“Γίνεται πράξη μια κυβερνητική δέσμευση”
Ομιλία του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για την παραχώρηση του πρώην στρατοπέδου «Παύλου Μελά», στο δήμο Παύλου Μελά
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας. Νομίζω ότι είναι μια σημαντική ημέρα για την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Αλλά είναι και μια σημαντική ημέρα δικαίωσης ενός αγώνα, πολυετούς αγώνα. Και σήμερα, με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, να ευχηθούμε χρόνια πολλά και καλούς αγώνες σε όλες τις γυναίκες που αγωνίζονται, που διεκδικούν και δεν σκύβουν το κεφάλι. Γιατί η σημερινή ημέρα μας θυμίζει την μεγάλη κινητοποίηση εργατριών γυναικών, το 1857, αιματηρή στο τέλος, όπου διεκδικούσαν σε εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας το δικαίωμα στην ίση μεταχείριση, και εργασιακές σχέσεις αξιοπρέπειας. Ενίοτε, λοιπόν, κάποιοι αγώνες δικαιώνονται.
Και σήμερα εδώ, είμαστε για να δικαιώσουμε έναν άλλον αγώνα σημαντικό, όχι και τόσο, θα έλεγε κανείς, στο επίπεδο της διεκδίκησης ίσων συνθηκών, αλλά σ’ ένα σημαντικό αίτημα για την εποχή μας, αυτό της ποιότητας ζωής. Και τα κινήματα της πόλης διεκδικούν το δικαίωμα στην ποιότητα ζωής που αποτελεί και κριτήριο Ισότητας και Δικαιοσύνης. Ιδιαίτερα όταν αφορά και περιοχές του αστικού χώρου, που είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένες, περιθωριοποιημένες, και όπου κατοικούν, ως επί το πλείστον, λαϊκά μεσαία και φτωχά στρώματα, ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι σήμερα κάνουμε ένα βήμα. Είμαι χαρούμενος, γιατί γίνεται πράξη μια κυβερνητική δέσμευση. Είμαι χαρούμενος, γιατί το πρώην Στρατόπεδο «Παύλου Μελά», ένα εμβληματικό σημείο που ταυτίζεται με τη νεότερη ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης, περνά ως χώρος, ως δημόσιος χώρος, ιδιοκτησιακά στον ίδιο το λαό της Θεσσαλονίκης.
Αναφέρθηκε και ο Πάνος Καμμένος πριν, στη ιστορία αυτού του τόπου. Επιτρέψτε μου να μιλήσω και εγώ για τη σημασία αυτής της ιστορίας. Ο χώρος αυτός διαμορφώθηκε ως οθωμανικό στρατόπεδο στα ύστερα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας στη Θεσσαλονίκη. Υπήρξε στρατόπεδο του ελληνικού Στρατού και των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και, βεβαίως, τόπος μαρτυρίου και εκτελέσεων πατριωτών και αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στα χρόνια της Κατοχής. Αλλά, και τόπος μαρτυρίου δημοκρατών πολιτών στα ταραγμένα μεταπολεμικά χρόνια.
Αυτός ο χώρος, λοιπόν, αυτός ο ιστορικός χώρος, αυτός ο κρίσιμος χώρος για την πόλη της Θεσσαλονίκης, αποδίδεται σήμερα στους πολίτες. Μια έκταση 336 στρεμμάτων παραχωρείται για 99 χρόνια στον Δήμο Παύλου Μελά για ελεύθερη χρήση από την τοπική κοινωνία.
