Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Η διεθνής οικονομική κρίση εκτός από τα διαρθρωτικά προβλήματα πολλών δυτικών οικονομιών (όπως λ.χ. την αδιέξοδη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τον εξωτερικό δανεισμό) ανέδειξε και τις αδυναμίες των σημαντικότερων σήμερα ιδεολογικών επιλογών. Ποιο είναι σήμερα πλέον το νόημα του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού; O πανικός από την διογκούμενη αποσύνθεση του τραπεζικού συστήματος και η εμφανής πλέον επίπτωση της κρίσης στην πραγματική λεγόμενη οικονομία (κάμψη εξαγωγών και κατανάλωσης, μείωση παραγγελιών, κίνδυνοι χρεοκοπίας πολλών επιχειρήσεων και προληπτικές απολύσεις) οδήγησε τις περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις στην λήψη μέτρων από το παρελθόν. Κι αυτά δεν θα μπορούσαν να ήσαν διαφορετικά από την προσέγγιση και πάλι του δυσφημισμένου κρατικού παρεμβατισμού και των Κευνσιανών οικονομικών μέτρων.
Παρά την βαθιά οικονομική κρίση που χτύπησε ουσιαστικά τις καπιταλιστικές αγορές σε σύγχυση βρίσκεται στην πραγματικότητα η σοσιαλιστική Αριστερά. Δίχως καθαρό πολιτικό στίγμα, με ασαφείς ιδέες για την αντιμετώπιση της σοβαρότατης οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας και με βαθιές ρωγμές στην ενότητά της
Η πατρίδα του καπιταλισμού, οι ΗΠΑ, έχουν επιδοθεί σε μια κούρσα οικονομικής ενίσχυσης Τραπεζών και επιχειρήσεων αλλά και γιγαντιαίων δημοσίων δαπανών για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας. Η κυβέρνηση του κου Μπράουν στην Βρετανία ακολουθεί παρόμοιο δρόμο, ενώ ο Νικολά Σαρκοζύ στην Γαλλία παρεμβαίνει με πάθος στον αγώνα υποστήριξης πολλών μεγάλων βιομηχανιών μιλώντας για «εθνικούς πρωταθλητές» που θα πρέπει να προστατευθούν από τον διεθνή ανταγωνισμό και το τσουνάμι της κρίσης. Σe ποιο ακριβώς σημείο οι «καπιταλιστικές» αυτές κυβερνήσεις διαφοροποιούνται από τις όποιες σοσιαλιστικές επιλογές των ιδεολογικών τους αντιπάλων;
Η υιοθέτηση Κευνσιανών μοντέλων από τους καπιταλιστές και καινούργιων φορολογικών επιβαρύνσεων για την αντιμετώπιση ελλειμμάτων και την προώθηση παροχών προς τις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες αφήνει τους σοσιαλιστές δίχως πλατφόρμα και προτάσεις. Ποια είναι λοιπόν η καρδιά σήμερα της όποιας ιδεολογικής αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δεξιούς κι αριστερούς; Ανάμεσα σε καπιταλιστές και σοσιαλιστές;
Παρά την βαθιά οικονομική κρίση που χτύπησε ουσιαστικά τις καπιταλιστικές αγορές σε σύγχυση βρίσκεται στην πραγματικότητα η σοσιαλιστική Αριστερά. Δίχως καθαρό πολιτικό στίγμα, με ασαφείς ιδέες για την αντιμετώπιση της σοβαρότατης οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας και με βαθιές ρωγμές στην ενότητά της η σοσιαλιστική αριστερά σε ολόκληρο τον κόσμο αγωνιά για το μέλλον αδυνατώντας να χειρισθεί με επιτυχία το παρόν.
