Με εντάσεις θα διεξαχθεί όπως φαίνεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 27, με θέμα την κοινή έκκληση για «ανθρωπιστική εκεχειρία», ίσως λόγω αντικρουόμενων συμφερόντων.
Γράφει η Αλεξάνδρα Βουδούρη
Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή αναμένεται να «επισκιάσει» το διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ξεκινά στις 16.00 ώρα Ελλάδας, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να δίνουν «λεκτική μάχη» για το πώς θα απευθύνουν έκκληση για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Η τελευταία εκδοχή των συμπερασμάτων κάνει λόγο για άνοιγμα «ανθρωπιστικών διαδρόμων» και «παύσεις». Αναμένεται πάντως να εκφράσουν στήριξη και στο Κίεβο, διατηρώντας την Ουκρανία προτεραιότητα στην ατζέντα και αυτού του Συμβουλίου.
«Οι εξελίξεις [στη Μέση Ανατολή] απαιτούν την άμεση προσοχή, χωρίς αντιπερισπασμούς από τη συνέχιση της στήριξής μας στην Ουκρανία», υπογράμμισε στη σχετική επιστολή-πρόσκληση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Υστερα από ημέρες μεικτών μηνυμάτων σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια προς την Παλαιστίνη και την εμφανή έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς –που ενίσχυσε το αφήγημα για «διπλά στάνταρντ» σε ό,τι αφορά την κρίση στη Μέση Ανατολή–, υπάρχει αυξημένη πίεση να επιδείξουν οι ηγέτες ενότητα στη διάρκεια του Συμβουλίου.
Οι τεχνικές συζητήσεις αναδείχθηκαν δύσκολες σε ό,τι αφορά τον στόχο κοινής έκκλησης των 27 για «ανθρωπιστική εκεχειρία» λόγω της φύσης της σύγκρουσης και των διαφορετικών τάσεων εντός της Ενωσης. Ο προωθημένος όρος «εκεχειρία» δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός από χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία αλλά ακόμα και η Γαλλία, καθώς θεωρούν ότι «αφαιρεί» από το Ισραήλ το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, ενώ άλλα κράτη-μέλη εκτιμούν ότι είναι πολύ πρόωρο να ζητηθεί ειδικά εκ μέρους της Ε.Ε.
Οι Τσέχοι για παράδειγμα αναρωτιούνται πώς θα μπορούσε να ζητηθεί «εκεχειρία» όταν η άλλη πλευρά είναι μια τρομοκρατική οργάνωση, η Χαμάς.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, εδώ και ημέρες κάνει λόγο για «ανθρωπιστική παύση», που επί της ουσίας είναι στην ίδια γραμμή και υπονοεί την «ανθρωπιστική εκεχειρία», όρο που χρησιμοποιούν τα Ηνωμένα Εθνη.
«Το λεκτικό παίζει σημασία»
Το λεκτικό παίζει σημασία ανέφερε χθες Ευρωπαίος διπλωμάτης, που υπογράμμισε ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα πρέπει να αποφύγουν τη χρήση λέξεων που θα αντανακλούσαν έκκληση για εκεχειρία. Το σημαντικό είναι να σταλεί μήνυμα που θα σημειώνει την ανάγκη παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Ανάμεσα στους όρους που συζητήθηκαν όλες αυτές τις ημέρες ήταν «ανθρωπιστική παύση», «ανθρωπιστικό παράθυρο», όπως ήθελαν οι Γερμανοί, «παύσεις» ή και «παύση».
Τελικά, σύμφωνα με την τελευταία εκδοχή των συμπερασμάτων που έχει στην κατοχή της η «Κ», ο όρος που καταγράφεται στο προσχέδιο είναι «ανθρωπιστικοί διάδρομοι» και «παύσεις». Συγκεκριμένα στο προσχέδιο, όπως διαμορφώθηκε έως σήμερα το πρωί, αναφέρεται ότι το «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει σοβαρότατη ανησυχία για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα και απευθύνει εκκλήσεις για συνεχή, ταχεία, ασφαλή και ανεμπόδιστη ανθρωπιστική πρόσβαση και βοήθεια που πρέπει να φθάσει σε όσους έχουν ανάγκη μέσω όλων των αναγκαίων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπιστικών διαδρόμων και παύσεων».
«Προτεραιότητα οι Ευρωπαίοι πολίτες και όμηροι»
Οι «παύσεις» που προτιμήθηκαν έως τώρα αντί της «παύσης» αφορούν, όπως διευκρίνισε Ευρωπαίος διπλωμάτης, και τη δυνατότητα αποχώρησης Ευρωπαίων πολιτών από τη Γάζα, αλλά και το βασικό θέμα της απελευθέρωσης των ομήρων από τη Χαμάς.
