Πώς διέλυσε την ελληνική οικονομία η δίνη των Μνημονίων
Πώς οι Αγορές νίκησαν τους Έλληνες
Ήταν Φεβρουάριος του 2012. Η απόδοση του ελληνικού ομολόγου είχε φθάσει στο 36%. Η ”μετοχή” Ελλάδα ήταν πλέον η πιο επικίνδυνη στο διεθνές χρηματιστήριο του κρατικού χρέους. Ο λογιστικός βραχίονας των θεσμικών επενδυτών, οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης, υποβάθμισαν τότε την χώρα όσο ποτέ άλλοτε στην σύγχρονη Ιστορία της. Η ζωή 11 εκατομμυρίων Ελλήνων δεν θα ήταν πλέον η ίδια, κάτι που φάνηκε από τις αρχές του 2010 όταν και πάλι ”μίλησαν” οι αγορές εκτοξεύοντας τα περίφημα spreads των ομολόγων λίγο πριν μπούμε στα δολοφονικά Μνημόνια.
Σήμερα, Δεκέμβριος 2018, το επιτόκιο του 10ετούς ελληνικού ομολόγου έγραψε 3,75% ”προετοιμάζοντας” το έδαφος για οριστική έξοδο στις αγορές. Στο ιστορικό διάγραμμα αυτό δείχνει 2007. Και το ερώτημα είναι απλό: είναι η ελληνική Οικονομία και το βιοτικό μας επίπεδο στην ίδια κατάσταση με το 2007; Όλοι ξέρουμε την απάντηση. Ο βασικός μισθός, αυτή η κρυφή δύναμη της Οικονομίας που τόσο πολύ απαξιώθηκε, βρισκότανε τότε στα 700 ευρώ περίπου. Σήμερα είναι κάτω των 500 ευρώ. Και επειδή στην Ελλάδα πάσχουμε να ξεχωρίσουμε το ποσό από το ποσοστό, αγνοούμε ότι αυτό σημαίνει πτώση 30%. Τα δε εισοδήματα έχουν πάθει καθίζηση άνω του 50%. Άλλωστε, το ΑΕΠ, ο παραγόμενος πλούτος δηλαδή, μιλάει από μόνο του: 225 δις τότε, 175 δις σήμερα. Εξαϋλώθηκαν 50 δις, ποσοστό πτώσης άνω του 20%. Οι τράπεζες μας τότε είχαν ρευστότητα και αξίζαν πολλά δις. Σήμερα, ενώ ματώσαμε να τις κρατήσουμε ζωντανές, τα ATM δεν βγάζουν όσα λεφτά έχει κάποιος στον λογαριασμό του.
Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα που κρύβει την μεγάλη αλήθεια. Οι περίφημες αγορές-αυτό το συλλογικό αόρατο υποκείμενο πάνω από τις κοινωνίες- κατείχαν το 2007 το σύνολο του ελληνικού δημόσιου χρέους, δηλαδή περίπου 240 δις. Σήμερα κατέχουν μόλις και μετα βίας 70 δις στο σύνολο των 325 δις που έφθασε το χρέος μας. Το υπόλοιπο το χρωστάμε σε κυβερνήσεις της ευρωζώνης, στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ. Κοινώς: το χρέος μας ”κοινωνικοποιήθηκε”. Όπως καταλάβατε, τα μνημόνια ήταν ο τρόπος να σωθούν οι ιδιώτες κάτοχοι ομολόγων, δηλαδή οι τράπεζες, οι επενδυτικοί οργανισμοί, τα πάσης φύσεως ταμεία που επένδυσαν στα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Είναι γνωστό για παράδειγμα το ”τανγκό” κυβερνήσεων-ελληνικών τραπεζών-ασφαλιστικών ταμείων και ποιά η κατάληξή του. Τα δε περίφημα PSI δεν ήταν μόνο μια ανάσα για την χώρα, αλλά και για τις αγορές: κάποιοι περιόρισαν τις ζημιές τους και βρήκαν την ευκαιρία να ρευστοποιήσουν, ενώ ήταν εγκλωβισμένοι.
