Κρούωντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις ελληνο-κινεζικές σχέσεις
Ελλάδα-Κίνα-BRICS: Να αναμένουμε εθνικές ήττες ή νέες κυβιστήσεις;
Γράφει ο Σωτήρης ΚαμενόπουλοςΔιδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων
Δύο σημαντικά γεγονότα διαδραματίσθηκαν στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες τα οποία ο περισσότερος κόσμος ίσως δεν τα αντιλήφθηκε. Τα γεγονότα αυτά συνδέονται με το παγκόσμιο εμπόριο, την ανάπτυξη της αμυντικής τεχνολογίας, τις σπάνιες γαίες και τη γεωπολιτική.
Στις 7 Μαρτίου 2017 παρουσιάσθηκε προς ψήφιση στο αμερικανικό Κογκρέσο ένα νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο προτείνεται η δέσμευση του 1% των γενικών εξόδων (overhead costs) του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ ώστε να δημιουργηθεί συγκεκριμένο επενδυτικό fund το οποίο θα ενισχύει μέσω χαμηλότοκων δανείων αμερικανικές εξορυκτικές επιχειρήσεις οι οποίες εξορύσσουν μία σειρά από συγκεκριμένα μέταλλα τα οποία κρίνονται στρατηγικά/κρίσιμα στην παραγωγή αμυντικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας. Κεντρικό στοιχείο του νομοσχεδίου είναι οι σπάνιες γαίες. Αντιλαμβανόμαστε ίσως σιγά-σιγά τη γεωστρατηγική σημασία και τη σύνδεση των σπάνιων γαιών με τα γεωστρατηγικά/γεωπολιτικά θέματα. Στο σημείο αυτό ας υπενθυμίσουμε μία παρόμοια «αντίστροφη» πρόταση η οποία πρωτοπαρουσιάσθηκε το 2015 στη χώρα μας σχετική με την αξιοποίηση των Ελληνικών υδρογονανθράκων και την ανάγκη ενίσχυσης της Εθνικής μας Άμυνας μέσω των πιθανών εσόδων του κράτους από τα πιθανά κοιτάσματα. Αυτό που επίσης ίσως έχει ενδιαφέρον είναι ένα άρθρο του προαναφερόμενου νομοσχεδίου στο οποίο προτείνεται ρητώς η απαγόρευση έμμεσης/άμεσης πώλησης αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων/ορυχείων σπάνιων γαιών σε επενδυτές από τη Ρωσία και την Κίνα καθώς τα συγκεκριμένα ορυκτά αφορούν την Εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ. Ας επαναληφθεί προς επίρρωσην ολόκληρη η φράση: προτείνεται η απαγόρευση έμμεσης/άμεσης πώλησης αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων/ορυχείων σπάνιων γαιών σε επενδυτές από τη Ρωσία και την Κίνα καθώς τα συγκεκριμένα ορυκτά αφορούν την Εθνική Ασφάλεια των ΗΠΑ. Συνήθως τέτοιου είδους επενδύσεις περνούν προς έγκριση μέσα από την Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων (CFIUS) του Κογκρέσου. Στην επιτροπή CFIUS είχαμε αναφερθεί πριν από ένα μήνα περίπου σε σχετικό άρθρο μας. Λίγες ημέρες μετά από το άρθρο μας, το πρακτορείο Reuters αναφέρθηκε με αποκλειστικό (!) άρθρο στην επιτροπή CFIUS και στο γεγονός πως στις ΗΠΑ πλέον η συγκεκριμένη επιτροπή θέτει βέτο σε πολλές εξαγορές αμερικανικών επιχειρήσεων από Κινεζικές. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα «…η Γερμανία ενέκρινε νομοθεσία με την οποία αποκτά τη δυνατότητα να θέτει βέτο σε εξαγορές «ευαίσθητων» επιχειρήσεων από κινεζικές, εφόσον κρίνεται ότι απειλείται το εθνικό συμφέρον της χώρας…»
Το δεύτερο γεγονός αφορά πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ κ. Wilbur Ross στην έγκριτη Wall Street Journal. Ο κ. Ross, στη συνέντευξή του αναφέρθηκε ρητώς και ξεκάθαρα στις σπάνιες γαίες τις οποίες συνέδεσε με το θέμα του παγκόσμιου εμπορίου ηλεκτρονικών ειδών και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Το συγκεκριμένο θέμα σχετίζεται με τον εμπορικό ανταγωνισμό μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Μη ξεχνάμε πως:
α) η εξόρυξη και η μεταλλουργία των σπάνιων γαιών ελέγχονται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Κίνα, και
β) οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται σε προϊόντα συνολικής εμπορικής αξίας η οποία κυμαίνεται μεταξύ 5 και 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σε μία άλλη πολύ πρόσφατη εξέλιξη της τελευταίας στιγμής, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, αμερικανός CEO μεγάλης αμερικανικής εταιρείας φέρεται να συναντήθηκε με στελέχη του Λευκού Οίκου παρουσία του κ. Priebus στα οποία πρότεινε ούτε λίγο ούτε πολύ την κρατικοποίηση (!) του μεγαλύτερου ορυχείου σπάνιων γαιών των ΗΠΑ το οποίο πρόσφατα πωλήθηκε σε εταιρεία Κινεζικών συμφερόντων! Στις ΗΠΑ υπήρχαν αντιδράσεις ως προς την εν λόγω πώληση και ίσως υπάρξει παρέμβαση της προαναφερόμενης επιτροπής CFIUS του Κογκρέσου. Ωστόσο, οι αναγνώστες αντιλαμβάνονται ίσως τη σημασία του διακυβεύματος καθώς στις ΗΠΑ δεν ακούγονται συχνά προτάσεις για κρατικοποιήσεις. Ειδικά όταν πρόκειται για assets σχετικών με ορυκτούς πόρους.
Να θυμίσουμε πως σπάνιες γαίες διαθέτει και η χώρα μας και στο παρελθόν είχαμε αναφερθεί στους γεωπολιτικούς κινδύνους που θα αντιμετωπίσουμε εάν δεν παίξουμε το παίγνιο με σοφό τρόπο.
Ας παραθέσουμε λοιπόν τα παρακάτω γεγονότα/φαινόμενα στη συνθετική κρίση των αναγνωστών:
1. Πρόσφατα η Ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προωθήσει τη σύνδεση της Ελλάδας στο άρμα των BRICS. Μία τέτοια κίνηση δεν είναι οικονομική και αποτελεί προοίμιο ίσως για γεωπολιτική στροφή. Σχετίζεται άραγε ο πόθος των BRICS να συνδέσουν την Ελλάδα στο άρμα τους με το γεγονός πως η χώρα μας είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους;
2. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η πώληση ποσοστού του ΑΔΜΗΕ σε Κινεζική κρατική εταιρεία.
3. Κάποιοι στη χώρα μας ξεκινούν τη συζήτηση περί φαραωνικής διασύνδεσης Δούναβη-Θεσσαλονίκης-Αξιού με συμμετοχή του Κινεζικού κράτους.
4. Άλλοι μιλούν για την ανάγκη συμμετοχής της χώρα μας στο γεωπολιτικό έργο του Κινεζικού κράτους “Belt and Road Initiative“.
5. Το λιμάνι του Πειραιά ανήκει στο Κινεζικό κράτος.
6. Στο παρελθόν οι Κινέζοι «έψαχναν» τις Ελληνικές σπάνιες γαίες με τη συνδρομή της τότε Ελληνικής κυβέρνησης.
7. Γίνονται προσπάθειες ίδρυσης Ινστιτούτων Κομφούκιου σε ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα. Τα Ινστιτούτα Κομφούκιου σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές λειτουργούν ως το μακρύ χέρι της κινεζικής προπαγάνδας ώστε να διεισδύσουν σε περιοχές πλούσιες σε ορυκτά πχ. στην Αφρική. Όλως τυχαίως η χώρα μας διαθέτει πιθανώς τόσο υδρογονάνθρακες όσο και σπάνιες γαίες. Σύμφωνα με ορισμένους άλλους αναλυτές λειτουργούν ακόμη και ως κέντρα κατασκοπείας ή/και βιομηχανικής κατασκοπείας. Τέλος, σύμφωνα με άλλες αναφορές τα Ινστιτούτα Κομφούκιου λειτουργούν ως το «όχημα» διείσδυσης του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος στα πανεπιστήμια της Δύσης. (σ.σ. εξηγούμαστε για να μη παρεξηγούμαστε: απλώς αναφέρουμε τις συγκεκριμένες αναλύσεις για τα Ινστιτούτα Κομφούκιου. Δεν υιοθετούμε απαραίτητα αυτές τις απόψεις. Τίποτε περισσότερο. Ας κρίνουν οι αναγνώστες).