Προηγούμενα σχέδια που και αυτά είχαν προκύψει από αγώνες και διεκδικήσεις, οδηγούσαν στη διάσπαση του ενιαίου χώρου του πρώην στρατοπέδου και στην οικοδόμηση ενός μεγάλου μέρους αυτής της ενιαίας έκτασης, όπως παραδίδεται σήμερα, των 336 στρεμμάτων. Οδηγούσαν στην οικοδόμηση περίπου 52 εκ των 336 στρεμμάτων. Και για να είμαστε ειλικρινείς, οι επίμονες προσπάθειες, τόσο της Δημοτικής Αρχής, όσο όμως και των κινημάτων των πολιτών, μας υπενθύμισαν τη δέσμευσή μας προς τους πολίτες της περιοχής. Διότι αυτό είναι το οξυγόνο της Δημοκρατίας: η διεκδίκηση και ο έλεγχος από τους ίδιους τους πολίτες, ακόμα και σε κυβερνήσεις που έχουν την πολιτική βούληση. Όταν λοιπόν υπάρχει πολιτική βούληση, είναι κρίσιμο να υπάρχει και αυτή η διαρκής πίεση της τοπικής κοινωνίας, του λαϊκού παράγοντα, προκειμένου να ψάχνουμε να βρούμε τις βέλτιστες λύσεις.
Σήμερα, λοιπόν, έχουμε μια λύση, η οποία δίνει στο δημόσιο χώρο όλα τα στρέμματα της περιοχής, προκειμένου να δημιουργηθεί εδώ ένα Μητροπολιτικό Πάρκο, ένας πνεύμονας πρασίνου, ψυχαγωγίας και αναψυχής για την ευρύτερη Δυτική Θεσσαλονίκη. Καταφέραμε να συνεννοηθούμε και να συνεργαστούμε όλοι μαζί και να αποτρέψουμε την προηγούμενη μη επιθυμητή εξέλιξη, εξαιτίας και της δυνατότητας που είχε ο Δήμος να συνομιλήσει άμεσα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και χάρη στην καλή διάθεση που έδειξε, όχι μόνο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά και η στρατιωτική ηγεσία, την οποία θα ήθελα να ευχαριστήσω.
Η λύση που βρέθηκε είναι νομίζω, μια έξυπνη λύση. Αντί τα 52 αυτά στρέμματα να οικοδομηθούν, θα παραχωρήσει ο Δήμος στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας, 83 έτοιμα διαμερίσματα, που κατέχει την ιδιοκτησία τους, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για τις ανάγκες στέγασης στρατιωτικών και των οικογενειών τους. Πρόκειται, λοιπόν, για μια –επιτρέψτε μου την έκφραση- αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Και θέλω, λοιπόν, να συγχαρώ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για το πνεύμα συνεργασίας και για την καλή διάθεση που επέδειξαν.
Η παραχώρηση του στρατοπέδου που εξ ολοκλήρου, λοιπόν, γίνεται χώρος πρασίνου και χώρος αναψυχής, είναι κατά την άποψή μου το πρώτο μεγάλο βήμα. Όμως, μένει ακόμα να κάνουμε ένα βήμα εξίσου μεγάλο, το οποίο αποτελεί μια εξίσου μεγάλη πρόκληση, που είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση αυτού του χώρου. Ο Δήμος, μπορεί πλέον, να αξιοποιήσει το πρώην στρατόπεδο προς όφελος των πολιτών, ενσωματώνοντας το χώρο αυτό στον αστικό ιστό και την κοινωνική ζωή της πόλης, όπως ακριβώς το διεκδίκησαν τα κινήματα πολιτών και χιλιάδες πολίτες τα προηγούμενα χρόνια. Μπορεί να δημιουργήσει κοινωνικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές, κοινωφελείς χρήσεις με ταυτόχρονη προστασία και ανάδειξη της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς αυτού του τόπου.
Το στρατόπεδο, που βρίσκεται σε κεντρική θέση, θα αναδειχθεί σε χώρο πρασίνου, πολιτισμού και καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και οικολογικών εναλλακτικών δράσεων και αναψυχής. Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος μπορεί πλέον να προχωρήσει στη δημιουργία των αναγκαίων λειτουργικών υποδομών και εγκαταστάσεων. Να συντηρήσει και να αναδείξει τα ήδη υπάρχοντα κτήρια, τα οποία, εξ όσων γνωρίζω, άλλωστε, έχουν κηρυχθεί ως διατηρητέα. Μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια από τα κτήρια αυτά, για τις ανάγκες της Κοινωνικής Πρόνοιας και να κάνει το χώρο προσβάσιμο, φιλόξενο και ελκυστικό για τους πολίτες.