Στο δείπνο, όπου θα συζητηθούν όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, αναμένεται να πάρουν τον λόγο οι ηγέτες που επισκέφθηκαν πρόσφατα το Ισραήλ, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ, ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα, αλλά και ο Ελληνας πρωθυπουργός. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν εξάλλου και τις άμεσες επιπτώσεις του πολέμου στην Ευρώπη, που διχάζει πολύ περισσότερο από ό,τι ο πόλεμος στην Ουκρανία, ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Αναφορά και στις τρομοκρατικές επιθέσεις
Μετά τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις σε Βρυξέλλες και Γαλλία, θα γίνει αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων ασφάλειας και κυρίως της συνεργασίας με τρίτες χώρες για ανταλλαγή πληροφοριών. Η Σουηδία πάντως πιέζει για μια ευθεία αναφορά στην ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Σε μια προσπάθεια να μη συνδεθεί το Μεταναστευτικό με αυτό το ζήτημα λόγω της ευαισθησίας του θέματος, θα επιχειρηθεί μια λεκτική αναπροσαρμογή ώστε να υπονοείται συνεργασία με τρίτες χώρες και στο θέμα των «επιστροφών» που έχουν υπογραμμίσει επανειλημμένα το τελευταίο διάστημα ο Γάλλος πρόεδρος αλλά και η πρόεδρος της Κομισιόν.
Αλλωστε η συζήτηση για το Μεταναστευτικό θα βασιστεί σε επιστολή που απέστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία αναμένεται να ενημερώσει για την πρόοδο σύναψης σχετικής συμφωνίας για το Μεταναστευτικό με την Αίγυπτο, που θεωρείται χώρα «κλειδί» ειδικά εν μέσω της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Πάντως, λόγω των ενστάσεων Ουγγαρίας και Πολωνίας έναντι του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου ,δεν πρόκειται να υπάρξει παρά μια ασαφής αναφορά στο Μεταναστευτικό στα κοινά συμπεράσματα.
«Αναζωογόνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών»
Πάντως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τρόπους αποφυγής της κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ – Χαμάς σε περιφερειακό επίπεδο αλλά και εκείνους που χρειάζονται για «αναζωογόνηση» της πολιτικής διαδικασίας στη βάση της λύσης των δύο κρατών, που συνεχίζει να στηρίζει η Ε.Ε, όπως σημείωναν χθες Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ο Εμανουέλ Μακρόν επίσης αναμένεται να συζητήσει την προοπτική δημιουργίας μιας «συμμαχίας» εναντίον της Χαμάς, που όμως λόγω των διαφορετικών τάσεων εντός της Ε.Ε δεν πρόκειται να καταγραφεί σε συμπεράσματα.
Στη διάρκεια του δείπνου οι ηγέτες θα ανταλλάξουν απόψεις και για τις συνεχιζόμενες κρίσεις στις σχέσεις Κοσόβου – Σερβίας, για την εξελισσόμενη κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ αλλά και τις ανησυχίες για τις εξελίξεις στην περιοχή του Σαχέλ, στην Αφρική.
«Ακλόνητη στήριξη στην Ουκρανία»
Η Ουκρανία επίσης αναμένεται να συζητηθεί παρουσία μέσω βιντεοσύνδεσης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά την οποία αναμένεται να επιβεβαιωθεί η απρόσκοπτη συνέχιση στήριξης του Κιέβου. «Στηρίζουμε την Ουκρανία οικονομικά και με ανθρωπιστική βοήθεια και όπλα», τόνισε ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς πριν από λίγες μέρες, σημειώνοντας ότι «η στήριξη αυτή δεν θα επηρεαστεί σε καμία περίπτωση από το γεγονός ότι έχουμε επικεντρωθεί από τις 7 Οκτωβρίου στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή».
Αυτό συνοψίζει και το βασικό μήνυμα που θα στείλουν οι «27» στη διάρκεια του Συμβουλίου, με τις συζητήσεις απόψε να αναμένεται να επικεντρωθούν στη διασφάλιση της μακροοικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία και την παροχή 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα αποτελέσουν τμήμα της συζήτησης αναθεώρησης του προϋπολογισμού στην έναρξη του σημερινού Συμβουλίου.
Ωστόσο, η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί τον Δεκέμβριο, όπως και γενικότερα η συζήτηση περί αναθεώρησης του πολυετούς οικονομικού πλαισίου. Απόψε οι «27» αναμένεται να καταλήξουν σε έναν «οδικό χάρτη» που θα καθορίζει τις προτεραιότητες σε ό,τι αφορά την αναθεώρηση του προϋπολογισμού που κάποια κράτη-μέλη, όπως και η χώρα μας, επιδιώκουν να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο.
Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, θα γίνει μια προκαταρκτική συζήτηση και για τη χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, στη βάση σχετικής πρότασης της Κομισιόν, καθώς δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε ομόφωνη απόφαση.
Την Παρασκευή αναμένεται συζήτηση παρουσία της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και του επικεφαλής του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου, για τη μακροοικονομική κατάσταση στην Ευρώπη και τις «προκλήσεις» λόγω και της τρέχουσας γεωπολιτικής αστάθειας. Το ενδιαφέρον είναι ότι στα σχετικά συμπεράσματα επιδιώκεται να προστεθεί παράγραφος που θα χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση από τον οίκο αξιολόγησης S&P για απόδοση επενδυτικής βαθμίδας στα ελληνικά ομόλογα.