Από την μια μεριά το άγχος της συνίσταται στην πολιτική της διαφοροποίηση από τις φιλελεύθερες και συντηρητικές πολιτικές παρατάξεις. Ένα εγχείρημα δυσκολότατο από την ώρα που τα κόμματα που βρίσκονται ιδεολογικά κοντύτερα στις πολιτικές των ανοιχτών αγορών επιλέγουν Κευνσιανές λύσεις διόγκωσης των δημοσίων δαπανών και στενού φλέρτ προς τα λαικότερα στρώματα της κοινωνίας. Από την άλλη η ανάγκη διατύπωσης κάποιων καινούργιων πολιτικών οδηγεί αρκετές σοσιαλιστικές ηγεσίες στα άκρα, με την υιοθέτηση απόψεων αστικής ανυπακοής, απόρριψης υπερκρατικών θεσμών – όπως η ΕΕ, και επιθετική διάβρωση σημαντικών θεσμών της κοινωνίας όπως η αστυνομία, το εξωκομματικό πανεπιστήμιο και η δικαιοσύνη.
Το δίλημμα για την Αριστερά είναι μεγάλο. Κυρίως διότι πουθενά στον ορίζοντα δεν φαίνεται να αναδεικνύεται κάποια σοβαρή αμφισβήτηση της καπιταλιστικής κυριαρχίας. Τελικά η συζήτηση καταλήγει να επικεντρώνεται ανάμεσα στην αναζήτηση διαφορετικών τύπων καπιταλισμού. Ο πολιτικός διάλογος δεν αφορά στην υιοθέτηση καπιταλιστικών η σοσιαλιστικών πολιτικο-οικονομικών προτύπων. Αλλά στο είδος του καπιταλισμού που τελικά θα κυριαρχήσει.
Πουθενά δεν παίζουν, στο πλαίσιο του νέου αυτού διαλόγου, πολιτικές σοσιαλιστικών μετασχηματισμών και εγκαθίδρυσης εξισωτικών κοινωνικών παραδείσων. Ουδείς αμφισβητεί την απαραίτητη κυριαρχία της αγοράς
Από την μια μεριά υπάρχει η ενιαία έκφραση ενός αντι-κρατικιστικού μοντέλου που βλέπει στον δημόσιο τομέα το συστατικό μέρος της δημιουργίας του προβλήματος. Κι' όχι τα βασικά εργαλεία για την προώθηση της όποιας λύσης. Οι οπαδοί αυτοί των ελεύθερων κι ακηδεμόνευτων από γραφειοκρατικές παρεμβάσεις αγορών βλέπουν στις λύσεις του μεγαλύτερου κράτους και των διογκωμένων δημοσίων δαπανών την προσπάθεια εφαρμογής τετράγωνων καρφιών σε στρογγυλές τρύπες. Αφού η κρίση προήλθε από τα δίχως εγγυήσεις θαλασσοδάνεια στον οικιστικό τομέα ισχυρίζονται, πως είναι δυνατόν αυτή να αντιμετωπισθεί με καινούργια θαλασσοδάνεια σε καταρρέουσες επιχειρήσεις και στην μαύρη τρύπα των κρατικών δαπανών.
Από την άλλη οι οπαδοί ενός ανανήψαντος Κευνσιανισμού ευαγγελίζονται την λειτουργία μεν ελεύθερων αγορών αλλά σε πλαίσια σοβαρών κρατικών ελέγχων, μεγάλων δημόσιων παροχών σε ομάδες πολιτών η σε στοχευμένες προβληματικές επιχειρήσεις. Πουθενά δεν παίζουν, στο πλαίσιο του νέου αυτού διαλόγου, πολιτικές σοσιαλιστικών μετασχηματισμών και εγκαθίδρυσης εξισωτικών κοινωνικών παραδείσων. Ουδείς αμφισβητεί την απαραίτητη κυριαρχία της αγοράς. Ο διάλογος είναι για τον τρόπο που αυτή θα λειτουργεί.
Δεν υπάρχει αυτή την ώρα αντιπαλότητα ανάμεσα στον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός απλά αντιμάχεται κάποιο άλλο είδος καπιταλισμού!!
ΠΗΓΗ: e-rooster
