Η αμερικανική εταιρία γεωπολιτικών αναλύσεων ασχολείται με το ελληνικό σκάνδαλο υποκλοπών, τονίζοντας πώς η κατάρρευση της κυβέρνησης θα οδηγήσει σε πολιτική αβεβαιότητα και επιδείνωση της οικονομίας της χώρας.
Διαβάστε ολόκληρη την ανάλυση:
Σκάνδαλο υποκλοπών συγκλονίζει την ελληνική κυβέρνηση
Εάν το εξ εξελίξει σκάνδαλο των υποκλοπών αναγκάσει την Ελληνική κυβέρνηση να παραιτηθεί, η πολιτική αβεβαιότητα που θα προκύψει θα επιδεινώσει περαιτέρω την οικονομία της χώρας εμποδίζοντας την εφαρμογή των οικονομικών μεταρρυθμίσεων και την εκταμίευση των αναγκαίων κονδυλίων της ΕΕ. Στις 16 Αυγούστου, ο Έλληνας υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας δήλωσε ότι η κυβέρνησή του επιθυμεί πλήρη έρευνα για τις παράνομες τηλεφωνικές υποκλοπές στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειών των προηγούμενων κυβερνήσεων, προκειμένου να εκτιμηθεί το μέγεθος του ζητήματος και να αποφασιστεί η πορεία δράσης. Το σκάνδαλο ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου, όταν ο αρχηγός του κεντροαριστερού κόμματος της αντιπολίτευσης ΠΑΣΟΚ και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νίκος Ανδρουλάκης, κατήγγειλε απόπειρα υποκλοπής του κινητού του τηλεφώνου. Λίγο αργότερα, ο διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ελλάδας (ΕΥΠ), Παναγιώτης Κοντολέων, φέρεται να δήλωσε σε κοινοβουλευτική επιτροπή ότι η υπηρεσία παρακολουθούσε το τηλέφωνο δημοσιογράφου. Στις αρχές Αυγούστου, η ελληνική κυβέρνηση υπό την ηγεσία του κεντροδεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας παραδέχθηκε ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να δηλώνει ότι δεν γνώριζε κάτι τέτοιο. Το σκάνδαλο οδήγησε στην παραίτηση του Κοντολέων καθώς και του Γρηγόρη Δημητριάδη, γενικού γραμματέα του πρωθυπουργικού γραφείου.
- Τον Απρίλιο, η οργάνωση Citizen Lab ενημέρωσε τον Έλληνα δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη ότι το τηλέφωνό του είχε παραβιαστεί από το λογισμικό Predator (το οποίο είναι παρόμοιο με το διάσημο κατασκοπευτικό λογισμικό Pegasus) μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2021. Ο Κουκάκης κατέθεσε στη συνέχεια μήνυση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, η ΕΥΠ χρησιμοποίησε το σύστημα Predator για να παρακολουθεί τόσο τον Κουκάκη όσο και τον Ανδρουλάκη.
Με την εξαγγελθείσα έρευνα, η Αθήνα ακολουθεί το πώς το χειρίστηκαν άλλα μέλη της ΕΕ που έχουν πληγεί από παρόμοια σκάνδαλα, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες της κοινής γνώμης σχετικά με τις πρακτικές κατασκοπείας στη χώρα, προστατεύοντας παράλληλα την κυβέρνηση. Ζητώντας πλήρη διερεύνηση των υποκλοπών κατά τη διάρκεια προηγούμενων κυβερνήσεων και επιμένοντας ότι ο Μητσοτάκης δεν γνώριζε την κατάσταση, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να στρέψει την προσοχή του κοινού προς τις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας, με την ελπίδα να προστατευτεί από τυχόν πολιτικές αντιδράσεις. Αυτό απηχεί τις στρατηγικές που εφάρμοσαν αρκετές άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ που αντιμετώπισαν παρόμοια σκάνδαλα υποκλοπών τα τελευταία χρόνια. Μέχρι στιγμής, αυτά τα άλλα σκάνδαλα είχαν ως αποτέλεσμα μόνο την παραίτηση ελάχιστων αξιωματούχων και έτσι δεν οδήγησαν στην κατάρρευση κάποιας κυβέρνησης. Αυτό το προηγούμενο δείχνει ότι το ίδιο θα συμβεί και στην Ελλάδα, όπου οι παραιτήσεις τόσο του επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών όσο και του γενικού γραμματέα του πρωθυπουργού αποσκοπούν στο να δείξουν στο κοινό ότι κάποιος πληρώνει για το σκάνδαλο.
