Η περαιτέρω ανάπτυξη των στρατηγικών σχέσεων Ελλάδας -Ισραήλ, η ανάγκη να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του θρησκευτικού φονταμενταλισμού με στόχο την ειρηνική συνύπαρξη, αλλά και η προστασία της Δημοκρατίας που δοκιμάζεται στις ημέρες μας, αλλά παρά τις αδυναμίες της παραμένει το καλύτερο πολίτευμα, ήταν τα τρία σημεία στα οποία διαπιστώθηκε κοινός τόπος, αλλά και κοινός προβληματισμός μεταξύ του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Ισραηλινού προέδρου της Δημοκρατίας Ρόιβεν Ρίβλιν.
Τον πρωθυπουργό συνόδευσαν στο προεδρικό μέγαρο οι υπουργοί εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, Επικρατείας Νίκος Παππάς, Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης και η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη.
Υποδεχόμενος τον πρωθυπουργό, ο κ.Ρίβλιν -αφού υπενθύμισε ότι η Δημοκρατία γεννήθηκε στην Ελλάδα- ακολούθησε μια συζήτηση πολιτικού και φιλοσοφικού περιεχομένου για τα θετικά και τα αρνητικά του πολιτεύματος και τη σχέση της με τα σύγχρονα πολιτικά συστήματα. Ο Ισραηλινός πρόεδρος τόνισε ότι σήμερα η Δημοκρατία έχει ένα μειονέκτημα: για να ηγηθεί κάποιος ενός λαού, πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Γι αυτό κοιτάζει τις δημοσκοπήσεις και υπόσχεται στον λαό, αυτό που ο λαός θέλει. Ο λαός, πρόσθεσε, ψηφίζει για να ηγηθεί κάποιος και να ικανοποιήσει αυτά που (ο λαός) θέλει. Όμως, ο λαός δεν έχει όλες τις πληροφορίες και υπάρχει διαφορά μεταξύ αυτού που θέλει και αυτού που χρειάζεται. Ετσι, αν ένας πρωθυπουργός κάνει αυτά που θέλει ο λαός και όχι αυτά που χρειάζεται, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις.
«Κάνετε αυτό που χρειάζεται ο λαός σας και όχι αυτό που θα ήθελε, είστε το κλασικό παράδειγμα ηγέτη που γεφυρώνει τις αντιφάσεις μεταξύ του θέλω και του πρέπει» είπε ο κ. Ρίβλιν απευθυνόμενος στον κ. Τσίπρα.
Απαντώντας ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι η Δημοκρατία είναι το αρτιότερο σύστημα με πολλά μειονεκτήματα, αλλά δεν έχουμε βρει καλύτερο, όπως είπε χαρακτηριστικά. Η Δημοκρατία, πρόσθεσε, είναι το σύστημα που λαμβάνει υπόψη τη βούληση του λαού και αυτό που πρέπει να γίνει. Είναι προφανώς καλύτερα όταν αυτά τα δύο ταυτίζονται, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός για να σημειώσει ότι η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι πολλές φορές είναι υποκειμενική η προσέγγιση για το ποιο είναι το συμφέρον του λαού. Αν θέλουμε να εξελίξουμε τη Δημοκρατία, υπογράμμισε, πρέπει να δείχνουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον λαό. Πιστεύω βαθιά, τόνισε ο κ. Τσίπρας, στη συλλογική συνείδηση και στο ένστικτο του λαού και αναφερόμενος σε δικές του αποφάσεις, είπε ότι όταν δίνεις τον λόγο στο λαό, τον καθιστάς υπεύθυνο και αναλαμβάνει την ευθύνη με σοβαρότητα. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθύμισε, εμείς εμπιστευτήκαμε δύο φορές τον λαό σε σύντομο χρονικό διαστημα και τις δύο φορές κράτησε στάση ευθύνης, κόντρα σε δημοσκοπήσεις. Το λάθος των ηγετών, εκτίμησε ο πρωθυπουργός, είναι ότι εμπιστεύονται περισσότερο τις δημοσκοπήσεις και λιγότερο τους λαούς τους.
Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στη συνέχεια στις ιστορικές σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Εβραίων, εξέφρασε την ικανοποίηση για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων και επανέλαβε την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το θρησκευτικό μίσος, τονίζοντας την ανάγκη οι θρησκείες να προβάλουν την αξία της αγάπης και του σεβασμού και όχι το μίσος.
