Η στρατιωτική σύγκρουση είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από ότι (θα θέλαμε να) πιστεύουμε
Τα μυστικά των τελευταίων ωρών πριν την κατάρρευση των συνομιλιών για το Κυπριακό
Γράφει η Εύα ΚουλουριώτηΠολιτική Αναλύτρια, Αρθρογράφος
Ολοκληρώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Ελβετία, οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Όπως είχα προβλέψει σε προηγούμενο άρθρο μου της 1ης Ιουλίου 2017, αυτές οι συνομιλίες δεν θα έφερναν κάποια θετική εξέλιξη στην κρίση, ωστόσο, η πραγματικότητα απεδείχθη πολύ χειρότερη. Δυτικές πηγές με διαβεβαίωσαν ότι οι συζητήσεις μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής πλευράς κατέληξαν σε λεκτικούς διαπληκτισμούς που παραλίγο να οδηγήσουν σε χειροδικία μεταξύ των παρόντων. Έτσι, η διαπραγμάτευση επανήλθε στο σημείο μηδέν, χειρότερα από ό,τι βρισκόταν ένα μήνα πριν.
Η τουρκική πλευρά, ενώ είχε συμφωνήσει να αποσύρει 16.000 στρατιώτες της από το βόρειο τμήμα του νησιού εφόσον οι διαπραγματεύσεις έφθαναν σε λύση, υπαναχώρησε και επιβεβαίωσε ότι οι τουρκικές δυνάμεις δεν θα εγκαταλείψουν το νησί με οποιοδήποτε κόστος και ότι η παρουσία τους εκεί είναι θέμα εθνικής ασφάλειας για την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους πολίτες. Η ένταση αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, αφού η ελληνική πλευρά προέβαλε ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί λύση στην κυπριακή κρίση όσο διαρκεί η παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και ότι η Τουρκία θα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της πριν καταλήξουν σε τελική λύση που θα βάζει τέλος στη διοικητική διαίρεσή του.
Με αυτή την κλιμάκωση της κυπριακής κρίσης, ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα για τους λόγους της αλλαγής κλίματος στην πορεία των διαπραγματεύσεων. Η ίδια πηγή μου επιβεβαίωσε ότι η τουρκική πλευρά χρησιμοποιεί την κρίση για να κερδίσει περισσότερο χρόνο. Επίσης, ότι το συμβάν των βολών της Ελληνικής Ακτοφυλακής στο τουρκικό φορτηγό πλοίο την ίδια στιγμή που διεξάγονταν οι συνομιλίες, παρά το γεγονός ότι o επίσημος λόγος ήταν η άρνηση του πλοίου να υποστεί έλεγχο λόγω πληροφοριών για μεταφορά ναρκωτικών, αντιμετωπίστηκε από την Τουρκία ως απειλή εκ μέρους της ελληνικής πλευράς και των διεθνών υποστηρικτών της που δεν επιθυμούν να φθάσουμε σε λύση του Κυπριακού. Αυτή η ένταση ήταν ένας σημαντικός λόγος για την αποτυχία των συνομιλιών.
Είναι καταφανές ότι, το διεθνές περιβάλλον εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα περίπλοκο και καθόλου ευνοϊκό για την επίλυση πολλών διεθνών κρίσεων, ανάμεσά τους και το Κυπριακό. Η Τουρκία, η οποία επωφελείται από τις διαφορές μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης, καθώς και μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής, βρίσκει διέξοδο για να αποφύγει κάθε πιθανή λύση στο κυπριακό ζήτημα. Τούρκοι δημοσιογράφοι που πρόσκεινται στην τουρκική κυβέρνηση, πιέζουν, μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων, για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος στο βόρειο τμήμα του νησιού για την προσάρτησή στο τουρκικό έδαφος, υποστηρίζοντας ότι έτσι η Τουρκία θα αυξήσει τη συμμετοχή της στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, το βόρειο τμήμα της Κύπρου θα συμβάλει στα τουριστικά έσοδα και η τουρκική διοίκηση με επικεφαλής τον Ερντογάν και το κόμμα του θα εμφανιστούν ως ήρωες που αποκαθιστούν τη δόξα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέσω της γεωγραφικής επέκτασης, προσεταιριζόμενοι έτσι και τα τουρκικά εθνικιστικά κόμματα.
Από ελληνική πηγή, προσκείμενη στους συμμετέχοντες στις διαπραγματεύσεις, διέρρευσε ότι υπήρξαν συναντήσεις ανώτερων Ευρωπαίων αξιωματούχων με Έλληνες, πριν την έναρξη του τελευταίου γύρου συνομιλιών για το Κυπριακό, όπου συζητήθηκαν οι επιλογές που υπάρχουν. Οι Ευρωπαίοι έπεισαν τους Έλληνες αξιωματούχους ότι το διεθνές κλίμα δείχνει ότι δεν είναι εφικτή μια λύση υπό τη σημερινή τουρκική διοίκηση. Υπογράμμισαν, επίσης, ότι η απόσυρση των γερμανικών δυνάμεων από τη βάση του Ινσιρλίκ υποδεικνύει ότι θα υπάρξει κλιμάκωση στο εσωτερικό της Τουρκίας. Αυτά συνδέονται άμεσα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν πρόσφατα σχετικά με την αύξηση της στήριξης που παρέχεται από δυτικές χώρες, συμπληρωματικά προς τις ΗΠΑ, προς τις κουρδικές πολιτοφυλακές της Συρίας, αν και συνδέονται άμεσα με την οργάνωση του ΡΚΚ. Επομένως, είναι σαφής η πρόθεση των χωρών αυτών να χρησιμοποιήσουν τις κουρδικές πολιτοφυλακές εναντίον της τουρκικής κυβέρνησης.
Από την άλλη πλευρά, η κατάσταση στο εσωτερικό της τουρκικής στρατιωτικής δομής, μετά το πρόσφατο αποτυχημένο πραξικόπημα, εξακολουθεί να μην εμπνέει εμπιστοσύνη στη σημερινή τουρκική διοίκηση. Όλες αυτές οι πληροφορίες γνωστοποιήθηκαν στους Έλληνες αξιωματούχους ώστε να τεκμηριωθεί το σκεπτικό ότι δεν είναι απαραίτητο για την Ελλάδα να επιτευχθεί λύση του Κυπριακού υπό την διακυβέρνηση Ερντογάν προς το παρόν. Ας περιμένουμε, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν.
Εν μέσω όλης αυτής της έντασης και του αυξανόμενου αριθμού των εξωτερικών παραγόντων που επηρεάζουν το Κυπριακό, το σκηνικό θα περιπλακεί ακόμα περισσότερο ανάμεσα στα στρατεύματα των δύο πλευρών στο νησί. Η στρατιωτική σύγκρουση είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα, παρά το ότι δεν αποτελεί επιλογή δυνάμει της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ. Όμως, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν γρήγορα και ξαφνικά.