- Το πιο πρόσφατο σκάνδαλο υποκλοπών της ΕΕ έλαβε χώρα στην Ισπανία, όπου ερευνητές-δημοσιογράφοι αποκάλυψαν τον Μάιο ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας χρησιμοποίησαν το κατασκοπευτικό λογισμικό Pegasus, ισραηλινής προέλευσης για να παρακολουθούν πολιτικούς και ακτιβιστές της Καταλονίας που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, και άλλους υψηλόβαθμους Ισπανούς πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Pedro Sanchez. Σε απάντηση, η ισπανική κυβέρνηση απέλυσε τον επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Πληροφοριών (CNI).
- Στα τέλη του 2021, η Citizen Lab ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση της Πολωνίας χρησιμοποίησε επίσης το λογισμικό Pegasus για την παρακολούθηση ενός εξέχοντος πολιτικού της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις βουλευτικές εκλογές του 2019. Τον Ιανουάριο του 2022, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Πολωνίας Jaroslaw Kaczynski αναγνώρισε ότι η Βαρσοβία είχε αγοράσει το λογισμικό Pegasus, αρνούμενος όμως ότι το χρησιμοποίησε εναντίον στελεχών της αντιπολίτευσης.
Η κατάρρευση της ελληνικής κυβέρνησης θα καθυστερούσε την εκταμίευση δισεκατομμυρίων ευρώ σε ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις και δάνεια, σε μια περίοδο που η Ελλάδα αντιμετωπίζει πολλαπλές οικονομικές προκλήσεις. Στο πλαίσιο του ταμείου ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον COVID-19, η Ελλάδα έχει λάβει 17,77 δις ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,73 δις ευρώ σε δάνεια για μια πενταετία – ένα σημαντικό ποσό για μια οικονομία των περίπου 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι Βρυξέλλες είναι απίθανο να αναστείλουν την εκταμίευση αυτών των κονδυλίων προς την Αθήνα, λόγω ανησυχιών για το κράτος δικαίου, καθώς αυτό θα δημιουργούσε ένα προβληματικό προηγούμενο που θα μπορούσε να αναγκάσει τις Βρυξέλλες να κάνουν το ίδιο κάθε φορά που υπάρχει παρόμοια υπόθεση σε κάποιο κράτος μέλος. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να αποδείξει ότι υπάρχει συστηματική προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να παρακολουθεί παράνομα πολιτικούς και δημοσιογράφους – μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια. Ωστόσο, στο σενάριο χαμηλής πιθανότητας αλλά υψηλού αντίκτυπου, στο οποίο το σκάνδαλο θα οδηγήσει στην κατάρρευση της ελληνικής κυβέρνησης, η πολιτική αναταραχή θα καθυστερούσε την εφαρμογή των θεσμικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων που η Αθήνα υποσχέθηκε στις Βρυξέλλες, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει την Ένωση στην καθυστέρηση της εκταμίευσης των επόμενων δόσεων από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Σε περίπτωση παραίτησης του Μητσοτάκη και πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα, η επακόλουθη προεκλογική εκστρατεία και η μετεκλογική διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης θα δυσχέραινε σοβαρά τη διαδικασία χάραξης πολιτικής στη χώρα. Μια τέτοια πολιτική αβεβαιότητα θα ήταν ιδιαίτερα προβληματική, εάν συμβεί στη διάρκεια του χειμώνα 2022-2023, όταν η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης αναμένεται να επιδεινωθεί από την μεγαλύτερη ζήτησης λόγω του ψυχρότερου καιρού.
- Στις 12 Αυγούστου, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι οι Βρυξέλλες απέστειλαν επιστολή στην Αθήνα ζητώντας τη διερεύνηση της υπόθεσης των υποκλοπών. Νωρίτερα μέσα στο έτος, η Επιτροπή είχε προειδοποιήσει ότι ”οι επιθέσεις και οι απειλές κατά των δημοσιογράφων συνεχίζονται και το επαγγελματικό περιβάλλον των δημοσιογράφων έχει επιδεινωθεί περαιτέρω” στην Ελλάδα.
- Οι επόμενες εκλογές στην Ελλάδα πρέπει να διεξαχθούν έως τον Ιούλιο του 2023. Ενώ το κεντροδεξιό κόμμα του Μητσοτάκη, η Νέα Δημοκρατία, παραμένει μπροστά στις δημοσκοπήσεις, η υποστήριξη προς το κόμμα έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες. Εν τω μεταξύ, το αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ αυξάνει τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές θα μπορούσαν να είναι κοντά.
- Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 11,6% τον Ιούλιο, ελαφρώς χαμηλότερος από το 12,1% που καταγράφηκε τον Ιούνιο, αλλά εξακολουθεί να είναι πάνω από τον μέσο όρο του 8,9% για την ευρωζώνη. Τον Ιούλιο, η Τράπεζα της Ελλάδος αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της για την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας το 2022 σε 3,2% από 3,8% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.
Υπεύθυνη διαχείρισης για την Ελλάδα: Δέσποινα Συριοπούλου
