Του John Springfold, Christian Odendahl, Sam Lowe, Center for European reform
Πριν από έναν περίπου μήνα, ο δημοσιογράφος του Economist, Duncan Robinson, ρώτησε τους χρήστες του twitter την άποψή τους για τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Πολλοί απάντησαν: “η άνοδος του φασισμού”, “το Brexit”, “η ρωσική επιθετικότητα”. Αλλά υπάρχουν ευρύτερες, δομικές αλλαγές σε εξέλιξη. Το Νοέμβριο, το ετήσιο οικονομικό συνέδριο του CER εστίασε στις επιλογές μας για τα πέντε μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: μια γηρασμένη κοινωνία, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, το αδιέξοδο στη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, η κλιματική αλλαγή και η περιφερειακή ανισότητα. Η άποψη μας είναι ότι μια παραπαίουσα ευρωπαϊκή οικονομία και η περιφερειακή απόκλιση, είναι οι μεγάλοι λόγοι για τα πολιτικά προβλήματα της ηπείρου, και στη νέα δεκαετία, η ανταγωνιστικότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η κλιματική αλλαγή και η γήρανση, θα υποχρεώσουν τις κυβερνήσεις να κάνουν επιλογές που θα καταλήξουν σε νικητές και ηττημένους.
Στο συνέδριο, υπήρξαν κοινά θέματα στον διάλογο για αυτά τα προφανώς διαφορετικά θέματα: πώς οι δημόσιες επενδύσεις, ιδιαίτερα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, θα μπορούσαν να ισορροπήσουν τις ανάγκες μιας γηρασμένης κοινωνίας με τις ανάγκες των νέων ανθρώπων και των μελλοντικών γενιών. Πώς θα περιοριστεί η ζημιά από τον λαϊκισμό στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Και εάν η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσουν τους κανόνες ή να έχει μεγαλύτερη εξουσία να δράσει στρατηγικά.
Οι 50 κορυφαίοι οικονομολόγοι στο Ditchley συμφώνησαν ότι η γηρασμένη κοινωνία της Ευρώπης, η οποία θα έχει περισσότερους άνω των 65 από ό,τι ανθρώπους σε ηλικία εργασίας μέχρι το 2030, απαιτεί ανθρώπους να δουλεύουν μέχρι αργά στη ζωή τους. Υπήρχε πολύ περιθώριο για άνοδο των ποσοστών απασχόλησης των ανθρώπων στα 50 και στα 60 τους, όπως είχε κάνει η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Οι ηλικίες συνταξιοδότησης θα έπρεπε να αυξηθούν. Και οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να λάβουν περισσότερο υπόψη τους νέους και τις μελλοντικές γενιές, με τους συμμετέχοντες να προτείνουν υψηλότερες δημόσιες επενδύσεις στην εκπαίδευση και στους κλιματικούς και δημοσιονομικούς κανόνες που λαμβάνουν υπόψη τα assets και τις υποχρεώσεις (έτσι ώστε οι κυβερνήσεις να μπορούσαν να αυξήσουν το χρέος, εάν επένδυαν σε asserts ενίσχυσης του πλούτου). Άλλοι πρότειναν υποχρεωτική άδεια μετ αποδοχών για εκπαίδευση, δίνοντας μια ημερομηνία μετά από την οποία απαιτήθηκε περισσότερη κατάρτιση.
Ο αυξανόμενος στρατηγικός ανταγωνισμός μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θεωρήθηκε από τους συμμετέχοντες ως μια μάχη για τεχνολογική ανωτερότητα. Ο στόχος των ΗΠΑ ήταν να προσπαθήσει να αποτρέψει την Κίνα από το να γίνει πλούσια και να αποτρέψει την δυτική τεχνολογία από το να βοηθήσει την Κίνα να γίνει ισοδύναμη με την Αμερική. Υπήρξε ευρεία συμφωνία ότι η Κίνα δεν είχε συμφέρον να γίνει μια “δυτική” φιλελεύθερη δημοκρατία ή μια οικονομία αγοράς. Και τα συμφέροντα της Ευρώπης αλλάζουν: οι εξαγωγές της Βόρειας Ευρώπης οδηγούνται από τη ζήτηση της Κίνας για κεφαλαιουχικά αγαθά τα τελευταία χρόνια, αλλά καθώς βελτιώθηκε η κινεζική τεχνολογία, το Πεκίνο ήταν όλο και περισσότερο ένας αντίπαλος. Οι συμμετέχοντες διαφώνησαν ως προς το τι να κάνουν: για ορισμένους, η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να προσπαθεί να συμφωνήσει κανόνες με την Κίνα για να διέπουν το διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις, και την κλιματική αλλαγή. Για άλλους, η ΕΕ έπρεπε να παράσχει εναλλακτικούς πόρους χρηματοδότησης για επενδύσεις σε υποδομές, στα φτωχότερα κράτη-μέλη, για να σταματήσουν την Κίνα από το να υπονομεύει την αλληλεγγύη της Ένωσης. Ορισμένοι πάλι υποστήριξαν ότι η μεγάλη αγορά και το ρυθμιστικό καθεστώς της έδωσαν δύναμη, και θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή σε χώρες στη γειτονιά της και αλλού στην Αφρική και στην Ασία, προσφέροντας πρόσβαση στην αγορά με αντάλλαγμα τους κανόνες και τα πρότυπα της ΕΕ.
