Το αναθεωρημένο Ελλάδα 2.0 ανέρχεται πλέον σε 36 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 17,43 δισ. ευρώ αποτελούν επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και άνω των 18 δισ. ευρώ δάνεια. Περιλαμβάνει 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις.
Γράφει η Ραλλού Αλεξοπούλου
Στην συνεδρίαση του Ecofin στις 8 Δεκεμβρίου αναμένεται η τελική έγκριση του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης της χώρας μας «Ελλάδα 2.0». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησε θετικά το ελληνικό σχέδιο, το οποίο εκτός από την ανακατεύθυνση πόρων σε έργα αποκατάστασης των ζημιών στις πληγείσες περιοχές Θεσσαλίας – Έβρου και Ροδόπης λόγω φυσικών καταστροφών, ενσωματώνει και μία νέα δέσμη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων μέσω του REPowerEU.
Με την έγκριση στο επόμενο ΕΚΟΦΙΝ στις 8 Δεκεμβρίου, η χώρα μας θα λάβει προκαταβολή 158,7 εκατ. ευρώ από το σκέλος των επιδοτήσεων μέσω του REpowerEU.
Με αφορμή τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αρμόδιος για το Ταμείο Ανάκαμψης, κ. Νίκος Παπαθανάσης δήλωσε:
«Η θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, ύψους 36 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, επιβεβαιώνει την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα της αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης. Οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί η Ελλάδα και οι επενδύσεις που τις συνοδεύουν, αναγνωρίζονται και ενισχύονται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Εν τούτοις, δεν εφησυχάζουμε. Συνεχίζουμε την προσπάθεια μας έτσι ώστε η ελληνική οικονομία να γίνει ακόμα πιο ανθεκτική, παραγωγική και εξωστρεφής, μέσα από τη δημοσιονομική σταθερότητα, τις αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική ευαισθησία. Μόνον έτσι το μετρήσιμο αποτέλεσμα της ανάπτυξης θα φτάσει σε όλες και σε όλους, και κυρίως στη νέα γενιά, και θα μεταφραστεί σε ακόμα περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας».
Ο Διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης κ. Ορέστης Καβαλάκης δήλωσε: «Σήμερα έγινε ένα σημαντικό βήμα στην πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης. Η θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώνει τη συστηματική και εντατική προσπάθεια που κατέβαλε η χώρα για να ευθυγραμμιστούμε με τους στόχους του REPowerEU, να επιδείξουμε προσαρμοστικότητα στις τρέχουσες συνθήκες και ευελιξία στις αναδυόμενες ανάγκες και να εξασφαλίσουμε επιπλέον πόρους με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη. Με την τελική έγκριση από το ECOFIN, η Ελλάδα θα έχει πλέον στη διάθεση της 36 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, πόρους που καλούμαστε να αξιοποιήσουμε πλήρως».
Στο αναθεωρημένο Σχέδιο προστέθηκαν ή βελτιώθηκαν 4 νέες μεταρρυθμίσεις στους τομείς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και του χρηματοπιστωτικού τομέα. Επίσης περιλαμβάνονται 4 νέες επενδύσεις, 3 από τις οποίες υποστηρίζονται από την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι ζημιές που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις πλημμύρες που έπληξαν την Ελλάδα τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2023. Έμφαση δίνεται έμφαση όχι μόνο σε έργα αποκατάστασης περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές αλλά και στην πρόληψη φυσικών καταστροφών. Σε αυτές περιλαμβάνονται :
- αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε η καταιγίδα Daniel στο οδικό δίκτυο και σε γέφυρες στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα,
- ανακατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου στη Θεσσαλία και
- αντιπλημμυρική και αντιδιαβρωτική προστασία στις περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
- ενισχύεται χρηματοδοτικά το πρόγραμμα καθαρισμού δασών και διάνοιξης δασικών οδών και ζωνών Anti-nero,
- προστίθεται πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου σε δημόσια κτίρια και
- γίνεται επέκταση της δράσης για την ανθεκτικότητα υποδομών «Έξυπνες Γέφυρες».
Μέσω του REpowerEU η Ελλάδα θα λάβει δάνεια ύψους 5 δισ. ευρώ και επιδοτήσεις ύψους 795 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, «για να χρηματοδοτήσει την αυξημένη φιλοδοξία του σχεδίου της, η Ελλάδα ζήτησε να μεταφέρει στο σχέδιο το μερίδιό της στο αποθεματικό προσαρμογής του Brexit (BAR), σύμφωνα με τον κανονισμό REPowerEU, ύψους 25,6 εκατ. ευρώ. Αυτά τα κεφάλαια, καθώς και οι επιχορηγήσεις των ελληνικών RRF και REPowerEU (17,43 δισ. ευρώ και 768 εκατ. ευρώ αντίστοιχα) και το αίτημά της για λήψη νέων δανείων (ύψους 5 δισ. ευρώ), επιπλέον των δανείων που περιλαμβάνονται στο αρχικό σχέδιο (ποσό σε 12,73 δισ. ευρώ), διαμορφώνουν το συνολικό τροποποιημένο σχέδιο αξίας 35,95 δισ. ευρώ.
