Οι ηρωικοί Κρητικοί που ποτέ δεν φοβήθησαν να πολεμήσουν για την ελευθερία
1 Ἰουνίου 1821. Σφαγὲς στὸ Σέλινο καὶ στὰ Χανιά.
Σὲ ὅλην τὴν Ἑλλάδα ἡ φωτιὰ τῆς ἐπαναστάσεως ξεκίνησε νὰ καίῃ σιγὰ σιγὰ στὴν ἀρχή, ὁρμητικότερα στὴν συνέχεια, τὶς καρδιὲς ὅλο καὶ περισσοτέρων Ἑλλήνων.
Διαρκῶς νέες περιοχὲς σήκωναν τὴν σημαία τῆς ἀνεξαρτησίας μὲ τὴν φράσι «Ἐλευθερία ἤ Θάνατος» στὰ χείλη. Καὶ οἱ σφαγές, ὥς ἀντίποινα, αὐξάνονταν δραματικά.
Ἔτσι καὶ στὴν Κρήτη.
Οἱ Κρῆτες οὐδέποτε ἐφοβήθησαν νὰ πολεμήσουν γιὰ τὴν ἐλευθερία τους.
Τὸν Μάιο τοῦ 1821 οἱ προπαρασκευὲς πλέον ἦταν ὀρατὲς στὰ Σφακιά, οἱ ὁποῖες εἶχαν ξεκινήσῃ ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ Μαρτίου τοῦ 1821.
Οἱ Σφακιανοὶ ἐφοβήθησαν μήπως οἱ Ἀμπαδιῶται Τοῦρκοι, ποὺ κατεῖχαν τὸ μεγαλύτερον τμῆμα τῆς ἐπαρχίας Ἀμαρίου, ἀντιληφθοῦν κάτι γιὰ τὶς προετοιμασίες καὶ πληροφορήσουν γιὰ αὐτὲς τὸν πασσᾶ τοῦ Ἡρακλείου. Ῥισκάροντας πολλά, ἀπεφάσισαν νὰ τοὺς προσεταιριστοῦν.
Οἱ Ἀμπαδιῶται Τοῦρκοι ἐθεωροῦντο ἀπομεινάρια τῶν Σαρακηνῶν τοῦ 9ου αἰῶνος καὶ ἀποτελοῦσαν ξεχωριστὴ φυλή. Τὸ ὄνομά τους εἶχαν λάβῃ ἐκ τοῦ σεΐχου Ἀμπᾶδ, ἀρχηγοῦ τῶν προγόνων τους, κατὰ τὴν ἄφιξίν τους στὴν Κρήτη. Αὐτοὶ οἱ Ἀμπαδιῶται διαβιοῦσαν ἀπομονωμένοι, δίχως νὰ ἔλθουν ἀπὸ τὸ 1669, ποὺ κατέλαβαν οἱ ὀθωμανοὶ τὴν Κρήτη, εἰς οἰανδήποτε ἐπιμειξία μὲ τοὺς ἄλλους πληθυσμοὺς τῆς νήσου.
Ἡ λέξις «Ἀμπαδιῶται» γιὰ τοὺς λοιποὺς μουσουλμάνους τῆς νήσου ἀποτελοῦσε ὑβριστικὸν χαρακτηρισμόν. Γιὰ τοὺς Ἀμπαδιῶτες ὅμως τιμητικόν.
Ἡ περιφρόνησις ποὺ οὐσιαστικῶς αἰσθάνονταν οἱ μὲν γιὰ τοὺς δὲ ἦταν φανερὴ καὶ κατὰ καιροὺς ἐκφραζόταν, μὲ διαφόρους τρόπους.
Τὴν περίοδο ἐκείνην, τῆς ἐνάρξεως τῆς ἐπαναστάσεως, οἱ Σφακιανοὶ ἀπεφάσισαν νὰ ζητήσουν ἀπὸ τοὺς Ἀμπαδιῶτες συμμαχία, προβάλλοντας σὰν λόγο αὐτῆς τὸ ἀπύθμενον μῖσος ποὺ τοὺς διεχώριζε ἀπὸ τοὺς λοιποὺς μουσουλμάνους. Μῖσος ὅμως ποὺ ἔπαυε, ἤ παρέμενε ἐν ἀναμονῇ, ὅταν στὴν μέσι ἔμπαιναν ἀλλόθρησκοι.
Ἐπὶ κεφαλῆς ἐτούτου τοῦ παρακινδυνευμένου ἐγχειρήματος ἐστάθησαν ο Ἀναγνώστης Μανουσέλης καὶ ὁ Ἰωσὴφ Δασκαλάκης.
Οἱ Ἀμπαδιῶται ἀπήντησαν πὼς τοὺς λείπει ὁ ὁπλισμὸς γιὰ νὰ συνεργαστοῦν μὲ τοὺς Σφακιανούς, δείχνοντας ἀρχικῶς ὅ,τι τοὺς ἄρεσε ἡ πρότασις. Ὅμως στὴν πραγματικότητα ἤθελαν νὰ κερδίσουν χρόνο γιὰ νὰ εἰδοποιήσουν τοὺς ὁμοθρήσκους τους.
