Τό σύγχρονο πρόσωπο τῆς Κύπρου στόν καινούργιο κόσμο
Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
ΓΝΩΡΙΣΑ τόν Νῖκο Χριστοδουλίδη σέ μιά «διάσκεψη Τύπου», πού διοργάνωσε στά γραφεῖα της στήν ὁδό Ξενοφῶντος ἡ πρεσβεία τῆς Κύπρου τό 2017.
Ἦταν τότε κυβερνητικός ἐκπρόσωπος τοῦ Προέδρου Ἀναστασιάδη. «Ἔλα νά τόν ἀκούσεις, εἶναι τό μέλλον» μέ εἶχε προτρέψει στό τηλέφωνο ὁ πρέσβης τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, Κυριάκος Κενεβέζος. Πῆγα. Ὁ Χριστοδουλίδης ἐμφανίστηκε μέ ἕνα σακκίδιο στήν πλάτη, ἀκολουθῶντας τήν μόδα πού εἶχε καθιερώσει τότε ὁ Σταῦρος Θεοδωράκης καί ἀρχικῶς δέν μοῦ γέμισε τό μάτι. Ὅπως «ἀντιπαθῶ» νά ἀντιγράφουμε ἄκριτα ἐμεῖς ὁτιδήποτε γίνεται στό Λονδίνο ἤ τό Παρίσι (ὁ Κυριάκος ἀντέγραψε τό ζιβάγκο τοῦ Μακρόν!), ἔτσι διαφωνῶ μέ τό νά ἀντιγράφουν οἱ ἀδελφοί μας Κύπριοι ὁτιδήποτε συμβαίνει ἐδῶ στήν Ἀθήνα, τό Μητροπολιτικό κέντρο τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τό σακκίδιο δέν μοῦ ἄρεσε, οἱ θέσεις του γιά τό Κυπριακό καί ὁ τρόπος πού τίς ἀνέπτυξε ὅμως μοῦ ἄρεσαν. Ἀνοίξαμε γραμμή ἐπικοινωνίας. Ὄχι τακτική, ἀλλά μόνον ὅταν οἱ ἐξελίξεις τό ὑπαγόρευαν. Εἰδικῶς μετά τήν προαγωγή του στήν θέση τοῦ Ὑπουργοῦ τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, ἡ ὁποία τόν ἔφερε πολύ κοντά στόν Ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Νῖκο Δένδια.
Ἡ ἐφημερίδα μας, μέ παράδοση καί ἔγνοια λόγῳ τῆς οἰκογενείας Κύρου γιά τήν Μεγαλόνησό μας, ἦταν ἡ πρώτη Ἑλλαδίτικη, στήν ὁποία ὁ κύριος Χριστοδουλίδης ἔδωσε συνέντευξη τόν περασμένο Φεβρουάριο ὅταν ἀνακοινώθηκε ἡ ὑποψηφιότητά του. Ἀπό τήν ἀρχή ἔδειχνε ὅτι στόχος του εἶναι νά παίξει «δυνατά» (ἡ ἀγαπημένη του λέξη) τό εὐρωπαϊκό χαρτί γιά τήν ἐπίλυση τοῦ Κυπριακοῦ. «Νοουμένου», ὅπως μᾶς εἶπε, ὅτι τά κοιτάσματα ἐκεῖ μποροῦν νά καλύψουν τό 16% τῶν ἐτήσιων ἀναγκῶν τῆς Εὐρώπης σέ φυσικό ἀέριο. Συνάντησα τόν νέο Πρόεδρο τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας καί μιλήσαμε ἐγκάρδια πρό μηνός στό προαύλιο τῆς Μητρόπολης Ἀποστόλου Βαρνάβα, κατά τήν τελετή τῆς ἐνθρόνισης τοῦ νέου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου Γεωργίου, μέ τήν ἀνάρρηση τοῦ ὁποίου στό ἀξίωμα ἄρχισαν οἱ ἀλλαγές γιά τήν συγκρότηση τῆς νέας Κυπριακῆς ἡγεσίας. «Μόλις γύρισα ἀπό περιοδεία στήν Τηλλυρία, φίλε μου, καί πᾶμε πάρα πολύ καλά!» εἶπε χαμογελαστός. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τόν καλοδέχθηκε, γιατί ἀθόρυβα βοήθησε στήν ἐκλογή του, παρά τό γεγονός, ὅτι ὁ θρῦλος ἰσχυριζόταν ὅτι ὁ Χριστοδουλίδης ὑποστήριζε τήν ἐκλογή τοῦ Μητροπολίτη Λεμεσοῦ. Πολλοί εἶχαν παρασυρθεῖ ἀπό τό γεγονός, ὅτι ὁ νέος Πρόεδρος, γνήσιο τέκνο τοῦ δόγματος «πατρίδα-θρησκεία-οἰκογένεια», ἐκκλησιαζόταν στό παρελθόν σέ Ἐκκλησίες αὐτῆς τῆς Μητροπόλεως. Τόσο ὁ ἴδιος ὅσο καί ἡ διπλωμάτης σύζυγός του Φιλίππα, ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο στήν ἐκλογή τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Γεωργίου.
