Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
Το Σαβατοκύριακο 12-13 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε, άψoγα οργανωμένο από την εταιρεία ARTIFEX ένα Συμπόσιο ευρείας θεματικής με τίτλο: “Η κρίση του πολιτισμού και η αναζήτηση της υπέρβασής της”. Ηταν μια από τις επιτυχέστερες παρομοίου τύπου εκδηλώσεις, πλούσια σε πληροφορίες, υποδέιξεις, διαπιστώσεις, αναλύσεις.
Την ιδιαίτερη προσοχή μου τράβηξε η επισήμανση ότι η κρίση, πέρα από οτιδήποτε άλλο, ήταν για όλους τους Έλληνες μια Αποκάλυψη. Μια αποκάλυψη των ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων που την συνιστούν.Εξ ού και ο τίτλος του σημερινού αλλά και του επόμενου κειμένου, που θα είναι επίσης αφιερωμένο στο Συμπόσιο και τις διαπιστώσεις του.
Οι ομιλητές, καθώς και το πρόγραμμα του Συμποσίου παρατίθενται στο τέλους του παρόντος.
Αρχίζοντας αισιόδοξα, σήμερα θα σταθώ στην άκρως ενθαρρυντική διαπίστωση του Συμποσίου για τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των σπουδαίων κιβωτών δράσης, νησίδων αριστείας, και παραδείγματος, που με την διείσδυσή τους στην ελληνική κοινωνία και τον διεγερτικό τους ρόλο είναι δυνατόν να συνεγείρουν ευρύτερες υγιείς δυνάμεις του τόπου στην αναμενόμενη προσπάθεια ηθικής ανάτασης που τόσο χρειαζόμαστε.
“Η απαισιοδοξία της λογικής είναι η αισιοδοξία της θέλησης”. Πως αλλιώς να εξηγήσεις ότι ακόμα και μέσα σ΄ αυτόν τον ερειπιώνα που λέγεται ελληνικό κράτος, ελληνική κοινωνία υπάρχουν τόσα ζωντανά κύτταρα, τόσοι θύλακοι αγωνιστικότητας, που με περίσσεια ικμάδα δίνουν τον αγώνα τον καλό με ενθουσιασμό, αποφασιστικότητα και επιτυχία.
Πολιτικά ανέστιοι, επαγγελματικά φιλοπερίεργοι και κοινωνικά φιλοπρόοδοι επιστήμονες, ανήσυχοι, ευρηματικοί επιχειρηματίες, ονειροπόλοι και ταλαντούχοι νέοι, αφιερωμένοι της τέχνης. Παρέες σκεπτόμενων πολιτών, εναλλακτικά μέσα επικοινωνίας, κοινωνικά δίκτυα.
Σωματεία ενεργών πολιτών, δρώντων έξω από χρεοκοπημένους θεσμούς, μέσα όμως από τα σπλάχνα αυτής της κοινωνίας, που διεκδικούν και επιβάλλουν με τη συμπεριφορά τους, το λιγότερο: Ποιότητα ζωής, αλλά και το περισσότερο: Τη δημιουργία αυτόνομων, απελευθερωμένων χώρων προόδου, ανταγωνισμού και προστιθέμενης αξίας.
Πρόκειται για μια, όπως βρήκα να ονομάζεται, “άυλη εργασία”, η οποία, καθόσο συντελείται, δεν γίνεται αντιληπτή, από τη μέση παρατηρητικότητα των απ΄ έξω. Κι αυτό γιατί δεν μισθοδοτείται από κανένα χουβαρντάδικο υπουργικό μισθολόγιο, δεν καταγράφεται σε κανένα σπάταλο ταμείο επιμόρφωσης, επιδότησης ή επιχορήγησης, δεν παρα-σιτίζεται από κανένα κονδύλι ευρωπαικής προέλευσης. Πρόκειται για μια εργασία, έναν μόχθο καλύτερα, που εντοπίζεται, μόνο εκ των υστέρων: Εκ του αποτελέσματος, δηλαδή, σε στρατηγικής σημασίας τομείς, όχι μόνο της οικονομίας, αλλά και της παιδείας, των γνώσεων, των συμβόλων, των ιδεών, της αισθητικής, της αλληλεγγύης, των κοινωνικών σχέσεων…
Αναφέρω, ενδεικτικά, τρία παραδείγματα, ένα από τον καθένα τους τομείς της Επιστήμης, της Τέχνης και της Οικονομίας.
