- Advertisement -
Τι μπορεί να αλλάξει στα ελληνοτουρκικά;
Γράφει ο Νίκος Κωνσταντάρας,
Μπορεί η προσέγγιση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων μετά τους τελευταίους σεισμούς να διαρκέσει, να αφήσει περισσότερα θετικά στις σχέσεις των δύο λαών απ’ ό,τι άφησε η «διπλωματία των σεισμών» του 1999; Και τότε υπήρξαν ειλικρινείς εκδηλώσεις φιλίας, όταν Ελληνες και Τούρκοι βοηθούσαν αλλήλους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες καταστροφικών σεισμών. Ομως, τα τελευταία χρόνια αυτή η εποχή ήταν μια μελαγχολική υπόμνηση ότι, παρά τα αισθήματα φιλίας, τα προβλήματα δεν έπαψαν να υπάρχουν. Ο εναγκαλισμός του Ερντογάν (του πολιτικού Ισλάμ) με τους πιο σκληροπυρηνικούς εκπροσώπους του βαθέος κράτους προκάλεσε ολοένα μεγαλύτερες εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ενωση και εμβάθυνε τη συνεργασία της με ευρύ φάσμα χωρών (ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.ά.). Την ίδια εποχή, η Τουρκία ανέπτυσσε στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και εφάρμοζε επιθετική πολιτική σε κάθε κατεύθυνση, με την Ελλάδα να αποτελεί μόνιμο στόχο. Μπορεί η συγκίνηση των τελευταίων ημερών να υπερβεί το ρήγμα μεταξύ των δύο χωρών; Κάποια προβλήματα δύσκολα θα λυθούν. Μερικά υπάρχουν για πάνω από έναν αιώνα. Οι δύο χώρες μπορούν, ωστόσο, να βρουν έναν τρόπο συνύπαρξης, που θα ωφελεί τους λαούς τους, έως ότου φθάσουν σε σημείο που να ευνοεί λύσεις. Σήμερα, αρκετοί παράγοντες επιτρέπουν κάποια αισιοδοξία για μια τέτοια προοπτική. Εγκυροι Τούρκοι παρατηρητές πιστεύουν ότι ο Ερντογάν δεν θα κερδίσει τις εκλογές, είτε διεξαχθούν στις 14 Μαΐου είτε στις 18 Ιουνίου, όπως ήταν προγραμματισμένες αρχικώς. Οπως ο σεισμός του 1999 ανέδειξε την ανεπάρκεια του κατεστημένου που κυβερνούσε την Τουρκία τις προηγούμενες δεκαετίες, έτσι και ο τελευταίος θρυμμάτισε την εικόνα παντοδυναμίας που καλλιεργούσε ο Ερντογάν. Επίσης, οι ένοπλες δυνάμεις και οι υπηρεσίες ασφαλείας, ήδη «τσαλακωμένες» από την πολιτική του Ερντογάν, επλήγησαν περαιτέρω από την ανεπάρκεια που επέδειξαν μπροστά και στον τελευταίο σεισμό.
Ετσι, δεν θα είναι σε θέση να επιμείνουν στην ακραία εθνικιστική πολιτική τους. Ενδεικτικές είναι οι θέσεις που υιοθέτησαν τα συνεργαζόμενα κόμματα της αντιπολίτευσης (η ονομαζόμενη πλέον Εθνική Συμμαχία), όπου πρωταρχικός στόχος της εξωτερικής πολιτικής τους είναι η ένταξη στην Ε.Ε. Γι’ αυτό, προτεραιότητα είναι και ο διάλογος με την Ελλάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα «αγκάθια» θα εξαφανιστούν. Ομως, η πολιτική συγκρούσεων του Ερντογάν απεδείχθη αδιέξοδος, οδηγώντας σε απανωτές υποχωρήσεις και χαμένες ευκαιρίες. Με την ήδη ταλαιπωρημένη οικονομία να αναγκάζεται να σηκώσει το ανυπολόγιστο βάρος της ανοικοδόμησης, η Τουρκία θα αδυνατεί να συνεχίσει την επιθετική εξωτερική πολιτική της. Θα πρέπει να επιδιώξει τη σταθερότητα και καλές σχέσεις με τους γείτονες, την Ε.Ε. και τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ.
Οι εκλογές στην Τουρκία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο θα διαδραματίσουν και αυτές σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα της Τουρκίας είχαν προγραμματίσει συνάντηση αύριο για να επιλέξουν τον αντίπαλο του Ερντογάν. Μετά τον σεισμό φαίνεται επικρατέστερο ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, να είναι υποψήφιος, καθώς η κριτική που εκφράζει για την έλλειψη αντισεισμικής πολιτικής του Ερντογάν βρίσκει απήχηση. Στην Ελλάδα υπάρχει σχετική ομοφωνία για την ανάγκη η Τουρκία να προσαρμοστεί στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, για το καλό της ίδιας, της Ελλάδας και της Κύπρου. Οπότε, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των δικών μας εκλογών, η χώρα μας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσέγγιση. Εάν, επιπλέον, πρωταγωνιστήσει στην ευρωπαϊκή διάσκεψη για βοήθεια προς την Τουρκία και τη Συρία, όπως πρότεινε ο Κυρ. Μητσοτάκης, τότε θα εδραιωθεί καλύτερη σχέση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.
- Advertisement -
