Όσο ο Σουλτάνος δυναμώνει στο εσωτερικό της Τουρκίας τόσο απομονώνεται διεθνώς
Το πραξικόπημα που επηρεάζει ένα χρόνο μετά την αποτυχία του
Το κακό με τις επετείους είναι ο εξαναγκασμός στην ανάλυση και στην ανίχνευση των γεγονότων ή ηπροσπάθεια απόκρυψης στοιχείων και γεγονότων που θα οδηγούσαν σε απομυθοποίηση του περιστατικού που αναλύουμε.
Σε αυτό το δίλημμα βρίσκεται κάποιος που θέλει να ιχνηλατήσει τις αλλαγές και τις διαδικασίες που έχει ενεργοποιήσει στην Τουρκία το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου του ’16. Πραξικόπημα που δημιούργησε περισσότερες σκιές και ερωτήματα από αυτά που προσπάθησε θεωρητικά να επιλύσει.
Αξίζει να δούμε ορισμένα στοιχεία που θα μας διαφωτίσουν έστω και λίγο περισσότερο για την σημαντικότητα αυτού του γεγονότος. Σημαντικότητα που ίσως δεν έχουμε αντιληφθεί στην ολότητα της ακόμη και μετά από χρόνο.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η απόπειρα πραξικοπήματος έχει καταγραφεί ως το πρώτο αποτυχημένο πραξικόπημα των Τουρκικών Ενόπλων δυνάμεων εδώ και 94 χρόνια. Πέρα από τον αυτονόητο αρνητικό συμβολισμό στο κύρος και την εικόνα των Ενόπλων Δυνάμεων της γειτονικής μας χώρας η αποτυχία αυτή έδωσε την αφορμή στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν για να προχωρήσει στο βαθύτερο και αγριότερο ξεκαθάρισμά στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεωνπου επηρέασε και επηρεάζει όλες τις βαθμίδες ιεραρχίας και τα σώματα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το ξεκαθάρισμα όμως αυτός έχει και ως αποτέλεσμα τη μείωση της αποτελεσματικότητας κορμών των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων, σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές. Μείωση αποτελεσματικότητας που έρχεται σε μια περίοδο που η γειτονική μας χώρα έχει ανοιχτά πολλά στρατιωτικά μέτωπα από την κουρδική εξέγερση μέχρι τη συμμετοχή των Τούρκων στον Συριακό Εμφύλιο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι μολονότι το κεντρικό αφήγημα του Ερντογάν έχει ως βασικό στοιχείο τη στοχοποίηση του ιμάμη Γκιουλέν ως βασικό ενορχηστρωτή του αποτυχημένου πραξικοπήματος, το πραξικόπημα χρησιμοποιήθηκε, και σε ένα βαθμό χρησιμοποιείται από τον Ερντογάν και τους στενούς του συνεργάτες, ακόμη και στις μέρες μας ως χρυσή ευκαιρία για την πολιτική, και ίσως σε δεύτερο στάδιο νομική εξουδετέρωση των Κεμαλιστών και συγκεκριμένα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν του επέτρεψε την άμεση αλλαγή του πολιτειακού συστήματος της γειτονικής μας χώρας και την εξουδετέρωση των πολιτικών του αντιπάλων, είναι σίγουρο ότι στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα προσπαθήσει να το πράξει. Το αν θα το πετύχει εξαρτάται αφενός από τις αντοχές της αντιπολίτευσης, αφετέρου από τις αντιδράσεις από το εξωτερικό, αν και εφόσον υπάρξουν.
Η σημαντικότερη, και ίσως και τραγικότερη, απόρροια του αποτυχημένου πραξικοπήματος είναι το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο Τούρκος Πρόεδρος στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της γειτονικής μας χώρας. Πογκρόμ που έχει οδηγήσει εκτός από συλλήψεις δημοσιογράφων, εφημερίδες να οδηγούνται σε οικονομική εξόντωση και το περιβάλλον του Τουρκικού Τύπου να έχει μετατραπεί σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον λατρείας για το πρόσωπο του Ταγίπ Ερντογάν και της στενής του ηγετικής του ομάδας. Ένα από τα άλλα «θύματα» του πραξικοπήματος του Ιουλίου του ’16 είναι η δικαιοσύνη, όπου ο Τούρκος Πρόεδρος έχει αντικαταστήσει τα βασικά της στελέχη με ανθρώπους της στενής του επιρροής με προφανή στόχο πέρα από την εξασφάλιση της δίωξης των αντιφρονούντων και των συμμετεχόντων στο πραξικόπημα και στην προστασία που μπορεί αυτή να του παρέχει σε περίπτωση που η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου κάποια στιγμή στο μέλλον.
Όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία δείχνουν ένα Τούρκο Πρόεδρο σε εκρήξεις ισχύς και αυταρχισμού. Ένας ίσως λιγότερο παρατηρητικός αναλυτής θα εξήγαγε το συμπέρασμα ότι ο Ερντογάν είναι ο απόλυτος κυρίαρχος στην Τουρκία. Και ίσως είναι. Αλλά είναι σε αυτή τη χρονική περίοδο και έχοντας απέναντι του μια διεθνή πολιτική σκηνή που μόνο ως φιλική δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί. Ως εκ τούτου, ίσως δεν έχουμε δει όλες τις επιπτώσεις του αποτυχημένου πραξικοπήματος, ακόμη.