Πανεπιστημιακοί του μαυροπίνακα και των ερευνητικών κέντρων που πηγαίνουν κάθε μέρα στο πανεπιστήμιο, συνήθως σε ένα άθλιο περιβάλλον για να δώσουν στο μάθημά τους τον καλύτερο εαυτό τους. Που ντρέπονται να δείξουν στους συναδέλφους τους των άλλων χωρών σε ποιές συνθήκες κάνουν έρευνα και που παρ΄ όλα αυτά καταφέρνουν να στέκονται με αξιώσεις στα διεθνή συνέδρια. Επίσημες διεθνείς μετρήσεις παραγωγής νέας γνώσης κατατάσσουν την Ελλάδα στην 28η θέση -στην 20η, αν ληφθεί υπόψη ο πληθυσμός των χωρών. Και αυτό σε απαιτητικούς τομείς όπως αυτοί των υπολογιστών, των γεωπονικών επιστημών, της κλινικής ιατρικής. της φυσικής, της χημείας, της βιολογίας, της επιστήμης των υλικών, των οικονομικών.
Από το άλλο μέρος: Ένα πλήθος νέων που ασχολούνται με “έργα ουχί παραδεδεγμένης χρησιμότητος” και που καθημερινά μοχθούν, συχνότατα απλήρωτοι, αναζητώντας την ανταμοιβή στο αποτέλεσμα της δουλειάς τους.
Ηθοποιοί, μουσικοί, εικαστικοί, χορευτές, που περνούν το μεγαλύτερο μέρος του εικοσιτετραώρου τους σε εργαστήρια, σε πρόβες ορχηστρών, θεάτρων και χορού, ασκούμενοι σε έναν αυτοαμειβόμενο υψηλό επαγγελματισμό. Ένα επαγγελματισμό, που σύντομα θα εισπραχθεί με ευεργετικό θαυμασμό, σε κάποια, μικρή έστω, αίθουσα από κάποιο κοινό, που θα έχει την ευκαιρία να αποσπασθεί, έστω και για λίγο, από το σκουπιδαριό της ευκολίας των καναλιών και του life style.
Πάνω σ΄ αυτό, διαβάστε παρακαλώ την απάντηση του μεγάλου μας πιανίστα Δ. Σγούρου, στην ερώτηση:
– Εχετε στερηθεί και τι, για να φτάσετε στο σημείο που είστε;
Απάντηση:
-Εμένα το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να μελετάω. Αν μπορούσα να βγάζω χρήματα μελετώντας και όχι παίζοντας θα ήμουν τρισευτυχισμένος. Το ταλέντο είναι ευθύνη και χάρισμα, με το οποίο μπορείς να κερδίσεις χρόνο. Κάτι που ένας άλλος χρειάζεται δέκα χρόνια για να το μάθει εσύ χρειάζεσαι το μισά. Τι να πω λοιπόν; Ότι δεν έπαιζα στην γειτονιά ή ότι δεν καθόμουν στις καφετέριες;
Από το χώρο της οικονομίας τώρα: Οι εξαγωγικές επιδόσεις, κυρίως νέων επιχειρηματιών, που με τόλμη, όραμα και καινοτομία υπερέβησαν τα όρια της ελληνικής αγοράς για να αναμετρηθούν στο διεθνή επιχειρηματικό στίβο με επιτυχία, όπως δείχνει η συνεχής αύξηση των εξαγωγών μας. Η σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών που καταγράφηκε κατά το 2010, συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο του 2011. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική αξία των εξαγωγών – αποστολών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, ανήλθε στο ποσό των 1.388,8 εκατ. ευρώ, έναντι 992,9 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2010, παρουσιάζοντας αύξηση 39,9%!
Ακόμη, είναι άδικο να ξεχνάμε και τις μοναχικές μονάδες σπουδαίων προσωπικοτήτων που με ατσαλάκωτη ακεραιότητα τιμούν το επάγγελμά τους, διδάσκουν με την καθημερινότητά τους, υπερασπίζονται και τονώνουν την εθνική φιλοτιμία, σέβονται και μετέρχονται τη διαδικασία της νόμιμης δημιουργίας πλούτου, περιφρονώντας συγχρόνως την επίδειξή του, και κυρίως απέχουν επίμονα από τα σκηνοθετημένα τηλεοπτικά παράθυρα, ακόμα και σοβαρών τάχα εκπομπών, αν και θα μπορούσαν, αν το ήθελαν, να ήταν μονίμως καλεσμένοι σ΄ αυτά.
Ολοι αυτοί οι μικροί “θρίαμβοι” σηματοδοτούν πλέον ένα κίνημα. Ενα κίνημα που φαίνεται να έχει ξεπεράσει το όριο του “μια μάταιη προσπάθεια δεν είναι μια άχρηστη προσπάθεια” και να κινείται, ήδη, στη λογική του: “δεν είναι εξίσου ριψοκίνδυνο το να μην επιχειρήσεις, και το να μην πετύχεις”.
* O κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα. Ένα νέο βιβλίο του, με τίτλο: “ΔΙΑΒΑ-ΖΩΝΤΑΣ με το μολύβι στο χέρι”, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ.
ΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ Νίκος Κοκοσαλάκης: “Ποια είναι τα κύρια γνωρίσματα της κρίσης;”Δημήτρης Κυριαζής: <
