Ως το 1 τρισ. ευρώ εκτιμούν οι οικονομολόγοι ότι θα κυμανθεί το πακέτο που θα ανακοινώσει την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)
«τυπώνοντας χρήμα» για την αγορά κρατικών ομολόγων, πολιτική γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση (QE), ενώ σύμφωνα με το Bloomberg οι αγορές που δεν θα ξεκινήσουν πριν από την 1η Μαρτίου θα κυμανθούν στα 50 δισ. ευρώ ανά μήνα και θα διαρκέσουν ως το 2016. Οπως αναφέρθηκε, η πρόταση να διοχετευτούν έως 1,1 τρισ. ευρώ αντανακλά την αποφασιστικότητα του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι να διευρύνει τον ισολογισμό της κεντρικής τράπεζας για να αντιμετωπίσει την απειλή του αποπληθωρισμού και να βάλει την οικονομία της ευρωζώνης στον δρόμο της επιστροφής σε υγιείς βάσεις.
Για όσους τίτλους δεν έχουν επενδυτική διαβάθμιση (investment grade), δηλαδή η αξιολόγησή τους δεν είναι τουλάχιστον «ΒΒΒ-» όπως π.χ. αυτών της Ελλάδας, θα πρέπει η χώρα η οποία είναι ο εκδότης να βρίσκεται σε πρόγραμμα και αυτό σημαίνει πως θα πρέπει η νέα κυβέρνηση να προχωρήσει σε παράταση του προγράμματος ώστε τα ελληνικά ομόλογα να συμμετέχουν στο περίφημο QE. Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ φέρεται ότι συναινεί στην ένταξη των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών στον Εκτακτο Μηχανισμό Παροχής Ρευστότητας (ELA) της ΤτΕ. Τα ποσά πάντως που θα απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να εγκρίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
«Το σημείο εκκίνησης σε αυτή τη φάση για το εν λόγω πρόγραμμα είναι τα 500 δισ. ευρώ, με την αγορά να κλίνει περισσότερο προς τα 750 δισ., ενώ το 1 τρισ. είναι το μέγιστο ποσό που μπορούμε να περιμένουμε» σημείωσε ο John J Hardy, στρατηγικός αναλυτής της Saxo Bank.
«Οι αγορές θα σου πουν ότι τα 500 δισ. θα είναι ελαφρώς απογοητευτικά, οι εκτιμήσεις είναι για 750 δισ., το 1 τρισ. θα δημιουργήσει ισχυρές ανοδικές προσδοκίες» ανέφερε σύμφωνα με το Reuters ο Anshu Jain, συν-διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank από το Νταβός.
Ο οικονομολόγος Reinhard Cluse της UBS εκτίμησε πως τελικά η ΕΚΤ θα είναι πιο τολμηρή σε σχέση με αυτό που περιμένει η αγορά, προβλέποντας πως ο Μάριο Ντράγκι θα ανακοινώσει την Πέμπτη πρόγραμμα αγοράς ομολόγων 1 τρισ. δολ. (κρατικά ομόλογα, πιθανώς ενισχυμένα με εταιρικό και υπερεθνικό χρέος), αφήνοντας μάλιστα ανοιχτή την πόρτα για ακόμη μεγαλύτερο «τύπωμα χρήματος».
Υπάρχουν έντονες ενδείξεις ότι το πρόγραμμα θα δώσει τη δυνατότητα στις κεντρικές τράπεζες της ΕΕ να αγοράζουν κρατικά ομόλογα των ίδιων των χωρών τους, αλλά σε ποιον βαθμό θα εκτίθεται από κοινού με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες η ΕΚΤ στους κινδύνους από αυτές τις αγορές;
Αναλυτές ανέφεραν πως ο κίνδυνος οι αγορές ομολόγων να βαρύνουν τις εθνικές τράπεζες και όχι το ευρωσύστημα έχει να κάνει με τις ανησυχίες των αγορών ότι μία τέτοια εξέλιξη ίσως να πρόκειται για την «αρχή του τέλους της νομισματικής ένωσης».
Οσο λιγότερο θα μοιράζονται οι κίνδυνοι τόσο πιο αδύναμη θα φαίνεται η αλληλεγγύη εντός της ΕΕ (ειδικά η Γερμανία εμφανίζεται αντίθετη σε κάθε είδους από κοινού έκθεσης), ενώ μπορεί να αναβιώσουν οι συζητήσεις για τους κινδύνους αποσταθεροποίησης της ΕΕ. Οσο πιο μεγάλο είναι το ποσοστό της από κοινού έκθεσης στους κινδύνους πάλι, τόσο περισσότερο θα ανοίξει η κερκόπορτα για μια de facto αμοιβαιότητα του χρέους. Επίσης, όσο μεγαλύτερο το ποσοστό της από κοινού έκθεσης στους κινδύνους τόσο πιο θετική θα είναι η επίδραση στη διάθεση ανάληψης κινδύνου, παρατηρούσε η Saxo Bank.
Αν υποθέσουμε ότι το συνολικό ύψος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι €550 δισ., τότε το συνολικό ύψος των ελληνικών ομολόγων που θα αγόραζε η ΕΚΤ ανέρχεται σε περίπου €15,9 δισ. (2,9% των 550 δισ.), σημείωσε πάντως ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στο συνέδριο του «Economist», επισημαίνοντας πως η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο αποπληθωρισμό στην Ευρώπη, το υψηλότερο χρέος και τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού με αποτέλεσμα να θεωρείται ο ιδανικός αποδέκτης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης.
Επομένως, παρατήρησε, δεν θα πρέπει το παραπάνω ποσό να περιοριστεί, δηλαδή να τεθούν επιπλέον όροι όπως π.χ. η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας κ.τ.λ. Μετά τις εκλογές, για την κυβέρνηση που θα προκύψει δεν υπάρχει η άνεση και η πολυτέλεια χρόνου. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις λόγω των ασφυκτικών χρονικών προθεσμιών. Εν τω μεταξύ η Γερμανία για πρώτη φορά πούλησε σήμερα 5ετές ομόλογο που δεν προσφέρει επιστροφές στους επενδυτές.
