έθεσε το Λονδίνο.
Διαχωρίζει την ασφάλεια σε τέσσερις πυλώνες – Εσωτερική ασφάλεια, εξωτερική ασφάλεια, ασφάλεια εφαρμογής της λύσης και συνταγματική ασφάλεια.
Προχωρεί στη συνέχεια σε διαπίστωση, για την ανάγκη μίας νέας Συνθήκης Εφαρμογής της λύσης, η οποία όπως αναφέρεται θα αντικαταστήσει τις υφιστάμενες συνθήκες. Πρόκειται –σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες– για πρόταση του Λονδίνου, το οποίο προφανώς ανέλαβε στο Μοντ Πελεράν να βάλει από το παράθυρο τις εισηγήσεις του Νορβηγού διπλωμάτη. Φαίνεται πως είναι στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας που ο κ. Άιντε ανάλωσε δύο παραγράφους για τη συνθήκη εφαρμογής της λύσης την οποία θα υπογράψουν οι 3 εγγυήτριες δυνάμεις και η Ενωμένη Κύπρος και βεβαίως όχι η Κυπριακή Δημοκρατία. Στο εν λόγω κείμενο δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε αναφορά που έχει να κάνει με τη συνθήκη εγκαθίδρυσης της ΚΔ.
Σύμφωνο φιλίας
Στο κείμενο γίνεται αναφορά στο θέμα της αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων (των κατοχικών) που κινείται στη βάση της πρότασης του ΥΠΕΞ της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά. Μια πρόταση η οποία είναι στη βάση της συμφωνίας για την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από την ανατολική Γερμανία το 1991. Όμως περιλήφθηκε – όπως λένε οι πληροφορίες μας – και αναφορά για την Αυστρία μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο όπου τα συμμαχικά κατοχικά στρατεύματα είχαν αναχθεί σε ενδιαφερόμενα μέρη όμως χωρίς δικαίωμα εμπλοκής.
Οι παρατηρήσεις των πλευρών (βασικά ε/κ και τ/κ) θα δοθούν στον αξιωματούχο των Ηνωμένων Εθνών μέχρι την Παρασκευή προκειμένου ο ίδιος (όπως τουλάχιστον υποσχέθηκε) να τις καταγράψει στο τελικό έγγραφο μέχρι τη Δευτέρα πριν από την έναρξη της Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα.
Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, ο κ. Άιντε διαχωρίζει το έγγραφό του σε τέσσερις πυλώνες: Εσωτερική Ασφάλεια, Εξωτερική Ασφάλεια, Ασφάλεια Εφαρμογής της λύσης και Συνταγματική Ασφάλεια. Αυτό που φαίνεται να προκαλεί ανησυχία στη Λευκωσία –και το οποίο επισημάνθηκε χθες και από κόμματα στη διάρκεια των ενημερωτικών επαφών του διαπραγματευτή Ανδρέα Μαυρογιάννη– είναι η αναφορά σε Συνθήκη Εφαρμογής της λύσης. Σύμφωνα με πληροφορίες από διπλωματικούς και πολιτικούς κύκλους, πρόκειται για πρόταση του Λονδίνου η οποία προέκυψε μετά από συνεννόηση με τον Νορβηγό διπλωμάτη.
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, τη Συνθήκη Εφαρμογής της λύσης θα την υπογράψουν οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις –Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία– μαζί με την Ενωμένη Κύπρο. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η ε/κ πλευρά προτίθεται να καταθέσει επιφυλάξεις επί του συγκεκριμένου σημείου καθώς εξαφανίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο Μουσταφά Ακιντζί πάει στην Άγκυρα για να λάβει νεότερες εντολές στη βάση και του εγγράφου Άιντε. Των επαφών Ακιντζί στην τουρκική πρωτεύουσα θα προηγηθούν διαβουλεύσεις της τ/κ διαπραγματευτικής ομάδας υπό τον Οζντίλ Ναμί.
Επικίνδυνο το έγγραφο Άιντε εάν αληθεύουν τα δημοσιεύματα, αναφέρει το ΔΗΚΟ
“Είμαστε υποχρεωμένοι να σχολιάσουμε τα σημερινά δημοσιεύματα στο τύπο, που αναφέρονται με λεπτομέρεια στο έγγραφο Άιντε για την Ασφάλεια και τα οποία δημοσιεύματα, προφανώς προέρχονται από την ανεπίσημη ενημέρωση που έλαβαν δημοσιογράφοι από κυβερνητικές πηγές”, τονίζει το ΔΗΚΟ σε ανακοίνωσή του για το έγγραφο του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε.
“Είναι με ιδιαίτερη ανησυχία, που εντοπίζουμε στα δημοσιεύματα, ότι το έγγραφο Άιντα δεν περιέχει μόνο τις θέσεις των μερών στην Ασφάλεια, αλλά προχωρά σε διαπιστώσεις και συμπεράσματα”, αναφέρει ακόμα το Δημοκρατικό Κόμμα. Ακόμα, το ΔΗΚΟ προσθέτει:
“Προκύπτουν τεράστια ζητήματα αλλά και κίνδυνοι από συγκεκριμένες αναφορές στο έγγραφο Άιντε όπως:
• Το ότι έχει αποφασιστεί ότι αυτό που επιδιώκεται δεν είναι η κατάργηση αλλά η «αντικατάσταση» του υφιστάμενου συστήματος ασφάλειας.