Ὁ πασσᾶς τοῦ Ἡρακλείου μαθαίνει γρήγορα τὶς προετοιμασίες τῶν Σφακιανῶν καὶ στέλνει στὰ Σφακιὰ ἕνα ἀπόσπασμα, μὲ στόχο ἁπλῶς νὰ ἐκφοβίσῃ τοὺς Σφακιανούς.
Αὐτὸ τὸ ἀπόσπασμα ἐστρατοπέδευσε στὰ Κουσελιανᾶ κι ἀντιπρόσωποί του ἔφθασαν στὰ Σφακιὰ ἀπαιτῶντας νὰ παραδοθοῦν ὅλα τὰ ὅπλα καὶ τὰ πολεμοφόδια ποὺ εἶχαν ἤδη συγκεντρωθῇ. Οἱ Σφακιανοὶ ὄχι μόνον ἠρνήθησαν ἀλλὰ στὶς ἀξιώσεις τῶν ἀντιπροσώπων ἀπαντοῦσαν μὲ ἀοριστολογίες καὶ ἀσάφειες.
Ὅταν μάλλιστα ὁ Ἀμπαδιώτης Ψαροσμαήλης περνοῦσε ἀπὸ τὸν Μύρθιο ἄκουσε κανονιές. Ἀναζητῶντας τὸ αἴτιον, ἔφθασε ἔως τὸ Φραγκοκάστελλον. Ἐκεῖ ἀξίωσε ἀπὸ τοὺς Σφακιανοὺς νὰ τοῦ παραδόσουν δέκα ὁμήρους, διότι διεπίστωσε πὼς οἱ κανονιοβολισμοὶ προήρχοντο ἀπὸ τὸ πλοῖο τοῦ Κασίου καπετᾶν Θοδωρῆ, ποὺ συνεπλήρωσε τὶς προμήθειες σὲ τρόφιμα τῶν Σφακιανῶν.
Ἑκατὸ παλληκάρια φθάνουν στὸ σημεῖον ποὺ εἶχε στρατοπεδεύσῃ ὁ Ψαροσμαήλης ἀλλὰ ἐμφανίζονται σὲ αὐτὸν μόνο τὰ δέκα. Κι ἐν ᾦ ὁ Ψαροσμαήλης βρίζοντάς τους ἦταν ἕτοιμος νὰ τοὺς συλλάβῃ, ἀπὸ τὶς κρυψῶνες τους πετάγονται οἱ ὑπόλοιποι κι ἔντρομος μαζεύει τοὺς διακοσίους ἄντρες του κι ἀναχωρεῖ ἐσπευσμένως.
Οἱ Σφακιανοὶ δὲν τὸν κυνήγησαν. Τὸ ἀπόσμασμα τοῦ Ψαρομαήλου, μαζὺ μὲ τοὺς ὑπολοίπους Ἀμπαδιῶτες, λίγες ἡμέρες ἀργότερα ἐπετέθῃ στὴν μονὴ τῆς Πρεβέλης καὶ κατέσφαξε τοὺς ἐκεῖ μοναχούς, καθῶς καὶ ἀρκετοὺς ἀγρότες ποὺ εὑρέθησαν ἐκεῖ. Μάλλιστα ἐξακολούθησε γιὰ ἡμέρες, κατακαίοντας τὰ πέριξ ἀγροκτήματα, σφαγιάζοντας τοὺς ἐνοίκους τους. Ἔπαυσαν τὶς σφαγὲς καὶ τὶς δηώσεις μόνον ὅταν ἀπόσπασμα Σφακιανῶν τοὺς ἀντετάχθῃ.
Στὸ μεταξύ, βέβαιος πλέον ὁ πασσᾶς τοῦ Ἡρακλείου γιὰ τὴν συμμετοχὴ τῶν Κρητῶν στὴν ἐπανάστασιν, ἀφήνει ἐλεύθερα τὰ στίφη του νὰ κατασφάξουν τοὺς πληθυσμοὺς τῶν Χανίων καὶ τοῦ Σελίνου. Τὴν 1η Ἰουνίου τοῦ 1821 οἱ Κρῆτες γιὰ μίαν ἀκόμη φορὰ στὴν ἱστορία τους, ὑπέμειναν μία ἀκόμη ἐπίθεσι μίσους καὶ ῥατσισμοῦ στὴν αἱματοβαμμένη πορεία τους γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν.
Στοὺς ὀκτακοσίους ἀνεβάζει ὁ Κόκκινος τοὺς σφαγιασθέντες ἔως τὰ μέσα Ἰουνίου τοῦ 1821.
Πληροφορίες ἀπὸ τὸν Διονύσιο Κόκκινο, Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις.
