Υπάρχει ένα θέμα με τις περιφέρειες. Είναι είτε ειρηνικές και επομένως αγνοούνται ή είναι ασταθείς και δύσκολες (και επομένως έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να τους πάρουν σοβαρά). Διπλωμάτες και αναλυτές περνάνε τον χρόνο τους προσπαθώντας να αποτρέψουν τις πρώτες από το να φτάσουν στην κατάσταση των δεύτερων.
Της Vessela Tcherneva
Αλλά απέτυχαν στην ανατολική γειτονιά της ΕΕ. Η ρωσική εμμονή με σφαίρες επιρροής άλλαξε δραματικά την κατάσταση στην ανατολική και νοτιοανατολική περιφέρεια της Ευρώπης.
Η στασιμότητα των οικονομιών και οι πολιτικές ίντριγκες στα δυτικά βαλκάνια, έχουν δημιουργήσει γόνιμο έδαφος για την διασπαστική επιρροή της Ρωσίας. Και η δύναμη της έλξης της ΕΕ και η ικανότητά της να συναγωνιστεί με την Μόσχα, είναι πολύ λιγότερο ισχυρή από ό,τι στο παρελθόν.
Αλλά μετά από την αποτυχία του project του South Stream, δεν είναι μόνο η δύση αλλά και η ανατολή της βαλκανικής χερσονήσου που αρχίζει να μοιάζει σαν μια περιφέρεια. Η άλλοτε ειρηνική και εν πολλοίς άσχετοι στα μεγάλα ζητήματα της ΕΕ, η Βουλγαρία έχει γίνει το πεδίο μάχης των ενεργειακών projects της Ρωσίας και των δυτικών αντεγκλήσεων. Αφού έχει διακόψει δύο ρωσικά ενεργειακά έργα πολλών δισ. δολαρίων στη διάρκεια της πρώτης του θητείας (τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και το πυρηνικό ενεργειακό εργοστάσιο Belene), ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Borissov κατηγορήθηκε από τον πρόεδρο Putin τον Δεκέμβριο για την αποτυχία ενός άλλου project, του South Stream. Για πολλούς, ήταν μια ένδειξη ότι η Βουλγαρία έχει διασχίσει τον Ρουβίκωνα στη σχέση της με την Ρωσία. Λόγω της παντελής έλλειψης αλληλεγγύης που έχει βιώσει η Βουλγαρία από τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ στη διάρκεια της χειμερινής κρίσης αερίου του 2009, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Σόφια είχε ανάγκη ηθικής στήριξης.
Και έτσι, οι πρώτες εβδομάδες του 2015 πέρασαν με ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο διπλωματικής δραστηριότητας στην Σόφια. Πρώτη, έφθασε ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Philip Hammond, ενώ αμέσως μετά ακολούθησε ο John Kerry των ΗΠΑ. Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ για την ενεργειακή ένωση, Maros Sefcovic, έχει ζητήσει μια συνάντηση στην Σόφια των υπουργών Ενέργειας των χωρών που σχεδίαζαν να είναι εταίροι στον South Stream. Επίσης, αυτή την εβδομάδα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, θα επισκεφθεί για να συζητήσει το ενδεχόμενο ευρύτερης παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Βουλγαρία. Αυτό που βγαίνει από όλες αυτές τις επισκέψεις, είναι υποσχέσεις για στήριξη, όπως το έθεσε ο Kerry, «σε μια περίοδο οικονομικών προκλήσεων και προκλήσεων ασφάλειας».
Η ενεργειακή ασφάλεια είναι προφανώς σημαντική για το συνολικό επίπεδο ευπάθειας της Ευρώπης, και η κρίση στις σχέσεις με την Ρωσία μετά από την προσάρτηση της Κριμαίας ανέδειξε την πολιτική διάσταση της ενέργειας. Αυτή την στιγμή, δεν υπάρχει πραγματική προστασία από την ρωσική πίεση για χώρες όπως η Βουλγαρία. Η Ενεργειακή Ένωση –με τον έκτακτο σχεδιασμό και πιθανώς με την βοήθεια στην διαπραγμάτευση των τιμών με την Gazprom- ίσως να αποτελεί game changer. Οι τρόποι για την διαφοροποίηση από το ρωσικό αέριο, θα περιλαμβάνουν την απόκτηση πρόσβασης σε περισσότερο LNG. Οι διαπραγματεύσεις για την ΤΤΙΡ θα πρέπει να είναι μια δίοδος για να πειστούν οι ΗΠΑ να πράξουν το καθήκον τους σε ό,τι αφορά την αλληλεγγύη. Στο μεταξύ, έχοντας κάνει τις κατάλληλες επιλογές, η βουλγαρική κυβέρνηση πρέπει να προσεύχεται ότι το υψηλό επίπεδο προσοχής που τυγχάνει τώρα, θα μεταφραστεί σε μια πιο συμπαγή ασφάλεια, όταν έρθει η ώρα.