ΠΟΛΙΤΗΣ: Χωρίς συρματοπλέγματα, κύριε Πρωθυπουργέ.
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Τα συρματοπλέγματα ήταν στα στρατόπεδα. Τώρα, αυτός ο χώρος ανήκει στους πολίτες, σε όλο το λαό της Δυτικής Θεσσαλονίκης, ελεύθερα προσβάσιμος, και στον οποίο θα αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες για καλλιτεχνική δημιουργία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Και θέλω να μείνω στο κομμάτι της ανάδειξης της κληρονομιάς αυτού του τόπου. Το είπε ο Πάνος Καμμένος πιο πριν, θέλω να τονίσω και εγώ: Αυτός ο χώρος ήταν χώρος μαρτυρίου, χώρος εκτελέσεων, άρα ένα κομμάτι από τη σύγχρονη ιστορία μας. Γι’ αυτό το λόγο και πιστεύω ότι η απόφαση να ιδρυθεί εδώ Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, είναι μια σωστή απόφαση.
Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι μετά τη Μικρασιατική Καταστροφική γύρω από το στρατόπεδο αναπτύχθηκαν προσφυγικοί καταυλισμοί. Γι’ αυτό, λοιπόν, θεωρώ σημαντική την απόφαση και τη χαιρετίζω, στο χώρο του στρατοπέδου να λειτουργήσει και ένα δεύτερο Μουσείο. Ένα Μουσείο αφιερωμένο στον Ποντιακό και Μικρασιατικό Ελληνισμό.
Για να προχωρήσει αυτό το σχέδιο, το σχέδιο αξιοποίησης χωρίς καθυστερήσεις, πρέπει να αξιοποιηθούν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, που προέρχονται από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, από πόρους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες από χορηγίες και από ίδιους πόρους.
Θέλω, λοιπόν, να διαβεβαιώσω, ότι όπως με την πολιτική βούληση, και την προσπάθειά μας, καταφέραμε να κάνουμε το πρώτο μεγάλο βήμα, έτσι αυτή η κυβέρνηση θα είναι αρωγός στις προσπάθειες του Δήμου, για την αξιοποίηση του χώρου, χωρίς καθυστερήσεις το αμέσως επόμενο διάστημα. Και θα παράσχουμε όποια τεχνογνωσία ή βοήθεια μας ζητηθεί προς όφελος των πολιτών, προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Άλλωστε, για το σκοπό αυτό έχουμε αποφασίσει και θα συσταθεί άμεσα, φορέας διαχείρισης του έργου με συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργείων.
Θέλω να ευχαριστήσω, για μια ακόμη φορά, τον Δήμαρχο για τη θετική και εποικοδομητική του στάση και για τη γόνιμη συνεργασία και την επιμονή, χάρη στην οποία οδηγηθήκαμε στο σημερινό αποτέλεσμα.
Θέλω, όμως, για άλλη μια φορά, να αναφερθώ στο σημαντικό ρόλο των τοπικών συλλογικοτήτων, το ρόλο τον αναντικατάστατο των κινημάτων πόλης, των κινημάτων των πολιτών. Διότι η θετική συμβολή τους, υπήρξε συμβολή καθοριστικής σημασίας, συμβολή που ήρθε με δεκαετίες αγώνων, επιμονή και αποφασιστικότητα, ώστε το πρώην στρατόπεδο να μην μετατραπεί σε τσιμέντο, αλλά σε ζωτικής σημασίας χώρο αναψυχής για όλους τους πολίτες.
Η αντίληψή τους, η αντίληψη των κινημάτων πολιτών που διεκδικούν ελεύθερους χώρους, είναι η ανάκτηση του δημόσιου χώρου από την κοινωνία, η επένδυση στην ποιότητα ζωής, η δημιουργία εστιών ήπιας αναψυχής και πολιτισμού μέσα στον αστικό ιστό.
