Το σχέδιο Φαζ ανοίγει το δρόμο για ανοικτή θρησκευτική προπαγάνδα με τη βιτρίνα τη διαθρησκευτικής συνεργασίας. Οι επικριτές στην Ελλάδα εκφράζουν τον φόβο ότι σχετίζεται με το νέο μάθημα των Θρησκευτικών.
Η πρωτοβουλία
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, μαζί με θρησκευτικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο, ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή την έναρξη μιας νέας πρωτοβουλίας, του Σχεδίου Δράσης Φαζ, για τον περιορισμό της θρησκευτικής βίας και των φρικαλεοτήτων που πηγάζουν από αυτή.
Η έναρξη του σχεδίου δράσης Φαζ, που συντάχθηκε για πρώτη φορά στο Μαρόκο τον Απρίλιο του 2015, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας δύο ετών, κατά την οποία ο Γ.Γ μαζί με τους θρησκευτικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο, επιδίωξαν να βρούν τρόπους ενίσχυσης του διαθρησκευτικού διαλόγου, την ανάπτυξη εναλλακτικών μηνυμάτων και την υιοθέτηση εκπαιδευτικών εργαλείων, με τελικό σκοπό την αντιμετώπιση του κυρήγματος μίσους και τη συνακόλουθη βία.
Το σχέδιο βασίζεται στον ρόλο των θρησκευτικών ηγετών στην πρόληψη της βίας και στην ανάληψη έγκαιρης δράσης απέναντι σε συγκρούσεις που μπορεί αν δεν αντιμετωπιστούν να οδηγήσουν σε γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου.
“Η φωνή, η εξουσία και το παράδειγμα των θρησκευτικών ηγετών είναι κρίσιμες”, δήλωσε ο Guterres.
Η Διαδικασία Φαζ και το Σχέδιο Δράσης
Το αποτέλεσμα της διαδικασίας Φαζ είναι ένα ενοποιημένο σχέδιο δράσης που απευθύνεται στους θρησκευτικούς ηγέτες και στοχεύει τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της προτροπής στη βία καθώς και στα εγλήματα που θα μπορούσε να οδηγήσει.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει τρεις δέσμες μέτρων. Το πρώτο εστιάζει στην πρόληψη, συνιστώντας συγκεκριμένες ενέργειες για την πρόληψη και την καταπολέμηση της υποκίνησης στη βία. Στοχεύει στην πρόληψη του βίαιου εξτρεμισμού αλλά ταυτόχρονα στην πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας εναντίον της γεννετήσιας ελευθερίας. Το δεύτερο εστιάζει στην ενίσχυση της ανοχής της κοινωνίας με την ενίσχυση της εκπαίδευσης και της αποδοχής. Προβλέπει την ενίσχυση της συνεργασίας με παραδοσιακά και νέα μέσα ενημέρωσης και την δέσμευση των περιφερειακών και διεθνών εταίρων στην προώθηση του διαθρησκειακού διαλόγου. Ο τρίτος περιλαμβάνει συστάσεις για τρόπους δημιουργίας ειρηνικών, χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιων κοινωνιών μέσω του σεβασμού, της προστασίας και της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημιουργίας δικτύων θρησκευτικών ηγετών.
Σημαντικό στοιχείο για το σύνολο του σχεδίου δράσης είναι ο σεβασμός και η προώθηση των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ειδικότερα το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης, στην ελευθερία θρησκείας και πεποιθήσεων και στο δικαίωμα ειρηνικής συσχέτισης.
Η θέση των υποστηρικτών
Το Σχέδιο Δράσης αναπτύχθηκε σαν μια απάντηση στην ανησυχητική άνοδο που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια στα κυρήγματα θρησκευτικού μίσους και την υποκίνηση βίας κατά ατόμων ή κοινοτήτων, με βάση την ταυτότητά τους. Σύφωνα με τους υποστηρικτές, η παρότρυνση στη βία, στον δημόσιο λόγο και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, είναι ένα προειδοποίητικό σημάδι που λειτουργεί ως ο προπομπός για τα εγκλήματα με θρησκευτικό μανδύα. Το Σχέδιο Δράσης είναι το πρώτο έγγραφο που επικεντρώνεται στον ρόλο των θρησκευτικών ηγετών και φορέων στην πρόληψη της προτροπής στη βία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκλήματα, συχνά ακραία.
