Η υπόθεση του δημοσιογράφου των New York Times που κινδυνεύει να βρεθεί στη φυλακή
Ήταν ακόμη μια άπο τις συχνές, μα περιέργως ικανοποιητικές στιγμές όπου εκτίθεται πλήρως η Διοικητική εξουσία της κυβέρνησης των Η.Π.Α για τις διπρόσωπες κινήσεις της.
Την Πέμπτη, στην τηλεοπτική εκπομπή “Martha’s Vineyard”, ο πρόεδρος Obama δήλωσε: «Η Αστυνομία δεν πρέπει να εκφοβίζει ή να συλλαμβάνει δημοσιογράφους που προσπαθούν απλώς να κάνουν τη δουλειά τους». Αναφερόταν στην σύλληψη των δύο δημοσιογράφων στο Μιζούρι το βράδυ της Τετάρτης απο την «παραστρατιωτική οργάνωση» που λέγετε Ferguson Police Department.
Σχεδόν την ίδια στιγμή με τη δήλωση του Obama, ο «ετοιμοπόλεμος» δημοσιογράφος των New York Times James Risen, και αρκετές διακεκριμένες ομάδες υπέρ της ελευθερίας του Τύπου, κάνανε έκκληση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης να δώσει τέλος στην πολύχρονη προσπάθεια του να «πείσει» τον Risen να αποκαλύψει τις κρυφές πηγές του υπό την απειλή φυλάκισης.
Μιλώντας στην Εθνική Λέσχη Τύπου στην Ουάσινγκτον, o Risen παρακάλεσε τη κυβέρνηση Obama να εγκαταλείψει την υπόθεση εναντίον του – υποθέτοντας οτι έχει έστω και ελάχιστο σεβασμό για την 1η Τροποποίηση του Συντάγματος.
«Το Υποργείο Δικαιοσύνης και η πολιτική Obama είναι αυτοί που κάναν το ζήτημα μια ριζική μάχη για την ελευθερία του Τύπου με την έφεση τους στο Fourth Circuit», είπε ο Risen. «Χαίρομαι που συνεχίζω τη μάχη, όμως δεν ήμουν εγώ αυτος που την ξεκίνησε».
Το 2008, όπως και το 2010, ομοσπονδιακό σώμα ενόρκων κλήτευσε τον Risen, ο οποίος φέρεται να συμπεριέλαβε απόρρητες πληροφορίες -που είχε λάβει απο τον πρώην αξιωματικό της CIA, Jack Sterling- σε κεφάλαιο του βιβλίου του, State of War, που τυπώθηκε το 2006.
Ο Risen αρνήθηκε να μαρτυρήσει, επικαλούμενος του δικαιώματός του να προστατέψει τις πηγές του, επίσης γνωστό και ως «προνόμοιο του δημοσιογράφου». Ένα κατώτερο δικαστήριο αρχικά έκρινε υπέρ του Risen, όμως το Υπουργείο Δικαιοσύνης κέρδισε την έφεση. Το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε να ακούσει την υπόθεση του Risen τον Ιούνιο, και θα προφυλακιστεί ή θα υποστεί βαριές ποινές για περιφρόνιση του δικαστηρίου εάν συνεχίσει να αντιστέκεται στην κλήτευση.
Πλέον η κυβέρνηση Obama αντιμετωπίζει ενα δίλημμα – θα συνεχίσει να κινείται νομικά κατά τις μη εξουσιοδοτημένες διαρροές πληροφοριών, ταυτόχρονα χάνοντας τον σεβασμό του Τύπου, ή θα σεβαστεί τις προφορικές δεσμεύσεις των πολιτικών της στο θεμα της ελευθερίας του Τύπου, αποξενώνοντας τους νευριασμένους άντρες που διοικούν την κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών;
Από την ώρα που ο Obama ανέλαβε την κυβέρνηση, ο Λευκός Οίκος έχει καταγγείλει για κατασκοπεία (Espionage Act) οκτώ ανθρώπους — περισσότερους από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις των Η.Π.Α μαζί. Αναγκάζοντας όμως διακεκριμένο δημοσιογράφο να εκτίσει ποινή φυλάκισης είναι κίνηση άλλου επιπέδου.
«Δεν νομίζω οι Η.Π.Α να θέλουν να μοιάσουν στη Κούβα και να γίνουν μία από τις δύο χώρες στο δυτικό ημισφαίριο με φυλακισμένο δημοσιογράφο». Δήλωσε σε συνέντευξη τύπου η Courtney Radsch, Διευθύντρια Υποστήριξης της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων.
Την τελευταία εβδομάδα, είκοσι βραβευμένοι με Πούλιτζερ δημοσιογράφοι, με δηλώσεις τους, υποστήριξαν τον Risen, επισημαίνοντας πως ο ίδιος προσπαθούσε μονάχα να κάνει τη δουλειά του.