Σε όλα τα παραπάνω ας σημειωθεί το γεγονός ότι όταν κάποιος αναφέρεται στο κινεζικό κράτος, ουσιαστικά αναφέρεται στο κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα και την ολιγαρχική νομενκλατούρα του η οποία καταδικάζει τους εργαζόμενους στα γνωστά sweatshops χάριν των κινεζικών offshores.
Όταν κάποιος δει τα παραπάνω γεγονότα μεμονωμένα δεν μπορεί να βγάλει συμπέρασμα με βεβαιότητα. Γι’αυτό παρατέθηκαν συνολικά ώστε να δίδεται η Μεγάλη (διαχρονική και διακομματική) Εικόνα.
Δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς με σιγουριά πως στην Ελλάδα ορισμένοι φαίνεται πως πάσχουν από ανίατες επικίνδυνες ιδεοληψίες. Ούτε μπορεί να υποστηρίξει πως το φιάσκο της Αγίας Πετρούπολης δεν χρησιμοποιήθηκε ως μάθημα προς αποφυγή.
Μπορεί όμως σίγουρα να ανησυχήσει για τα εξής: αναρωτιούνται ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί (αριστεροί και δεξιοί) τι έχουν πράξει και τι σκοπεύουν να πράξουν; Αντιλαμβάνονται σε τι είδους γεωπολιτικές περιπέτειες πρόκειται να εμπλέξουν τη χώρα μας; Αντιλαμβάνονται πχ. το γεγονός πως μπορούν να «βλέπουν» άλλες χώρες αυτές τις ελληνικές ενέργειες; Αντιλαμβάνονται πχ. πως ορισμένες ενέργειες των Ελλήνων πολιτικών (αριστερών και δεξιών) ίσως κρίνονται από άλλες χώρες ως ενέργειες επικίνδυνες για την Εθνική τους Ασφάλεια; Αυτοί οι αριστεροί και δεξιοί πολιτικοί έχουν ενημερώσει τους ψηφοφόρους τους γι’ αυτές τις διαχρονικές τους ενέργειές; Μπορεί η Ελλάδα – ειδικά τούτη εδώ την κρίσιμη περίοδο με ανοικτά τα θέματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου και εν όψει των αναμενόμενων αποτελεσμάτων για τους υδρογονάνθρακες της Κυπριακής ΑΟΖ – να διακυβεύει τις σχέσεις της με σύμμαχες χώρες; Χρειάζονται και άλλοι ιδεοληπτικοί εθνικά επικίνδυνοι πειραματισμοί στις πλάτες της χώρας μας όπως αυτοί του 2015; Δεν αρκούσαν οι κυβιστήσεις που έχουν γίνει; Χρειάζονται και άλλες;
Κάποιοι συνεχίζουν να σπρώχνουν τη χώρα σε τυφλή γεωπολιτική στροφή αγνοώντας το γεγονός πως γεωπολιτικές στροφές δεν πραγματοποιούνται παρά μόνο μετά από πόλεμο. Ας επαναληφθεί και αυτή η φράση μία φορά ακόμη: γεωπολιτικές στροφές δεν πραγματοποιούνται παρά μόνο μετά από πόλεμο. Ειδικά όταν εμπλέκονται ορυκτοί πόροι (Resource Wars). Δυστυχώς, η Ιστορία αυτό διδάσκει και ελπίζουμε να σφάλουμε στην κρίση μας. Ας ελπίσουμε ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, αριστεροί και δεξιοί, να μη λειτουργούν εν αγνοία τους ως σύγχρονοι Ζαχάροφ. Η αστική ελίτ της Μεταπολίτευσης είναι συνυπεύθυνη διαχρονικά και διακομματικά.
Όλα τα παραπάνω θα πρέπει ίσως να τα «δει» κάποιος σε συνδυασμό με τις ονειρώξεις που είχαν ορισμένοι το καλοκαίρι του 2015 όταν πρότειναν την έξοδο της χώρας από την ΕΕ με παροχή πετρελαίου από τη Βενεζουέλα τη στιγμή που η χώρα μας διαθέτει δικούς της υδρογονάνθρακες!
Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί παρά ένα σύνολο εκτιμήσεων και απλώς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: να αναμένουμε λοιπόν σοβαρότατες εθνικές ήττες ή νέες κυβιστήσεις και εθνικές νίκες;