Ανταπαντώντας ο κ. Ρίβλιν, υπογράμμισε ότι είναι προβληματισμένος από την κατάσταση στην περιοχή, υποστηρίζοντας ότι το φαινόμενο του ISIS, δεν είναι τοπικό, είναι πλέον διεθνές, αναφερόμενος στη δράση των Τζιχαντιστών στην Αίγυπτο, στην τρομοκρατία σε διάφορες πειροχές του κόσμου και στην Ευρώπη, για να τονίσει την ανάγκη αντιμετώπισης του φονταμενταλισμού. Ο κ. Ρίβλιν, επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη, η Ελλάδα και το Ισραήλ -ως μέλη του ελεύθερου κόσμου και ως γείτονες που έχουν ιστορικές σχέσεις βασισμένες σε αξίες- να συνεχίσουν τη συνεργασία τους. Επισήμανε, ακόμη, ότι αυτό που αντιμετωπίζουμε εδώ, δεν είναι μόνον η αραβοϊσραηλινή διένεξη, αλλά και ο πόλεμο μεταξύ θρησκειών, που είναι μέγιστη απειλή για τον ελεύθερο κόσμο. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε την έδρα της ελληνικής κοινότητας στην Ιερουσαλήμ.
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Παλαιστίνη ξεκίνησε με την κατάθεση στεφάνου στο μαυσωλείο του Γιάσερ Αραφάτ. Τον πρωθυπουργό υποδέχθηκε ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούτ Αμπάς. Αμέσως μετά οι δυο άνδρες μετέβησαν στο Προεδρικό Μέγαρο όπου μετά την τελετή υποδοχής και την ανάκρουση των εθνικών ύμνων άρχισαν οι συνομιλίες.
Απομαγνητοφώνηση δηλώσεων του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Προέδρου του Ισραήλ Ρόιβεν Ρίβλιν
ΡΟΙΒΕΝ ΡΙΒΛΙΝ : Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ, καλώς ήρθατε στο Ισραήλ, καλώς ήρθατε στην Ιερουσαλήμ, καλώς ήρθατε στο Προεδρικό Μέγαρο. Θα ήθελα να σας ευχηθώ το καλώς ήρθατε, σε σας, τον υπουργό Εξωτερικών και την ακολουθία σας.
Κάθε νέος στον κόσμο γνωρίζει ότι οι ρίζες της Δημοκρατίας βρίσκονται στην Ελλάδα. Η Δημοκρατία σήμερα, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ολοκληρωτική Δημοκρατία», έχει ένα μειονέκτημα: Για να μπορέσει κάποιος να ηγηθεί ενός λαού, πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Γι αυτό κάθε πολιτικός κοιτάζει τα γκάλοπ, κοιτάζει τις κοινωνικές τάσεις και βάσει αυτών υπόσχεται στον λαό του αυτό που ο λαός θέλει. Ο λαός τον ψηφίζει για να μπορέσει να ηγηθεί του λαού και πρέπει να εκλεγεί ούτως ώστε να μπορέσει να απαντήσει στις ανάγκες του λαού. Ο λαός ψηφίζει, εκλέγει ηγέτη, ούτως ώστε αυτός να ηγηθεί του λαού. Πιστεύει ότι ο ηγέτης αυτός θα φέρει το λαό σε καταστάσεις, σε περιόδους, σε μέρη στα οποία ο ίδιος ο λαός δεν έχει διανοηθεί και πολλές φορές αυτό είναι έναντι της βούλησης του λαού, γιατί ο λαός δεν γνωρίζει όλες τις πληροφορίες, ούτως ώστε στη σημερινή Δημοκρατία υπάρχει μια αντίκρουση συμφερόντων, ένα conflictμεταξύ της πολιτικής του ηγέτη και της θέλησης, της βούλησης του λαού. Αντίκρουση, αντίθεση μεταξύ αυτών που θέλει ο λαός και αυτών που χρειάζεται. Αν, ως Πρωθυπουργός, κάποιος κάνει ακριβώς αυτό που θέλει ο λαός του, υπάρχει ο φόβος να οδηγήσει τον λαό του σε πράγματα τα οποία δεν χρειάζεται. Και αν ο Πρωθυπουργός κάνει αυτό το οποίο χρειάζεται, τότε ο λαός πολλές φορές θυμώνει και αντιτίθεται στον Πρωθυπουργό.
Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ, έχετε γίνει πλέον σημαία της σημερινής Δημοκρατίας. Κάνατε ακριβώς αυτό το οποίο χρειαζόταν ο λαός και όχι αυτό που ήθελε για το καλό του λαού.
Ως φοιτητής νομικής στο Πανεπιστήμιο και νομικός στην καριέρα μου, θα ήθελα από βάθους καρδίας να σας δώσω μια εγκάρδια χειραψία. Είστε πλέον το κλασσικό παράδειγμα του ηγέτη ο οποίος γεφυρώνει αυτές τις αντιθέσεις, αυτές τις αντιφάσεις μεταξύ του «θέλω» και του «πρέπει».
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε,θέλω να σας ευχαριστήσωγια την υποδοχή και τα θερμά σας λόγια. Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι η Δημοκρατία είναι το αρτιότερο σύστημα, με πολλά μειονεκτήματα αλλά νομίζω ότι δεν έχουμε βρει κανένα άλλο σύστημα διακυβέρνησης που να είναι καλύτερο από τη Δημοκρατία.
Εδώ και χιλιάδες χρόνια, λοιπόν, η Δημοκρατία είναι το σύστημα αυτό που μπορεί να λαμβάνει υπόψη τόσο τη βούληση των λαών όσο και αυτό που πρέπει να γίνει. Και το καλύτερο θα ήταν όταν αυτά τα δύο ταυτίζονται. Ξέρετε, η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι πολλές φορές είναι καθαρά υποκειμενική η προσέγγιση για το πιο είναι το συμφέρον του λαού. Γι’ αυτό νομίζω ότι αν θέλουμε να προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο, να εξελίξουμε το δημοκρατικό μας πολίτευμα, τη Δημοκρατία μας, σε κάθε χώρα ξεχωριστά θα πρέπει να δείχνουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη βούληση του λαού. Εγώ πιστεύω βαθιά στην συλλογική συνείδηση και στο συλλογικό ένστικτο των λαών. Όταν δίνεις το λόγο στο λαό, τον καθιστάς υπεύθυνο και τότε ο λαός αναλαμβάνει την ευθύνη του με σοβαρότητα. Εμείς στην Ελλάδα, κατά την πρόσφατη περίοδο της κρίσης, εμπιστευθήκαμε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σε δύο πολύ δύσκολες στιγμές, τη βούληση του λαού μας. Και τις δύο φορές κράτησε μια στάση ευθύνης κόντρα σε αυτό το οποίο θα πίστευαν πολλοί, κόντρα σε αυτό το οποίο έβγαζαν οι δημοσκοπήσεις. Άρα, λοιπόν, το λάθος των σύγχρονων ηγετών, των ηγεσιών, είναι ότι εμπιστεύονται περισσότερο από όσο πρέπει τις δημοσκοπήσεις και λιγότερο απευθείας τους λαούς τους.
Θέλω να σας πω ότι είναι μεγάλη η χαρά μας που βρίσκομαι στην Ιερουσαλήμ, μια ιστορική πόλη και έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί σας, με την ηγεσία του Ισραήλ. Οι λαοί μας εκπροσωπούν δύο αρχαίους πολιτισμούς που βρίσκονται σε αρμονική συνύπαρξη για χιλιάδες χρόνια στην ευρύτερη περιοχή. Θα γνωρίζετε βεβαίως ότι στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης υπήρχαν χιλιάδες Έλληνες εβραϊκής καταγωγής σε μια πολύ μεγάλη και σημαντική εβραϊκή κοινότητα. Θα γνωρίζετε επίσης ότι η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού αντιστάθηκε στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, του ναζισμού και αργότερα στις προσπάθειες να αναδειχθούν εκ νέου η ιδεολογία του μίσους, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.