Η εφαρμογή του σχεδίου δράσης, υποστηρίζουν πως θα συμβάλει στην πρόληψη των εγκλημάτων αυτών, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από θρησκευτικές εντάσεις και βιαιοπραγίες, και θα ενισχύσει τον σεβασμό, την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, στην Θρησκεία ή τις πεποιθήσεων.
Τι υποστηρίζουν οι επικριτές
Δεν λείπουν οι φωνές που εκφράζουν φόβους για τα αποτελέσματα του Σχεδίου Δράσης Φαζ. Η υιοθέτηση από την εθνικές εκκλησίες μιας παγκόσμιας “γραμμής” για την Θρησκεία σηματοδοτεί αναμφίβολα μια απεμπόλιση της δύναμης τους. Εξάλλου, ειδικά για την ελληνική περίπτωση, εκφράζεται η αγωνία ότι η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία θα αναγκαστεί να αποδεχτεί, αλλαγές τόσο στο τρόπο δράσης όσο και στην διδασκαλία της. Κντρικό ρόλο σε αυτό, σύμφωνα με τις αντίθετες φωνές θα παίξει η “αναγκαστική” αποδοχή ενός νέου μαθήματος θρησκευτικών, με ενισχυμένο θρηκσειολογικό περιεχομένο.
Διαβάστε το άρθρο του Μανώλη Κείου από το ekklisiaonline
Η φωνή και η εξουσία της θρησκείας είναι καθοριστικής σημασίας για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού, ανέφερε μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες σε συνέδριο με θέμα:
“The responsibility of Religious Leaders in Peacebuilding in the Middle East” / «Η ευθύνη των θρησκευτικών αρχηγών εις την οικοδομήν της ειρήνης εις την Μέσην Ανατολήν», που διοργανώθηκε στη Νέα Υόρκη στα Κεντρικά Γραφεία των Ηνωμένων Εθνών παρουσία και του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου ως εκπροσώπου της Ορθοδοξίας.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών António Guterres μιλώντας κατά την έναρξη του συνεδρίου έκανε εκτενή αναφορά περί του σχεδίου δράσης για τους θρησκευτικούς ηγέτες σχετικά με την πρόληψη της υποκίνησης σε βία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκλήματα μίσους.
Η αλήθεια είναι πως οι υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών απέφευγαν εδώ και πολύ καιρό να μνημονεύσουν τον κόσμο της θρησκείας παρά μόνο όταν συνεργάζονταν σε θέματα όπως η βοήθεια για τους πρόσφυγες, αλλά ο Guterres, ένας πιστός Ρωμαιοκαθολικός , απευθύνθηκε στην κοινότητα των θρησκειών στο συνέδριο στη Νέα Υόρκη μιλώντας για το πώς μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού εκ μέρους ομάδων που υποστηρίζουν ότι η θρησκεία είναι το κίνητρο τους.
«Πιστεύω ακράδαντα στη δύναμη των ηγετών της πίστης να διαμορφώσουν τον κόσμο μας για πάντα», είπε παρουσιάζοντας την πρωτοβουλία γνωστή ως σχέδιο Φέζ.
«Το Σχέδιο Δράσης Φέζ είναι προϊόν διετούς διαβουλεύσεων με επικεφαλής τον Ειδικό Σύμβουλο για την Πρόληψη της Γενοκτονίας. Συμμετείχαν θρησκευτικοί ηγέτες που εκπροσωπούν διαφορετικές θρησκείες σε όλο τον κόσμο, καθώς και οργανώσεις πίστης και πολλοί άλλοι», δήλωσε ο Guterres .
Ιδιαίτερη αναφορά και ευχαριστίες εκ μέρους του και για το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών.