Το τροποποιημένο σχέδιο εστιάζει στην πράσινη μετάβαση, διαθέτοντας το 38,1% (από 37,5% στο αρχικό σχέδιο) των διαθέσιμων κονδυλίων σε μέτρα που υποστηρίζουν τους στόχους για το κλίμα. Πιο συγκεκριμένα, οι πρόσφατα προστιθέμενες και κλιμακούμενες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο REPowerEU συμβάλλουν σημαντικά στην πράσινη μετάβαση. Συνολικά, ενισχύουν τη φιλοδοξία για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της οικονομίας αυξάνοντας την ενεργειακή απόδοση και την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Οι μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στη διευκόλυνση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και βιομεθανίου, στη βελτιστοποίηση της χρήσης του χερσαίου και θαλάσσιου χώρου για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην προώθηση της κοινής χρήσης ενέργειας και στην αύξηση της ιδιοκατανάλωσης και στην εισαγωγή νέων χρηματοδοτικών μέσων που δεν βασίζονται σε επιχορηγήσεις για περαιτέρω υποστήριξη της ενεργειακής απόδοσης επενδύσεις» σημειώνει η Κομισιόν. Επιπλέον, σημαντικές επενδύσεις στοχεύουν στη στήριξη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης ηλιακών θερμοσιφώνων και ανακαινίσεων, και της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για ιδιοκατανάλωση. Άλλες επενδύσεις περιλαμβάνουν την κλιμάκωση ενός υφιστάμενου μέτρου για την αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας, πιλοτικά έργα για την παραγωγή βιομεθανίου και ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και υποστήριξη για υποδομές δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα. Επιπλέον, όσον αφορά τα πρόσθετα δάνεια που ζητά η Ελλάδα, υπάρχει δέσμευση για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να επενδύσουν τουλάχιστον το 38,5% των κεφαλαίων για τη στήριξη της κλιματικής μετάβασης.
Το τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας συνεχίζει να συμβάλλει σημαντικά στην ψηφιακή μετάβαση στους τομείς της συνδεσιμότητας, των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, του ανθρώπινου κεφαλαίου και των ψηφιακών δεξιοτήτων, της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων και της υιοθέτησης προηγμένης ψηφιακής τεχνολογίας. Ενώ το μερίδιο των ψηφιακών δαπανών του τροποποιημένου σχεδίου έχει μειωθεί σε σχετικούς όρους (από 23,3% σε 22,1%), η συμβολή στην ψηφιακή μετάβαση σε απόλυτες τιμές είναι αυξημένη σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2021.
Μέρος των πρόσθετων δανείων που ζητά η Ελλάδα αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για ψηφιακές επενδύσεις σε ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, ψηφιοποίηση ΜΜΕ και μεγάλων επιχειρήσεων, ανάπτυξη και ανάπτυξη τεχνολογιών κυβερνοασφάλειας, προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών και άλλων τύπων υποδομών, υπό το πρίσμα της δέσμευσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να επενδύσουν τουλάχιστον το 20,8% των κεφαλαίων σε τέτοιες παρεμβάσεις.
Επιπλέον, μέσω των σχεδιαζόμενων επενδύσεων σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων κατοικιών και ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται από ενεργειακές κοινότητες, αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερα από 60.000 ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά, ενώ μέσω της επέκτασης των δυνατοτήτων αποθήκευσης ενέργειας και της προκαταρκτικής επιθεώρησης σεισμικής αντοχής κτιρίων του δημόσιου τομέα, η Ελλάδα Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων της χώρας και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ελλάδας.
Μετά την έγκριση του αναθεωρημένου “Ελλάδα 2.0” και σε πολιτικό επίπεδο από το Ecofin του Δεκεμβρίου, το οικονομικό επιτελείο θα προωθήσει μία σειρά από αιτήματα :
- Εντός του Δεκεμβρίου η Ελλάδα σχεδιάζει να υποβάλλει αίτημα για την 3η δόση των δανείων, ύψους 1,84 δισ. ευρώ αλλά και το 2ο αίτημα για προκαταβολή του δανείου των 5 δισ. ευρώ (από το REpowerEU) που εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ.
- Το α΄ τρίμηνο του 2024 εκτιμάται ότι θα υποβληθεί ένα ακόμα αίτημα από το σκέλος των δανείων (των 5 δισ. ευρώ) αλλά και το αίτημα για την 4η δόση από το σκέλος των επιδοτήσεων αξίας 1,72 δισ. ευρώ (με βάση την επίτευξη των στόχων και οροσήμων που έχουν τεθεί για το 1ο εξάμηνο του 2023).
Η Ελλάδα έχει λάβει μέχρι στιγμής 11,2 δισ. ευρώ σε κεφάλαια RRF: 4,0 δισ. ευρώ σε προχρηματοδότηση και 7,2 δισ. ευρώ συνολικά για τις δύο πρώτες πληρωμές.