• Αναφέρεται το έγγραφο σε Συνθήκη Εφαρμογής (Treaty of Implementation), υπονοώντας ότι μεθοδεύεται η αντικατάσταση της Συνθήκης Εγγυήσεων του 1960. Με αυτό τον τρόπο ο κ. Άιντε επαναφέρει την ιδέα της «Συνθήκης για τη Νέα Κατάσταση Πραγμάτων (Treaty for the New State of Affairs in Cyprus)» που υπήρχε στο Σχέδιο Ανάν και η οποία περιελάμβανε παρόμοιες ρυθμίσεις με αυτές που υπάρχουν στη «Συνθήκη Εφαρμογής (Treaty of Implementation)» την οποία σχολιάζει εγκωμιαστικά στο έγγραφο του.
• Προκύπτουν πολλά ζητήματα από το γεγονός ότι αυτή τη Συνθήκη δεν θα την υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και η «Ενωμένη Κύπρος». Υπενθυμίζεται πως με βάση τη νομική γνωμάτευση την οποία είχε εξασφαλίσει η πλευρά μας πριν από τη διάσκεψη της Γενεύης του περασμένου Ιανουαρίου, επισημαίνονται σοβαρότατοι κίνδυνοι σε ότι αφορά την συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας από ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
• Ο κ. Άιντε φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να εντάξει το Σύνταγμα στην πτυχή της Ασφάλειας, κάτι που ήταν πάγια αξίωση της τουρκικής πλευράς”. Είναι προφανές ότι ο κ. Άιντε χρησιμοποίησε τη διαδικασία και τις θέσεις των πλευρών και προφανώς των Άγγλων για την Ασφάλεια, για να καθοδηγήσει το έγγραφο σε συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Επιπρόσθετα, αν τα δημοσιεύματα ευσταθούν και όντως η Ελληνοκυπριακή πλευρά έχει διατυπώσει ενστάσεις, διερωτόμαστε πως μπορεί να θεωρείται «κοινό» και «συμφωνημένο» αυτό το έγγραφο; Δυστυχώς, για μια ακόμα φορά, η προχειρότητα και η έλλειψη προετοιμασίας χαρακτηρίζει τη δική μας πλευρά, καθώς ο κ. Αναστασιάδης άφησε εξ’ ολοκλήρου την πρωτοβουλία των κινήσεων στον κ. Άιντε και στους Βρετανούς, με αποτέλεσμα να προκύπτουν νέα τετελεσμένα, τόσο επί της διαδικασίας, όσο και επί της ουσίας.
Καλούμε τον κ. Αναστασιάδη, να συγκαλέσει αμέσως το Εθνικό Συμβούλιο:
• Για να συζητηθούν οι σοβαρότατοι κίνδυνοι, που προκύπτουν από το έγγραφο Άιντα. • Για να ενημερώσει το Εθνικό Συμβούλιο, κατά πόσο θα εγκριθεί αυτό το έγγραφο από την πλευρά μας.
• Για να συζητηθεί το κατά πόσο αυτό το έγγραφο πρέπει να καθοδηγήσει τη διαπραγμάτευση στο κεφάλαιο της Ασφάλειας”. “Οι στιγμές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες, γι’ αυτό απαιτείται συνδιαβούλευση”, καταλήγει το Δημοκρατικό Κόμμα.
«Πολύ αρνητικά στοιχεία» στο έγγραφο Άιντε εντοπίζει η ΕΔΕΚ, δήλωσε ο Μαρίνος Σιζόπουλος
Η ΕΔΕΚ εντοπίζει «πολύ αρνητικά στοιχεία» στο έγγραφο που ετοιμάστηκε από τον ειδικό σύμβουλο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Μπαρθ Άιντε, δήλωσε ο πρόεδρός της, Μαρίνος Σιζόπουλος, μετά από συνάντηση με τον διαπραγματευτή της ελληνοκυπριακής πλευράς, Ανδρέα Μαυρογιάννη, ο οποίος τον ενημέρωσε σχετικά με το περιεχόμενο του εγγράφου που θα αποτελέσει τη βάση συζήτησης στη νέα διάσκεψη της Ελβετίας στις 28 Ιουνίου.
Αναλύοντας τα «πολύ αρνητικά στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνονται στο έγγραφο», ο Μαρίνος Σιζόπουλος είπε ότι «το έγγραφο ονομάζεται κοινό, αλλά κοινό δεν είναι, διότι κοινό έγγραφο σημαίνει ότι θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί από όλα τα μέρη, τα οποία λαμβάνουν μέρος σε αυτή τη διαδικασία». Ωστόσο, συνέχισε, «το συγκεκριμένο έγγραφο έχει ετοιμαστεί από τον κ. Έιντε και αναμένονται, όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, οι απόψεις και της δικής μας πλευράς». Ακόμα, πρόσθεσε ότι «το ζητούμενο είναι εάν στο χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι τις 28 του μήνα η δική μας πλευρά είναι σε θέση ακριβώς να διαμορφώσει το συγκεκριμένο έγγραφο με εισηγήσεις ώστε ακριβώς να βελτιωθεί το πλαίσιο των συζητήσεων»