Και επειδή βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου πάλι υπάρχει ο κίνδυνος, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις ιδίως στην καρδιά της Ευρώπης, να ξαναδυναμώσουν απόψεις και ιδεολογίες μίσους και ξενοφοβίας, το καλύτερο μήνυμα που μπορούμε να στείλουμε από την Ιερουσαλήμ, από την ιστορική αυτή πόλη, είναι η συνεργασία, ο διάλογος και ότι οι θρησκείες πρέπει να προβάλλουν και να αναπαράγουν την αγάπη για το συνάνθρωπο και όχι το μίσος.
ΡΟΙΒΕΝ ΡΙΒΛΙΝ: Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ ως απόγονοι αρχαίων λαών οι οποίοι ίδρυσαν τη δημοκρατία στην περιοχή και μέλη της κοινωνίας των εθνών του ελεύθερου κόσμου και ως γείτονες μιας πολύ προβληματισμένης περιοχής στην οποία κάθε άλλο παρά τώρα χρειάζεται μια αντίδραση, μια άμεση ενέργεια ούτως ώστε να μην καταλυθεί η δημοκρατία παντελώς. Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Συρία και στο Ιράκ δεν είναι ένα φαινόμενο τοπικό, δεν είναι ένα φαινόμενο ανόδου της ISIS. Το φαινόμενο της ISIS δεν πρόκειται για ένα τοπικό φαινόμενο στη Συρία ή τοπικό φαινόμενο στο Ιράκ. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο δεν έχει ρίζες τοπικά σε χώρες συγκεκριμένες. Υπάρχει παρουσία της ISISστο Σινά η οποία απειλεί τόσο την Αίγυπτο όσο και το Ισραήλ. Η ISISβρίσκεται στη Λιβύη, η ISISβρίσκεται σε συγκεκριμένα σημεία, αλλά οι ενέργειες οι τοπικές, τα τεκταινόμενα σε συγκεκριμένες περιοχές δεν περιορίζονται μονάχα σε αυτές τις περιοχές. Αυτό το φαινόμενο εξαπλώνεται και σε περιοχές οι οποίες είναι εκτός των εμπόλεμων χωρών και πόσο μάλλον στην Ευρώπη βλέπουμε αυτά τα φαινόμενα. Η Ρωσία αυτή τη στιγμή από τη μια θέλει να στηρίξει το καθεστώς του Άσαντ, αλλά από την άλλη πολεμά την ISISγιατί ξέρει ότι αν δεν την πολεμήσει σήμερα εκεί που βρίσκεται. στο εγγύτερο μέλλον πρέπει να την πολεμήσει μέσα στη Μόσχα. Όταν ο συριακός λαός χάσει πλέον την ελπίδα να παραμείνει λαός, τότε όλοι οι σύριοι πολίτες θα φύγουν προς την Ευρώπη, προς τα ευρωπαϊκά κράτη. Στην Ιορδανία βρίσκονται 1,5 εκ. σύριοι πρόσφυγες . Αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη δεν χρειάζεται να σας το πω εγώ. Εσείς ως ευρωπαίοι γείτονες μπορείτε να μου το πείτε οι ίδιοι. Η Δημοκρατία, ο ελεύθερος κόσμος, δεν θα μπορέσει να αντέξει κανένα είδος φονταμενταλισμού. Τα δύο κράτη ως μέρος του ελεύθερου κόσμου και όχι μόνο ως γειτονικές, φιλικές χώρες γνωρίζοντας φυσικά τις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες, τις οποίες περνά αυτή τη στιγμή η Ελλάδα θα πρέπει να δώσουμε την μέγιστη προσοχή στα φαινόμενα τα οποία παρουσιάζονται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή και να αποδείξουμε σε όλους ότι δεν θα μπορέσουμε να αντέξουμε κανένα είδος φονταμενταλισμού σε καμία χώρα της περιοχής. Αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην περιοχή μας δεν είναι μόνο η αραβο-ισραηλινή διένεξη ή η διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Πρόκειται για μια διένεξη μεταξύ θρησκειών και είναι ένα πράγμα το οποίο πρέπει να καταλάβουμε, ότι αποτελεί μέγιστη απειλή για τον ελεύθερο κόσμο. Γνωρίζω ότι με τον πρωθυπουργό και με τους αρμόδιους υπουργούς θα έχετε συνεργασία σε θέματα ανάπτυξης και σύσφιξης των σχέσεων γι’ αυτό δεν θα διευρύνω τη συζήτηση σε αυτό το σημείο.