Ἐπικοινωνήσαμε μέ τόν κύριο Χριστοδουλίδη μερικές φορές τήν τελευταία ἑβδομάδα τῆς ἐκλογῆς του (μιλούσαμε ὅμως καί μέ διακεκριμένους διπλωμάτες τῆς Κύπρου μας πού συμπαθοῦσαν τόν σεμνό Μαυρογιάννη), καί αὐτό πού μοῦ ἔκανε ἐξαιρετική ἐντύπωση ἦταν δύο πράγματα: οὔτε μία στιγμή, ἀκόμη καί τίς ὧρες τῆς μεγάλης θύελλας στόν «Δημοκρατικό Συναγερμό», δέν πίστεψε ὅτι θά χάσει. Εἶχε ἑδραία πεποίθηση. Βαθειά πίστη στήν νίκη του. Ὅταν τοῦ ἐπισήμανα ὅτι ἀπό ἀναφορές πού λάμβανα ὑπάρχει μεγάλος θυμός στήν βάση τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» γιά τήν ὑποψηφιότητά του, ἡ ἀπάντησή του δέν περιεῖχε ἴχνος ἀνησυχίας. «Φίλε, ὁ κόσμος μᾶς στηρίζει!» ἦταν τό σχόλιό του τήν ἑπομένη τῆς συνεδρίασης τοῦ Πολιτικοῦ Γραφείου τοῦ «Συναγερμοῦ». Ὁ ἴδιος, ὅπως διαπίστωσα, διαβάζοντας μιά συνέντευξή του στήν «Καθημερινή τῆς Κύπρου» τῆς 8ης Ἰανουαρίου, εἶχε κάνει ἐγκαίρως τά ἀνοίγματά του στήν βάση τοῦ «Συναγερμοῦ», καί οἱ ἀντιδράσεις δέν ἦταν ὀξεῖες. Τά νεώτερα κομματικά στελέχη πού ἔβλεπαν ὅτι μέ τήν ἐκλογή του φράζει ἡ ἐπετηρίδα καί θάβονται οἱ φιλοδοξίες τους ἐνῷ τό κόμμα ἀποκτᾶ «ὑπαρξιακῆς φύσεως» πρόβλημα στό μέλλον, εὐλόγως ἀντιδροῦσαν. Ὁ κόσμος, ὄχι τόσο.