Η ζωή των Ελλήνων είναι πίσω από αυτά τα δις που περιγράφω. Πίσω από αυτά τα spreads και τις καμπύλες. Περα και έξω από διαγράμματα και μεγέθη που ζαλίζουν. Αυτοκτονίες, χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο, ανεργία στα ύψη, κατάθλιψη. Το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου δεν τα περιγράφει αυτά. Το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο απλά βλέπει ότι τότε, το 2007, όταν το επιτόκιο ήταν ίδιο με το σημερινό, ο μισθός ήταν αυξημένος κατα 30%. Τώρα ο Έλληνας έγινε φθηνότερος, πιο ανταγωνιστικός αφού 500,000 Έλληνες δουλεύουν τώρα με 380 ευρώ, όπως δείχνουν τα στοιχεία. Τότε, στα μέσα του 2007, η περίφημη ελαστική εργασία, η μερική απασχόληση δηλαδή, αφορούσε πολύ λιγότερους και με υψηλότερες αποδοχές. Πέρυσι φθάσαμε 1,2 εκατομμύρια άνεργους, μέγεθος που έφθασε στο 1,5 εκατομμύρια το 2013.
Θα πει κάποιος: μα, οι αγορές φταίνε για το κακό δημοσιονομικό σκηνικό των τελευταίων 7 ετών ; Ευθύνονται οι ξένοι κερδοσκόποι στα ομόλογα για τα εγκληματικά λάθη των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης ; Όποιος δεν αντιλαμβάνεται τον διεθνή ταξικό πόλεμο, όποιος δεν βλέπει ότι όλα ιδιωτικοποιούνται αλλά το χρέος των κρατών κοινωνικοποιείται, λυπάμαι αλλά δεν κατάλαβε τι έγινε στο τόπο. Όποιος αγνοεί ότι ο μισθός υποκινεί τα κίνητρα στις αγορές που μανιωδώς ψάχνουν το φθηνό εργατικό κόστος, τότε αγνοεί πώς το τραπεζικό κεφάλαιο διαπλέκεται με το βιομηχανικό. Αγνοεί πώς το βραχυπρόθεσμο κερδοσκοπικό χρήμα στρώνει το έδαφος στις παραγωγικές επενδύσεις.
Όταν οι αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα, το καλοκαίρι του 2011, έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό έξω από την Βουλή, οι αγορές δεν συγκινήθηκαν. Όταν ο αυτόχειρας στην Πλατεία άφησε το μήνυμα στο δέντρο και όταν ανακοινώνονταν δεκάδες αυτοκτονίες, πάλι δεν αντιδρούσαν. Το επιτόκιο στα ταμπλό δεν αντικατοπτρίζει πόνο κοινωνικό. Μόνο αποδόσεις και ρίσκο. Ρίσκο που αντισταθμίζεται συνεχώς, με σύνθετα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα στα οποία ”παίζεται” η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας- δηλαδή ο μισθός και το κόστος παραγωγής. Το χρήμα στις οθόνες γυρνάει από τόπο σε τόπο, από ομόλογο σε ομόλογο, ψάχνει μετοχές και γρήγορα κέρδη. Χορεύει πάνω από τα κεφάλια μας σαν δορυφόρος που δεν έχει προκαθορισμένη τροχιά. Οι αγορές δείχνουν 2007 και εμείς μπαίνουμε στο 2018. Μαγική εικόνα για την οποία ευθύνονται όλοι. Αυτό το έλλειμμα ευθύνης εκμεταλλεύθηκαν οι διεθνείς παίχτες του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και σήμερα μπορούν πάλι να ξαναποντάρουν στην μετοχή που λέγεται Ελλάδα. Μέχρι να την ”ρευστοποιήσουν” ξανά…
Περισσότερα άρθρα στην ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