«Καθώς οι πρόεδροι George W. Bush και Barack Obama κατα τις θητείες τους ταξινόμησαν και ταξινομούν αντίστοιχα τις περισσότερες πράξεις της κυβέρνησης ως Κρατικά Απόρρητα τα τελευταία 14 χρόνια, αρνούμενοι να δώσουν στον λαό κρίσιμες πληροφορίες για να μπορεί να κρίνει την κατάσταση της δημοκρατίας του, το βάρος έχει πέσει στις πλάτες των δημοσιογράφων -όπως είναι ο Risen- να κρατήσουν τους Αμερικάνους πολίτες». Είπε η δημοσιογράφος της εφημερίδας Washington Post Dana Priest σε δήλωση της. «Η συνέχεια αυτής της υπόθεσης θα μας επηρεάσει όλους αρνητικά».
Το πρωί της Πέμπτης, υποστηρικτές του Risen παρέδωσαν γραπτό αίτημα με πάνω από 100.000 υπογραφές στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
«Η προσπάθεια σας να “πείσετε” τον Risen να αποκαλύψει τις πηγές του είναι μια επίθεση κατά της ελευθερίας του Τύπου», γράφει το αίτημα. «Χωρίς την εμπιστευτικότητα, η δημοσιογραφία θα περιοριζόταν σε επίσημες ιστορίες, κάτι το οποίο είναι αντίθετο με την 1η Τροποποίηση του Συντάγματος. Σας καλούμε απερίφραστα να σταματήσετε κάθε νομική κίνηση ενάντια του κ. Risen και να διαφυλάξετε την ελευθερία των δημοσιογράφων να διατηρούν την εμπιστευτικότητα των πηγών τους».
Όποια και να είναι η επιλογή της κυβέρνησης Obama για τον χειρισμό του ζητήματος, το σίγουρο είναι ότι θα αφήσει μόνιμο σημάδι στην κληρονομιά της. Επίσης, θα έχει επίδραση πάνω σε ένα κρατικό νομοσχέδιο «ασπίδα» το οποίο αυτόν τον καιρό εξετάζεται από τη γερουσία.
Το νομοσχέδιο «αναστήθηκε» πέρυσι μετά την αποκάλυψη ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης είχε κλητεύσει τα τηλεφωνικά αρχεία του Associated Press σε μια προσπάθεια του να βρει εκείνους που διαρρέουν πληροφορίες. Έχει περάσει από την Δικαστική Επιτροπή της Γερουσίας άλλα ακόμα δεν έχει μπει στο στάδιο συζήτησης.
Αντιμέτωπο με βαριές επιπτώσεις από τον Τύπο μετά το σκάνδαλο με την AP, ο Λευκός Οίκος υποστήριξε δημοσίως το νέο νομοσχέδιο «ασπίδα», την ίδια στιγμή που το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωράει με την υπόθεση εναντίον του Risen.
Υποστηρικτές του νομοσχεδίου ευελπιστούν πως εάν ο Risen κρατηθεί για περιφρόνηση του δικαστηρίου, θα δοθεί η απαραίτητη ώθηση στο νομοσχέδιο της γερουσίας για να περαστεί εγκαίρως στον ελάχιστο χρόνο που έχει μείνει μέχρι την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας.
Παρότι 48 πολιτείες έχουν ήδη θεσπίσει κάποια παραλλαγή του νομοσχεδίου «ασπίδα», ώστε να προστατεύεται η εμπιστευτικότητα των πηγών των δημοσιογράφων στα δικαστήρια, δεν υπάρχει κάποιο παρόμοιο κρατικό παραστατικό.
«Ο πρώτος μου γιός, ο Tom, είναι δημοσιογράφος και θέλω να βεβαιωθώ οτι οι ίδιες προστασίες που είχα εγώ θα υπάρχουν και για τους δημοσιογράφους του μέλλοντος». Δήλωσε ο Risen.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν απάντησε στα τηλεφωνήματα και τα email του VICE που ζητούσαν κάποιο σχόλιο. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του υπουργείου, Brian Fallon, έδειξε μέσω tweet την συμπαράσταση του για τους δυο δημοσιογράφους που συνελήφθησαν την Τετάρτη, τον Ryan Reilly του Huffington Post και τον Wesley Lowery του Washington Post.
«Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης είμαστε τυχεροί που έχουμε έναν τολμηρό δημοσιογράφο όπως είναι ο Ryan J. Reily στο δυναμικό μας», πόσταρε ο Fallon. «Αυτό το ξέραμε και πριν τα σημερινά γεγονότα. Χαίρομαι που αυτός και ο Wesley Lowery είναι εντάξει».
«Πως διακρίνετε τους “τολμηρούς” δημοσιογράφους από εκείνους που η κυβέρνηση απειλεί με φυλάκιση;» ήταν το tweet-απάντηση που εξαπέλυσε ο δημοσιογράφος του CNN, Jake Tapper.
Ο Fallon δεν ανταποκρίθηκε.