Καί ἀποδείχθηκε. Ἡ πλειονότης τῆς βάσης (55%), σύμφωνα μέ τό exit poll τοῦ ἐξαιρετικοῦ Γιάννη Μαυρῆ γιά τό ΡΙΚ, ψήφισε Χριστοδουλίδη στόν δεύτερο γῦρο. Τό δεύτερο πρᾶγμα πού μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, ἦταν ἡ λέξη «δυνατά» πού χρησιμοποιοῦσε διαρκῶς. Τό βράδυ τῆς νικητήριας ὁμιλίας του στό «Τάσσος Παπαδόπουλος» κατάλαβα τό γιατί, ὅταν ἄκουσα ἀπό τά μεγάφωνα τό τραγούδι τῆς Ἐλευθερίας Ἀρβανιτάκη: «Δυνατά, δυνατά, γίναν’ ὅλα δυνατά!». Ἡ νίκη τοῦ νέου Προέδρου τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, τοῦ πρώτου πού ἐκλέγεται χωρίς ἐπίσημη κομματική στήριξη, προσφέρεται γιά εὐρύτερα συμπεράσματα πού ἀφοροῦν στό πολιτικό σύστημα τόσο τῆς Κύπρου ὅσο καί τῆς Ἑλλάδος. Διακρίνω τρία νέα συμπεράσματα: τήν ἕνωση τῶν διάσπαρτων πατριωτικῶν ὑγιῶν δυνάμεων σέ μιά ἀνεξάρτητη ὑποψηφιότητα, πού ἔσπασε τά κομματικά στεγανά, τό πρῶτο. Τήν νέα ὡριμότητα τοῦ κυπριακοῦ πολιτικοῦ συστήματος, περιλαμβανομένου τοῦ ΑΚΕΛ, τό δεύτερο. Τήν ἀνωριμότητα τῶν Ἀθηνῶν, ἡ ὁποία καί στήν ἐκλογή Ἀρχιεπισκόπου καί στήν ἐκλογή Προέδρου πόνταρε πλήν ἐξαιρέσεων σέ λάθος πρόσωπα, τό τρίτο. Ἡ πληροφόρησή της ἦταν ἐντελῶς λάθος.
Ὅσον ἀφορᾶ στό πρῶτο: ὁ Χριστοδουλίδης βγῆκε ἀπό τό μαντρί, ἀλλά δέν τόν ἔφαγε ὁ λύκος. Καί δέν τόν ἔφαγε, γιατί τό μαντρί ἦταν (διε)φθαρμένο καί ὁ κόσμος ἤθελε κάτι πού νά σηματοδοτεῖ τό σύγχρονο πρόσωπο τῆς Κύπρου στόν νέο κόσμο. Οἱ πολῖτες καταψήφισαν τόν ὑποψήφιο τοῦ «Συναγερμοῦ», γιατί εἶχαν πικρή γεύση στά χείλη τους ἀπό τίς ὑποθέσεις διαφθορᾶς. Πέραν αὐτοῦ ὅμως ὑπάρχει καί κάτι εὐρύτερο: Τόν Χριστοδουλίδη ψήφισαν ἡ μισή καί πλέον βάση τοῦ «Συναγερμοῦ», τό σύνολο τῆς βάσης τοῦ ΔΗΚΟ (Νικόλας Παπαδόπουλος), τό σύνολο τῆς βάσης τῆς ΕΔΕΚ τοῦ ἀείμνηστου Λυσσαρίδη (Μαρῖνος Σιζόπουλος), ἡ Ἀλληλεγγύη (Ἑλένη Θεοχάρους), ἡ ΔΗΠΑ (Μάριος Καρογιάν) καί, τέλος, τό σύνολο τῆς βάσης τοῦ ἀκροδεξιοῦ ΕΛΑΜ. Μέ ἐξαίρεση δηλαδή τό ΑΚΕΛ καί τό 40% τῆς βάσης τοῦ «Συναγερμοῦ» (στήν ὁποία πρέπει νά κάνει ἔμπρακτο ἄνοιγμα ὁ Πρόεδρος), ὁ Χριστοδουλίδης ἕνωσε ὅλα τά κόμματα στό πρόσωπό του. Ἀκριβέστερα: ἕνωσε ὅλους τούς «ἀπορριπτικούς σκεπτικιστές» στό πρόσωπό του. Ἀπέναντί του στάθηκαν οἱ ὀπαδοί τῆς πάσῃ θυσίᾳ ἐπίλυσης τοῦ Κυπριακοῦ (Κασουλίδης, Κληρίδου, Ἀβέρωφ κ.λπ.). Ἄς εἶναι ἡ συγκρότηση τῆς ἐκλογικῆς του βάσης στήν ὁποία ἑνώθηκαν ὅλες οἱ δυνάμεις τοῦ πατριωτικοῦ καί ἀδιάφθορου τόξου ἕνα μάθημα γιά τήν ἑλληνική πολιτική σκηνή.