«Σε ολόκληρο τον κόσμο, βλέπουμε πως η θρησκεία είναι στριμωγμένη και χειραγωγείται κυνικά», τόνισε, ξεκινώντας το σχέδιο δράσης για την πρόληψη εγκλημάτων μίσουςς, τα οποία περιλαμβάνουν γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου.
«Ο λόγος του μίσους σπέρνει τους σπόρους της υποψίας, της δυσπιστίας και της μισαλλοδοξίας και με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια να πείσει τους ανθρώπους ότι η βία είναι λογική, δικαιολογημένη, ακόμη και αναγκαία»τόνισε.
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ
Το Σχέδιο Δράσης, στο οποίο αναφέρθηκε ο Γ.Γ. Του ΟΗΕ αναπτύχθηκε σε δύο χρόνια εντατικών διαβουλεύσεων σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο.
Συνολικά 232 θρησκευτικοί ηγέτες και εκπρόσωποι από 77 χώρες συμμετείχαν στις διαβουλεύσεις. Οι εργασίες περιελάμβαναν βουδιστές, χριστιανούς, Ινδουιστές, Εβραίους, Μουσουλμάνους και Σιχ από διαφορετικές ομάδες και με διαφορετικές ονομασίες, καθώς και εκπροσώπους διαφόρων θρησκευτικών μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Μπαχάι, Candom, Kakai, Yazidi και άλλους.
Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο δράσης που έχει σχεδιαστεί ειδικά για να επιτρέπει στους θρησκευτικούς ηγέτες να αποτρέπουν την υποκίνηση της βίας και τουλάχιστον το 30% των συμμετεχόντων σε όλες τις συναντήσεις ήταν γυναίκες.
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ δήλωσε ότι το Σχέδιο καθορίζει τρόπους με τους οποίους οι θρησκευτικοί ηγέτες μπορούν να αποτρέψουν την υποκίνηση στη βία και να συμβάλουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα.
«Αυτές οι αρχές μας καλούν να δείξουμε σεβασμό για όλους τους ανθρώπους, ακόμη και εκείνους με τους οποίους θα μπορούσαμε να διαφωνήσουμε βαθιά ή οι πολιτισμοί τους να μας φαίνονται ξένοι», δήλωσε, ζητώντας την ευρύτερη δυνατή διάδοση και εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης.
«Ας συνεργαστούμε για την πρόληψη και τον τερματισμό των εγκλημάτων μίσους και όλων των προσβολών στα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια», δήλωσε.
Το σχέδιο είναι γνωστό ως το Σχέδιο Δράσης της Φέζ από την ομώνυμη πόλη του Μαρόκου, όπου συντάχθηκε το 2015, και ζητάει την παρακολούθηση της υποκίνησης και την ανάπτυξη εναλλακτικών μηνυμάτων καθώς και τη συμμετοχή στον διάλογο.
Περιλαμβάνει προσπάθειες για την ανάπτυξη και την αναθεώρηση της εκπαίδευσης ώστε να συμπεριληφθεί η καλύτερη ενσωμάτωση της εκτίμησης όλων των πολιτισμών, (κάτι σαν κι αυτό που επιβάλλεται στη χώρα μας με το μάθημα των Θρησκευτικών), η συμμετοχή και η ενίσχυση του διαθρησκευτικού διαλόγου και άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων.
Secretary-General’s remarks on the Launch of the Fez Plan of Action [as delivered]
UN-hopes-US-will-support-implementation-of-?Fez-Plan-of-Action?
United Nations SG, faith leaders launch Fez Plan of Action on religious violence
RELIGIOUS LEADERS PLAN ACTION TO PREVENT ATROCITY CRIMES
The Role of Religious Leaders in Preventing Incitement that could lead to Atrocity Crimes: Fez, Morocco, 24 April 2015
Voice and authority of religion is key in fight against extremism, says UN chief
UN chief launches plan for religious leaders to prevent incitement to violence
Προπαγάνδα για την διαθρησκειακή συνεργασία με την βούλα του ΟΗΕ