Και θέλω να τονίσω, ότι αυτή η αντίληψη, είναι μια αντίληψη που συνάδει και με την αντίληψη της σημερινής κυβέρνησης. Και γι’ αυτό δίνουμε μάχες.
Δίνουμε μάχες πρώτα και κύρια απέναντι στο τέρας της γραφειοκρατίας. Ούτε και εγώ δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο ανίκητο είναι ορισμένες φορές, αλλά καταφέρνουμε πολλές φορές και το νικάμε.
Δίνουμε μάχες, δείχνοντας ιδιαίτερη πολιτική βούληση για να ικανοποιήσουμε δίκαια αιτήματα αγώνων των τοπικών κινημάτων για δημόσιους ελεύθερους χώρους και άρα για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Γιατί, αν θέλετε, στο τέλος-τέλος, για μας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι όλα ζήτημα κερδών και ζημιών. Δεν είναι όλα κέρδη και ζημιές στη ζωή μας. Υπάρχει κάτι ανεκτίμητο που δεν μπορεί να μετρηθεί ως κέρδος και ως ζημιά: Το ανεκτίμητο της ποιότητας ζωής, το ότι εδώ τα παιδιά, τα παιδιά σας, θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μια βόλτα, να περπατήσουν ελεύθερα, να παίξουν, να τρέξουν, να παίξουν ποδόσφαιρο, κυνηγητό, να ερωτευθούν, να δουν συναυλίες. Αυτό δεν προσμετράται λογιστικά. Δεν μπορεί κανείς να μετρήσει το κέρδος, το μεγάλο κέρδος για την κοινωνία.
Η “ζημιά” λοιπόν, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας των 52 στρεμμάτων, μπροστά σ’ αυτό το κέρδος, είναι αμελητέα. Και θέλω να εξάρω, με την ευκαιρία, και τη δυνατότητα που μπορούν να έχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις -το πιο οργανωμένο και συγκροτημένο κύτταρο της Πολιτείας και της Δημόσιας Διοίκησης γενικότερα- να συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του τόπου. Θέλουμε οι Ένοπλες Δυνάμεις, να είναι επαγγελματικού επιπέδου, να είναι σε πολύ καλή ετοιμότητα, αποτρεπτική ετοιμότητα, αλλά θέλουμε να τις βλέπουμε και να παράγουν και κοινωνικό έργο. Αυτός ο συνδυασμός, να νοιάζονται δηλαδή για την κοινωνική συνοχή, είναι ο άριστος συνδυασμός.
Φίλες και φίλοι, να κλείσω, λέγοντας ότι σήμερα ήρθαμε εδώ, βεβαίως για να γιορτάσουμε ένα σημαντικό βήμα, αλλά ήρθαμε εδώ και για να υποσχεθούμε, να δεσμευθούμε ότι αυτό το βήμα σύντομα θα ολοκληρωθεί. Σήμερα, ξεκινάμε μαζί, ένα φιλόδοξο έργο που θα αλλάξει την όψη της Δυτικής Θεσσαλονίκης, ένα φιλόδοξο έργο που θα αποτυπωθεί στη ζωή της πόλης. Και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα μπορέσουμε να αποδώσουμε αυτό το έργο στον Δήμο και την πόλη της Θεσσαλονίκης και εκεί θα κάνουμε και μια μεγάλη γιορτή. Όχι σε κλειστό χώρο, όχι σε υπόστεγο -θα είναι και καλοκαίρι, θα έχει καλό καιρό- για να το γιορτάσουμε όλοι μαζί. Για να χαίρονται καθημερινά από τούδε και στο εξής οι ιδιοκτήτες του Μητροπολιτικού Πάρκου «Παύλου Μελά» την ευρύτερη αυτή περιοχή, να χαίρονται το χώρο που τους ανήκει. Διότι αυτός ο ελεύθερος δημόσιος χώρος ανήκει αποκλειστικά στους πολίτες της Θεσσαλονίκης. Να τον χαίρονται, λοιπόν, και καλορίζικος.