Οι συμμετέχοντες ήταν απαισιόδοξοι ότι η ευρεία μεταρρύθμιση της ευρωζώνης μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή σύντομα. Ενώ οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι είναι απαραίτητα ο διαμοιρασμός του ρίσκου μεταξύ των χωρών και η συντονισμένη δημοσιονομική πολιτική, η διαίρεση Βορρά-Νότου ήταν υπερβολικά εδραιωμένη για να σταματήσει το αδιέξοδο. Ένας ομιλητής τόνισε πως με κάποιον τρόπο το αδιέξοδο ήταν συναινετικό: οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ζουν με μια εύθραυστη ευρωζώνη επειδή η μεταρρύθμιση θα απομάκρυνε πολλούς ψηφοφόρους. Αλλά υπήρχε και μια χαραμάδα φωτός: ένα γερμανικό κυβερνητικό έγγραφο αναφορικά με την τραπεζική ένωση, που δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες πριν από το συνέδριο, έσπασε κάποια ταμπού στον γερμανικό διάλογο, αποδεχόμενο την πιθανότητα ενός κοινού σχήματος ασφάλισης των καταθέσεων μαζί με άλλα μέτρα για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος της ευρωζώνης.
επίσης, οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής θα απαιτούσε μια άνευ προηγουμένου συλλογική πολιτική προσπάθεια: η επένδυση που απαιτείται για την αύξηση των θερμοκρασιών κατά 2 βαθμούς, πόσο μάλλον κατά 1,5 βαθμούς, ήταν τεράστια. Υπήρξε έπαινος προς την ΕΕ για το ότι έθεσε εκ νέου σε ισχύ το Σχήμα Διαπραγμάτευσης Ρύπων μετά από μια δεκαετία υποτιμολόγησης του άνθρακα, και για την επιτυχία της Ευρώπης στη μείωση των εκπομπών ρύπων από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά η εξάλειψη του άνθρακα από τις μεταφορές, τα κτήρια και την γεωργία, θα ήταν πολύ πιο δύσκολη, και πολλοί πίστευαν ότι θα μπορούσε να γίνει μέσω ενός φόρου άνθρακα που θα τιμωρούσε όλες τις μορφές εκπομπών. Η πολιτική συναίνεση μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν τα έσοδα από έναν φόρο άνθρακα καταμεριζόταν αποτελεσματικά. Για ορισμένους συμμετέχοντες, η ΕΕ θα πρέπει να επιβάλει κυρώσεις στις εισαγωγές με άνθρακα από τον υπόλοιπο κόσμο, προκειμένου να ενισχύσει τα κίνητρα για να αναλάβουν δράση και άλλες χώρες.
Η τελευταία μας συνεδρίαση, σχετικά με την περιφερειακή απόκλιση, προσέφερε κάποιες πρακτικές ιδέες για το πώς να ξεπεραστούν οι οικονομικές μεταβολές που ευνοούσαν τις μητροπόλεις έναντι των περιφερειών. Οι βελτιώσεις στην ΙΤ και η εξωστρέφεια της μεταποίησης, προσέλκυε εξειδικευμένους εργαζόμενους και κεφάλαια στις μεγάλες πόλεις, με τις απομακρυσμένες περιοχές και τις παλιές βιομηχανικές πόλεις να δυσκολεύονται. Κάποιες από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ήταν ασήμαντες, με περισσότερε επενδύσεις στις τοπικές μεταφορές και σε βιομηχανικές περιοχές να επιτρέπουν στους κατοίκους να φθάνουν στα κέντρα των πόλεων πιο γρήγορα και πιο φθηνά. Ορισμένα κράτη-μέλη έπρεπε να ενισχύσουν την ασφάλεια σε συγκεκριμένες περιοχές, διότι οι επενδυτές αποθαρρυνόταν από το έγκλημα, και να βελτιώσουν τη φορολογική διοίκηση και εκτέλεση των συμβάσεων. Και οι κλιματικές επενδύσεις, εάν διαχειριζόταν κανονικά, θα μπορούσαν να προσφέρουν μια νέα πηγή θέσεων εργασίας μεσαίων δεξιοτήτων σε φτωχότερες περιοχές.
Παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισε η Ευρώπη, ήταν φανερό ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστούν θα ήταν μέσω συλλογικής δράσης από τα κράτη-μέλη της ΕΕ -σε στενή συνεργασία με τις γειτονικές χώρες και τους συμμάχους τους. Ενώ η ΕΕ είχε μια όχι καλή δεκαετία, παρέμεινε το μόνο μέσο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ΕΕ. Μια νέα γενιά πολιτικών, ακτιβιστών και μελετητών παρουσιάστηκε, καθώς πιέζει για μια πιο ισχυρή και πιο στρατηγική Ένωση.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ
capital.gr