Τό δεύτερο συμπέρασμα ἀφορᾶ στήν νέα ὡριμότητα τοῦ κυπριακοῦ πολιτικοῦ συστήματος. Οἱ ἐκλογές ἄλλαξαν καί τό ΑΚΕΛ. Ὁ νέος γραμματέας του, ὁ κύριος Στεφάνου, μοῦ ἔμοιαζε πολύ σοβαρός στίς δηλώσεις του. Ἡγούμενος κόμματος στούς κόλπους τοῦ ὁποίου ὑπάρχουν καί τάσεις νεοκυπριωτισμοῦ, ἐκεῖνος ἀποδοκίμασε μέσα στήν ἐκστρατεία γιά πρώτη φορά τό κάψιμο ἑλληνικῶν σημαιῶν. Ἐνῷ καί ὁ Μαυρογιάννης βγῆκε στόν δρόμο γιά νά κάνει δηλώσεις ἀκολουθούμενος ἀπό κομμουνιστές πού κρατοῦσαν ἑλληνική σημαία. Γιά τό ΑΚΕΛ, αὐτά εἶναι πολύ νέα. Ὅπως πολύ νέο ἦταν καί ἡ ὑποστήριξη τῆς ὑποψηφιότητας Μαυρογιάννη, ὁ πατέρας τοῦ ὁποίου ἦταν ἡγετικό στέλεχος τῆς ΕΟΚΑ. Ὁ ὑποψήφιος τοῦ ΑΚΕΛ δέν εἶχε ἡγετικό ἐκτόπισμα, ὅπως διαπίστωσα στό αὐτονόητο ντημπαίητ τῆς Παρασκευῆς (ἐξαιρετικοί οἱ δημοσιογράφοι Τσημήτρης τοῦ ΡΙΚ καί Κενεβέζου τοῦ Alpha), ἀλλά ἔδωσε ρεσιτάλ μετριοπάθειας καί ἐντιμότητας. Εἶναι ἁμαρτία νά μείνει αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἐκτός πολιτικῆς. Μόνο γιά τό ἦθος του, εἶναι ἀπαραίτητος. Ὁ Χριστοδουλίδης πρέπει νά κάνει τήν ὑπέρβαση καί νά τοῦ ἀναθέσει ρόλο πού νά προσήκει στό κῦρος του.
Κλείνω μέ τήν Ἀθήνα: Πλήν τοῦ Νίκου Δένδια (στόν ὁποῖο τό Μαξίμου «ἀπαγόρευσε» νά παρουσιάσει τό βιβλίο Χριστοδουλίδη στίς ἀρχές τοῦ 2022 στέλνοντάς τον ταξίδι στόν ΟΗΕ) καί τοῦ Προκόπη Παυλόπουλου, ἡ Κυβέρνηση πολέμησε τήν ὑποψηφιότητα τοῦ νέου Προέδρου. Ὁ Πρωθυπουργός ἦταν σταθερά μέ τόν Ἀβέρωφ , μέλη τῆς οἰκογενείας του συνέστηναν τήν στήριξη τοῦ ὑποψηφίου τοῦ ΑΚΕΛ (!) τήν τελευταία ἑβδομάδα πρίν ἀπό τίς ἐκλογές, ἐνῷ ὁ Ἕλλην Ἐπίτροπος Σχοινᾶς δέν ἔπαιξε καλό ρόλο. Μέ ἐξαίρεση τόν Δένδια, λοιπόν, ὁ ὁποῖος τελικῶς «παράκουσε» τό Μαξίμου καί ἔστειλε βίντεο ὑποστήριξης στήν ἐκδήλωση Χριστοδουλίδη στό Πολεμικό Μουσεῖο, ὅλοι οἱ λοιποί πετοῦσαν …χαρταετό. Ἄν ἡ πληροφόρηση πού ἔχει τό Μαξίμου γιά τό ἐσωτερικό εἶναι ἀντίστοιχη τῆς κατάστασης στήν Κύπρο, καταλαβαίνετε ποῦ πᾶμε. Ταξίδι, στό ἄγνωστο.
